W UE trwają prace nad Europejskim Aktem ws. Dostępności (EAD), który ma zwiększyć dostępność produktów i usług dla osób niepełnosprawnych, w tym m.in. usług bankowych i bankomatowych czy korzystania z takich urządzeń jak komputery i książki elektroniczne.

Komisja Europejska w 2015 r. przedstawiła propozycje w sprawie przepisów ułatwiających osobom niepełnosprawnym dostęp do określonych usług, w tym usług audiowizualnych, transportowych lub internetowych oraz towarów, zwłaszcza sprzętów elektronicznych jak komputery, telefony komórkowe i telewizory.

EAD ma zobowiązywać producentów i usługodawców do spełnienia określonych wymogów, które umożliwią osobom niepełnosprawnym korzystanie z ich oferty.

„To dokument, na który długo czekały środowiska osób z niepełnosprawnościami, czyli ponad 80 mln Europejczyków. Chodzi o to, żeby również osoby z różnymi ograniczeniami mogły jak najpełniej i zarazem jak najbezpieczniej korzystać z tego, co powinno być dostępne dla nas wszystkich. Chodzi o dostępność budynków, środków transportu, komunikacji i produktów. Często widzimy już, że np. wiele lekarstw ma oznakowania symbolami Braille’a, które ułatwiają niewidomym ich rozpoznanie. Coraz więcej instytucji czy nawet zwykłych kas biletowych oferuje także możliwość komunikacji w języku migowym, choćby za pomocą teletłumacza czy wideotelefonu. Te rozwiązania są już dostępne, ale chcemy, żeby były powszechne” – powiedział PAP europoseł PO Marek Plura, który sam jeździ na wózku.

Jak mówią osoby niepełnosprawne, czasem wystarczy usunąć drobne bariery, żeby umożliwić im pełne korzystanie ze sprzętów lub usług.

„Coraz częściej spotykam nowoczesne windy, w których zamiast przycisków pojawiają się tablety, przez co windy są całkowicie niedostępne dla osób niewidomych. Inną kwestią jest internet. Na pozór wydaje się, że trudno o rzecz bardziej dostępną, tymczasem często bywa on niedostępny dla osób niewidomych. Zwłaszcza kiedy mamy do czynienia ze stroną, która po wypełnieniu różnych rubryk na koniec mówi: teraz wpisz kod z obrazka. Niestety osoba niewidoma nie będzie w stanie zrobić tego samodzielnie” – wskazał Plura.

Obecnie prace nad EAD toczą się w Parlamencie Europejskim i Radzie UE. Wzbudzają one niepokój zarówno producentów i dostawców usług, jak i osób niepełnosprawnych. Ci pierwsi boją się nadmiernych kosztów związanych z dostosowaniem produktów i usług do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. A zwłaszcza tego, że w ciągu najbliższych 5-6 lat, bo taki będzie okres wchodzenia w życie nowych przepisów, będą ponosić koszty zmiany linii technologicznych. Dlatego chcą złagodzenia regulacji.

"Zapisy dotyczące wymagań ws. dostępności są zbyt specyficzne i zbyt techniczne. Naszym zdaniem powinny one być elastyczne i dostosowane do konkretnych produktów” – ocenia Digital Europe, organizacja zrzeszająca największe europejskie firmy z branży IT.

Nacisków lobby producenckiego obawiają się środowiska osób niepełnosprawnych. "Obawiamy się, że jeśli zapisy aktu zostaną złagodzone w wyniku np. nacisków ze strony przedsiębiorców, to sam akt straci na istotności” – oświadczyło Europejskie Forum ds. Niepełnosprawności.

Dlatego 6 marca przed siedzibą Parlamentu Europejskiego w Brukseli odbędzie się manifestacja osób niepełnosprawnych w obronie Europejskiego Aktu ws. Dostępności.

"Chodzi o to, by pokazać, jak ważny jest to dokument i jak bardzo przy jego tworzeniu nie można dać ponieść się obawom, które kieruje druga strona, to znaczy środowiska firm świadczących usługi i producenci" – powiedział Plura. Zdaniem europosła producenci powinni pamiętać, że „dzięki nowym regulacjom zyskają nowych klientów”.

Około 80 mln osób w UE jest w pewnym stopniu dotkniętych niepełnosprawnością. Ze względu na starzenie się społeczeństwa oczekuje się, że do roku 2020 liczba ta wzrośnie do 120 mln.

W 2011 r. Unia Europejska ratyfikowała Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, w ramach której państwa członkowskie zostały zobowiązane m.in. do podjęcia odpowiednich środków służących zwiększeniu dostępności. EAD jest częścią strategii UE ws. niepełnosprawności na lata 2010-2020.

Głosowanie plenarne PE nad EAD ma się odbyć w czerwcu podczas sesji w Strasburgu.

Z Brukseli Jowita Kiwnik Pargana (PAP)