W ramach działalności gospodarczej sprowadzam pojazdy z zagranicy. Jeden z klientów (też przedsiębiorca) odstąpił 10 maja od umowy sprzedaży. Żąda przy tym zwrotu 15 tys. zł plus koszty rejestracji w urzędzie i koszty ubezpieczenia – w sumie prawie 17 tys. zł. Przedstawił mi opinię rzeczoznawcy o ukrytych wadach silnika, które spowodowały konieczność naprawy za kilka tysięcy. Nie chcę płacić, bo przecież sprawdzał stan używanego auta przed zakupem. Czy muszę zwrócić koszty?
W pierwszej kolejności warto przypomnieć o ogólnej zasadzie odpowiedzialności z art. 556 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.), gdzie postanowiono, że sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). W orzecznictwie sądowym akcentuje się, że przepisy o rękojmi za wady fizyczne rzeczy odnoszą się także do sprzedaży rzeczy używanych, a więc również w takim przypadku sprzedana rzecz winna być właściwej jakości i nadawać się do użytku. Jeśli rzecz takich cech nie osiąga, to przypisać jej można wadliwość fizyczną w rozumieniu art. 556 par. 1 k.c.
W dalszej kolejności na uwagę zasługuje art. 559 k.c., z którego wynika, że sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili.
Jak wynika z art. 560 par. 1 k.c., jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, to kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
Z kontekstu pytania wynika, że przedsiębiorca nie chce naprawić pojazdu, więc w tych okolicznościach kupujący może skorzystać z mechanizmu odstąpienia od umowy. Jeżeli kupujący złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy, aktywuje się roszczenie o zwrot zapłaconej ceny wobec sprzedawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 22 stycznia 2020 r., sygn. akt I Aga 34/19).
Na kanwie ww. regulacji prawnych w zbliżonym stanie faktycznym analizował sprawę Sąd Rejonowy w Toruniu w wyroku z 20 stycznia 2021 r. (sygn. akt I C 1622/18). Sąd uznał, że odstąpienie od umowy przez kupującego jest uprawnione, skoro wady pojazdów spowodowały kosztowną naprawę. Sąd nie tylko zasądził na rzecz niedoszłego nabywcy zwrot zapłaconej ceny, ale dodatkowo przyznał mu zwrot różnych poniesionych kosztów.
Podsumowując, pojazd używany też podlega rękojmi. W sytuacji gdy przedsiębiorca nie zamierza naprawić pojazdu, kupujący ma możliwość odstąpienia od umowy sprzedaży i żądania nie tylko zwrotu zapłaconej ceny, lecz także pozostałych kosztów, które kupujący poniósł w związku z tym pojazdem.
Podstawa prawna
• art. 556, art. 559, art. 560 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1960 r. ‒ Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320)
