Zmiana ta wynika z nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 2021 r. poz. 1676) implementującej do polskich przepisów dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1808 z 14 listopada 2018 r. zmieniającą dyrektywę 2010/13/UE w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych.
Więcej podmiotów
Nowelizacja rozszerza definicję usługi medialnej (a zatem także audiowizualnej usługi medialnej na żądanie), powiększając krąg podmiotów będących dostawcami usług VOD. Obecnie z usługą VOD będziemy mieli do czynienia nie tylko wtedy, gdy cała platforma online jest poświęcona dostarczaniu takich treści, lecz także wtedy, gdy stanowią one jedynie część danej platformy, dającą się oddzielić od jej pozostałych usług.
Zostały też doprecyzowane dwa kryteria kwalifikacji dostawcy VOD jako ustanowionego na terytorium RP. Są to:
■ podejmowanie decyzji redakcyjnych dotyczących usługi VOD na terytorium RP – chodzi o decyzje podejmowane regularnie w ramach sprawowania odpowiedzialności redakcyjnej, związane z codziennym funkcjonowaniem audiowizualnej usługi medialnej,
■ działanie na terytorium RP istotnej części osób zatrudnionych przy świadczeniu usługi – dotychczas pod uwagę byli brani wszyscy pracownicy, niezależnie od rodzaju wykonywanych przez nich zadań związanych z usługą VOD. Po zmianie wprowadzonej nowelizacją będą uwzględniani wyłącznie pracownicy zaangażowani w prowadzenie działalności programowej.
Więcej informacji
Dostawcy usług VOD ustanowieni na terytorium RP będą mieli większe niż dotychczas obowiązki informacyjne, identyfikujące samą usługę oraz jej dostawcę. Według poprzednich regulacji byli oni zobowiązani do informowania użytkowników o nazwie usługi VOD, nazwisku, nazwie lub firmie dostawcy usługi, adresie siedziby oraz danych kontaktowych. Obecnie dodatkowo dostawca usługi VOD będzie musiał zapewnić odbiorcom dostęp do informacji dotyczących:
■ imion i nazwisk osób wchodzących w skład jego organów,
■ imion i nazwisk lub nazw wspólników i akcjonariuszy spółek handlowych, w przypadku prowadzenia działalności w takiej formie (w przypadku wspólników i akcjonariuszy spółek komandytowo-akcyjnych, z o.o. oraz akcyjnych dotyczy to tylko tych podmiotów, których udział w spółce dostawcy usług VOD przekracza 5 proc.),
■ beneficjentów rzeczywistych danego dostawcy, zawartych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych,
■ działalności danego dostawcy VOD lub podmiotów wchodzących w skład tej samej grupy kapitałowej na rynkach dostarczania usług medialnych, platform udostępniania wideo oraz wydawania prasy.
Informacje te mają ułatwiać użytkownikom ustalenie, kto jest rzeczywistym właścicielem danego dostawcy usług VOD, a tym samym kto sprawuje faktyczną kontrolę nad treścią na danej platformie lub wywiera na nią znaczny wpływ.
Dostawca usługi VOD od 1 stycznia 2022 r. będzie musiał zapewnić 30-proc. udział utworów europejskich w swoim katalogu (obecnie 20 proc.). Podstawą do jego obliczenia będzie liczba audycji udostępnianych w danym kwartale kalendarzowym, przy czym jeden sezon serialu będzie liczony jak jedna audycja.
Lepsza ochrona dzieci i niepełnosprawnych
Nowe przepisy wzmacniają ochronę małoletnich przed treściami zagrażającymi ich fizycznemu, psychicznemu i moralnemu rozwojowi. Nowelizacja wymaga, by zabezpieczenia techniczne lub inne stosowane przez dostawcę VOD były skuteczne. Jeśli takie nie będą, podmiot może zostać wykreślony z wykazu KRRiT. W przypadku dostawcy z innego państwa członkowskiego UE może to się skończyć zakazem dostarczania VOD na terytorium RP.
Dostawca VOD będzie miał obowiązek oznaczania audycji i innych przekazów nie jednym (jak dotychczas), a dwoma rodzajami symbolów graficznych. Jeden ma wskazywać, że mogą one zawierać treści szkodliwe dla małoletnich, drugi ma pokazywać rodzaj tych treści.
Kolejny element ochrony małoletnich to szeroki zakaz przetwarzania ich danych osobowych do celów handlowych, takich jak m.in. marketing bezpośredni, profilowanie, reklama ukierunkowana behawioralnie.
Dostawcy VOD będą musieli zapewnić, aby w 2022 r. przynajmniej 5 proc. audycji dostępnych w katalogu miało udogodnienia dla niepełnosprawnych. Poziom ten będzie stopniowo zwiększany w kolejnych latach, do osiągnięcia 30 proc. w 2026 r.
Więcej raportowania
Wraz ze zwiększonymi obowiązkami dostawców usług VOD dotyczącymi audycji udostępnianych w ich katalogach zwiększa się także zakres corocznych sprawozdań do KRRiT. Obecny zakres zostaje poszerzony o sprawozdania z wykonania obowiązków:
■ osiągnięcia odpowiedniego poziomu procentowego audycji z udogodnieniami dla osób z niepełnosprawnościami udostępnianych w katalogu danego dostawcy,
■ stosowania skutecznych zabezpieczeń chroniących małoletnich przed szkodliwymi dla nich treściami,
■ właściwego kwalifikowania i oznaczania audycji i innych przekazów zawierających treści szkodliwe dla małoletnich,
■ zapewnienia odpowiedniego udziału utworów europejskich w swoim katalogu.