Dyskusja członków Naczelnej Rady Adwokackiej z przedstawicielami Komisji Weneckiej dotyczyła regulacji, które zmieniają pozycję prokuratury. Komisja była zainteresowana mechanizmami, które wpływają na niezależność tej instytucji - przekazał wiceprezes NRA Piotr Kardas.

Przebywający z dwudniową wizytą w Polsce przedstawiciele Komisji Weneckiej spotkali się m.in. z członkami Naczelnej Rady Adwokackiej. Tematem rozmowy było nowe Prawo o prokuraturze. - Dyskusja dotyczyła regulacji, które zmieniają pozycję prokuratury jako instytucji, zmieniają relacje między ministrem sprawiedliwości, a Prokuratorem Generalnym i zawierają różnego rodzaju rozwiązania, które określają sposób funkcjonowania prokuratury w relacjach wewnętrznych. W szczególności z punktu widzenia podporządkowania prokuratorów ich przełożonym oraz które dotyczą relacji prokuratury ze światem zewnętrznym, a w szczególności z sądami - relacjonował Kardas.

Podkreślił, że członkowie Komisji Weneckiej mieli "szereg pytań", na które otrzymali wyczerpujące odpowiedzi. Podkreślił, że rozmowa miała "charakter czysto jurydyczny bez szczególnych kontekstów związanych z polityką". Dodał, że członkowie NRA podczas rozmowy próbowali poddać wprowadzone zmiany "adekwatnej ocenie; czasami negatywnej, a czasami prezentując określone rozwiązania w sposób neutralny".

Dopytywany, które zapisy nowego Prawa o prokuraturze członkowie NRA ocenili negatywnie odparł, że adwokatura krytycznie podchodzi do ponownego połączenia funkcji ministra sprawiedliwości i Prokuratura Generalnego. Ocenił, że takie stanowisko "nie jest tajemnicą". - Prokurator powinien być apolityczny, niezależny i nie obawiać się konsekwencji swoich decyzji, o ile są zgodne z prawem - podkreślił.

Zadeklarował, że NRA jest gotowa dzielić się swoją wiedza ekspercką z każdym, "kto zechce rozmawiać". - Szczególnie chcielibyśmy być uczestnikiem dyskursy na etapie legislacyjnym, i uczestniczyć w projektowaniu ustaw, zamiast je recenzować na późniejszym etapie" - oświadczył.

Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie Mikołaj Pietrzak przekazał, że Komisja była zainteresowana tymi mechanizmami nowego prawa, "które wpływają na niezależność prokuratorów i ich apolityczny charakter". - Interesowali się tym, w jaki sposób wpływa to na działalność prokuratury i na położenie człowieka wobec władzy publicznej - dodał.

Przedstawiciele Komisji Weneckiej spotkali się również z Rzecznikiem Praw Obywatelskich Adamem Bodnarem, a także organizacjami broniącymi praw człowieka - Amnesty International i Helsińską Fundacją Praw Człowieka. Później rozmawiali także z senatorami, a następnie z posłami z sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka.

Bodnar ocenił w Polsat News, że reprezentanci Komisji Weneckiej są dobrze przygotowani do wizyty w Polsce. - Komisja Wenecka na tym etapie, jak rozumiem, gromadzi dokumenty, informacje i spotyka się ze stronami. O ile wiem, do połowy przyszłego dnia ma wypełniony kalendarz i spotyka się z większością przedstawicieli życia publicznego, którzy mają wpływ na funkcjonowanie prokuratury - powiedział RPO.

Z zapowiedzi rzecznika Rady Europy Panosa Kakawiatosa wynika, że na połowę listopada zaplanowana jest następna wizyta Komisji Weneckiej w ramach przygotowań do wydania opinii na temat projektu ustaw o reformie sądownictwa. Wizyta ta nie została jednak jeszcze potwierdzona. Według rzecznika Rady Europy, opinie na temat ustawy o prokuraturze i reformie sądownictwa mogą zostać przyjęte na sesji plenarnej Komisji Weneckiej w dniach 8-9 grudnia.

Uchwalone w styczniu zeszłego roku Prawo o prokuraturze, połączyło rozdzielone w 2009 r. stanowiska ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Dzięki nowym regulacjom prokurator generalny uzyskał m.in. prawo bezpośredniego kierowania prokuraturą, wydawania zarządzeń, wytycznych i poleceń.

Na mocy nowej ustawy utworzona została Prokuratura Krajowa, a w miejsce prokuratur apelacyjnych - prokuratury regionalne. Prokuratura Krajowa prowadzi śledztwa w sprawach o obszernym materiale dowodowym, a także zawiłych pod względem faktycznym lub prawnym - niezależnie od ich właściwości miejscowej i rzeczowej, o czym decyduje Prokurator Generalny.