Raport, o którym mowa, ujrzał światło dzienne w sierpniu tego roku. Jak czytamy w jego podsumowaniu, „zgodnie z prawem reklama piwa nie może być kierowana do małoletnich, nie może łączyć spożywania alkoholu ze sprawnością fizyczną bądź kierowaniem pojazdami, nie może wywoływać skojarzeń z atrakcyjnością seksualną, relaksem lub wypoczynkiem, nauką lub pracą, czy też z sukcesem zawodowym lub życiowym. Wszystkie powyższe zakazy są regularnie łamane przez reklamodawców, co, mimo zaangażowania odpowiedzialnych instytucji, nie spotyka się praktycznie z żadnymi sankcjami ze strony organów ścigania”.
Jak stwierdza Fundacja Forum Konsumentów, potwierdził to prowadzony w ciągu ostatnich 12 miesięcy monitoring dostępnych reklam piwa. Brak "jakichkolwiek konsekwencji wobec podmiotów, które w sposób ewidentny naruszają przepisy ustawy” ma być efektem "nieostrego charakteru przepisów", czytamy w raporcie.

Fundacja: chcieliśmy pokazać problemy

We wrześniu Forum Konsumentów poinformowało w mediach społecznościowych o problemach prawnych związanych z publikacją raportu.
– Koncern (Kompania Piwowarska – red.) poczuł się dotknięty treścią raportu. Twierdzi, że jego reklamy w żaden sposób nie naruszają obecnej formy Ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Natomiast my w raporcie jasno wskazujemy, że reklamy piwa nawiązują do sposobu spędzania wolnego czasu, sukcesu w życiu zawodowym oraz atrakcyjności seksualnej, co bezpośrednio godzi w obecne zapisy ustawowe – mówi dr Tomasz Sińczak, prezes Forum Konsumentów.

Dodaje, że ani on, ani współtwórcy raportu nie mieli na celu naruszenia czyichkolwiek dóbr osobistych. Chcieli jedynie pokazać problemy ze stosowaniem obowiązującego prawa przez organy administracji publicznej, organy ścigania oraz sądy.

– Okazało się jednak, że my jesteśmy rzekomo winni, ja osobiście jako prezes i twórca raportu, naruszenia dóbr osobistych koncernu, który twierdzi, że ten raport jest tendencyjny, nie powinien powstać, a ja jako pracownik naukowy, który nie zajmuje się, i to należy podkreślić, legislacją, nie powinienem jako społecznik w ogóle zabierać głosu. To jest irracjonalne chociażby z tego powodu, że organizacje pozarządowe same z siebie powołane są do wspomagania funkcjonowania życia publicznego – mówi dr Tomasz Sińczak.
Jego zdaniem reklamy piwa, które pojawiają się w telewizji są nie do przyjęcia biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy.
Dodatkowo dla Fundacji wszelkie zarzuty, iż raport został opublikowany z chęci zysku, są bezpodstawne.
– Ten zarzut jest dziwny. W końcu to oni zarabiają, a nie organizacje pozarządowe – komentuje prezes.


Konkretna reklama piwa pod lupą

Dlaczego akurat ten raport wzbudził taki oddźwięk? Prawdopodobnie chodzi o screeny reklam konkretnych produktów, które znalazły się w nim oraz publikowanie nazw produktów i ich producentów. Jak tłumaczy prezes Sińczak, proponował koncernowi, że poda zamiast nazwy własnej produktu – pierwszą literę tej nazwy. Jednak okazało się to niewystarczające dla producentów.
– W prywatnym akcie oskarżenia Kompania Piwowarska podała, że oczekuje 100 tys. zł wpłaconych na WOŚP za naruszenie dóbr osobistych oraz przeprosin na łamach Gazety Wyborczej – informuje prezes Sińczak.

Jak przypomina Fundacja Forum Konsumentów we wspomnianym raporcie, w Polsce obowiązuje generalny zakaz reklamy i promocji napojów alkoholowych, z wyjątkiem piwa. Zakaz ten ma szeroki zasięg i obejmuje wszelkie publiczne formy promocji alkoholi innych niż piwo.

Reklama i promocja piwa są dozwolone pod pewnymi warunkami. Reklama nie może być kierowana do osób nieletnich, ani nie mogą one w niej występować. Zgodnie z przepisami nie można również łączyć spożywania alkoholu z aktywnością fizyczną ani prowadzeniem pojazdów. Nie wolno przedstawiać alkoholu jako środka o właściwościach leczniczych, stymulujących, uspokajających lub jako rozwiązania problemów osobistych. Reklama nie może też namawiać do nadmiernego spożycia alkoholu, przedstawiać abstynencji lub umiarkowanego picia w negatywnym świetle i co za tym idzie, nie wolno podkreślać wysokiej zawartości alkoholu w napojach jako cechy, która polepsza ich jakość. Reklama nie może też powodować skojarzeń z atrakcyjnością seksualną, relaksem lub wypoczynkiem, edukacją lub pracą, sukcesami zawodowymi lub osobistymi. Jak podaje raport Fundacji, takie zalecenia i zakazy dotyczące reklamy piwa są nieustannie łamane.
W raporcie organizacja podała też konkretne zalecenia dotyczące zakazu reklamy, które rekomenduje m.in. WHO i Organizacja Narodów Zjednoczonych.

Kompania: liczne nieprawdziwe informacje

Kompania Piwowarska, poproszona o komentarz do całej sytuacji, stwierdza, że opracowany przez Forum Konsumentów raport „Nabici w butelkę” zawiera liczne, nieprawdziwe informacje, a formułowane w nim tezy nie mają poparcia w faktach.
– Wręcz przeciwnie, przywołane decyzje organów państwa w oczywisty sposób przeczą zaprezentowanym wnioskom. W naszej ocenie, autor raportu – Tomasz Sińczak, oraz osoby odpowiedzialne za jego publikację naruszają prawo, godząc w dobre imię Kompanii Piwowarskiej pomawiając nas o łamanie obowiązujących przepisów. W związku z powyższym skierowaliśmy do Fundacji Forum Konsumentów wniosek o zaprzestanie rozpowszechniania raportu, a także skierowaliśmy sprawę do sądu karnego i cywilnego – czytamy w stanowisku przesłanym przez biuro prasowe.

AKC