W czwartek na stronie RPO opublikowano oświadczenie o "seksistowskim języku w debacie o transparentności działań władzy publicznej". Wskazano w nim, że w związku ze złożoną skargą indywidualną RPO odnotowuje, że debata publiczna dotycząca zagadnienia jawności płac osób zatrudnionych w Narodowym Banku Polskim "przybiera czasami emocjonalny i niemerytoryczny charakter".
"Bez wątpienia wolność słowa oraz prawo do krytycznej oceny działań podejmowanych przez instytucje publiczne oraz osoby w nich zatrudnione ma fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania demokracji. Jednakże debata publiczna powinna być prowadzona z poszanowaniem godności i praw wszystkich jej uczestników" – podkreślił rzecznik.
RPO zwrócił uwagę, że język wykorzystywany w dyskusjach o zagadnieniach istotnych dla prawidłowego funkcjonowania państwa "powinien być wolny od wszelkich form nietolerancji i seksizmu".
"W tym kontekście krytycznie należy ocenić wypowiedzi noszące znamiona dyskryminacji, które, zamiast na ocenie kompetencji i wiedzy zatrudnionych pracownic NBP, zdają się koncentrować na ich cechach osobistych, takich jak płeć lub wygląd zewnętrzny. Sprzeciw budzą także stwierdzenia, które – opierając się na stereotypowych przekonaniach związanych z płcią – mogą podważać kompetencje kobiet do pełnienia określonych ról i funkcji w sferze publicznej. Ocena pracowników, w tym osób zatrudnionych w instytucjach państwowych, powinna być dokonywana wyłącznie w oparciu o obiektywne kryteria, w oderwaniu od płci czy innych cech osobistych" – podkreślono w oświadczeniu.
Dodano, że tocząca się debata o wynagrodzeniach osób zatrudnionych w instytucjach państwowych dotyka także podstawowych praw i wolności politycznych.
"Transparentność systemów wynagrodzeń (np. tabele zaszeregowania poszczególnych grup pracowników w danej instytucji) służy realizacji zasady równego traktowania w zatrudnieniu, w tym równości kobiet i mężczyzn (art. 33 konstytucji), poprzez zapewnienie w praktyce przestrzegania zasady jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę tej samej wartości" – napisał RPO. Dodał, że wiąże się to także z konstytucyjną zasadą jawności działania administracji publicznej.
"Prawo żądania informacji o sposobie wydatkowania środków publicznych, w tym także na wynagrodzenia osób zatrudnionych w instytucjach publicznych, pozwala obywatelom sprawować społeczną kontrolę nad działaniami władzy i zapobiega jej nadużyciom" – zaznaczył rzecznik.