NSA: W formularzu NIP-8 nie trzeba wskazywać lokali agentów

Chodziło o spółkę prowadzącą działalność w zakresie urządzania gier losowych. Jej produkty są oferowane nie tylko w punktach sprzedaży i przez internet, ale też w lokalach agentów prowadzących własną działalność gospodarczą.

Spór z fiskusem dotyczył tego, czy spółka ma zgłaszać w formularzu NIP-8 - jako miejsca prowadzenia działalności - adresy lokali agentów, w których sprzedawane są jej produkty.

Spółka uważała, że nie ma takiego obowiązku, ponieważ – jak tłumaczyła – nie ma tytułu prawnego do tych lokali, a działalność gospodarcza agentów obejmuje przede wszystkim inne usługi. Argumentowała, że sprzedaż jej produktów jest tylko dodatkiem do ich podstawowej działalności. Wyjaśniała, że dostarcza agentom terminale oraz oznaczenia informujące o możliwości zakupu jej produktów, lecz sprzedażą zajmują się pracownicy agentów, a nie spółki.

Wszystkie lokale w NIP-8

Nie zgodził się z nią dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że w formularzu NIP-8 powinny zostać zgłoszone wszystkie lokale agentów, bo – w jego ocenie – są to również miejsca prowadzenia działalności przez spółkę jako przedsiębiorcę. Tam bowiem sprzedawane są produkty spółki, w jej imieniu i na jej rzecz. To, że nie jest to główna działalność prowadzona w tych miejscach, nie ma w tym kontekście znaczenia – uzasadnił organ.

Za nieistotne uznał również to, że spółka nie ma tytułu prawnego do lokali agentów, a sprzedażą nie zajmują się jej pracownicy. Podatnik może prowadzić czynności również przy wykorzystaniu osób lub rzeczy, które do niego nie należą – uzasadnił dyrektor KIS.

To nie miejsca działalności spółki

Takiej wykładni nie podzieliły sądy obu instancji. Zarówno WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 940/23), jak i Naczelny Sąd Administracyjny zgodziły się ze spółką, że skoro w art. 5 ust. 2b pkt 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 237) jest mowa o prowadzeniu działalności przez podatnika, to chodzi o czynności wykonywane przez niego samego lub jego pracowników.

WSA: Doszłoby do paradoksu

WSA w Warszawie przywołał inny, prawomocny już wyrok – z 18 kwietnia 2023 r. (III SA/Wa 204/23), w którym sąd przypomniał, że celem przepisów tej ustawy miała być „łatwość lokalizowania poszczególnych podatników, a nie tworzenie dodatkowych trudności.”

Gdyby natomiast uznać za miejsce prowadzenia działalności lokal, w którym dany podatnik jest tylko wynajmującym, nie wykonuje żadnych czynności i nie utrzymuje żadnej wyodrębnionej infrastruktury, to – jak zauważył sąd – powstałoby wiele problemów w praktyce. „Doszłoby do paradoksalnej sytuacji, w której sporny lokal stanowiłby formalnie miejsce prowadzenia działalności przez co najmniej trzy podmioty (…), co jest nie do pogodzenia z celem unormowań dotyczących m.in. ewidencji i identyfikacji podatników” – zauważył warszawski sąd w wyroku z 18 kwietnia 2023 r.

Rozpatrując najnowszą sprawę, zwrócił uwagę na to, że spółka nie jest nawet wynajmującym (tytuł prawny do lokalu ma wyłącznie agent), przez co jej więź z danym lokalem jest nawet słabsza niż w tamtej sprawie.

Nie podaje się w NIP-8

Lokal stanowi więc miejsce prowadzenia działalności podmiotu, jeśli to on dokonuje tam czynności. Natomiast w lokalach agentów czynności nie są podejmowane przez spółkę, lecz przez agentów, ich pracowników lub zleceniobiorców. Co więcej, sprzedaż produktów spółki jest tam dodatkiem do głównej działalności agentów – zwróciły uwagę sądy.

- Czym innym jest działanie przedsiębiorcy w imieniu i na rzecz innego podmiotu, a czym innym własne działanie tego ostatniego. W żadnym razie nie można przyjąć, że na spółce ciąży obowiązek podawania miejsc działalności agentów w formularzu NIP-8 – uzasadnił wyrok NSA sędzia Sławomir Presnarowicz.

Nawiązał do wyroku z 1 grudnia 2023 r. (III FSK 993/23), w którym NSA oddalił skargę kasacyjną fiskusa od wspomnianego wyroku WSA z 18 kwietnia 2023 r.