Premier Chorwacji Andrej Plenković ogłosił wprowadzenie do kodeksu karnego nowej kategorii przestępstwa - kobietobójstwa. Minimalną karą za zabicie kobiety dlatego, że jest kobietą, będzie 10-letnie pozbawienie wolności - powiedział w środę chorwacki premier.
"Podjęliśmy decyzję o wysłaniu jasnego sygnału o tym, że zabicie kobiety dlatego, że jest kobietą, jest nie do przyjęcia. Dlatego właśnie wprowadzamy nową kategorię przestępstwa, które będzie karane co najmniej 10-letnim pozbawieniem wolności" - powiedział Plenković. Kodeks karny Chorwacji przewiduje obecnie karę co najmniej pięciu lat więzienia za "zabójstwo" oraz 10 lat pozbawienia wolności za "ciężkie zabójstwo" - zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem.
Kobietobójstwem określa się przestępstwo z nienawiści wobec kobiet motywowane płcią ofiary. Przyczyny kobietobójstwa różnią się od innych rodzajów morderstw i są związane z ogólną pozycją kobiet w społeczeństwie, ich dyskryminacją, rolami płciowymi czy stereotypami. Wśród rodzajów wyróżnia się m.in. tzw. "zabójstwa honorowe" czy zabójstwa z zazdrości i to motywacja popełnionego czynu decyduje o kwalifikacji karnej. "Zabójstwo", za które w Chorwacji grozi kara min. pięciu lat pozbawienia wolności, jest pojęciem szerszym, obejmującym ofiary obu płci.
Chorwackie władze podjęły też decyzję o zwiększeniu kary za gwałt - definiowany w kraju jako "brak zgody na stosunek seksualny" - z obecnych od jednego do pięciu lat więzienia na karę od trzech do ośmiu lat pozbawienia wolności. Zniesione zostało również przedawnienie ścigania za wszystkie poważne przestępstwa polegające na wykorzystywaniu dzieci i przemocy seksualnej wobec nieletnich.
W ubiegłym tygodniu w Chorwacji wprowadzono nową specjalizację sędziowską, skupiającą się na przypadkach przemocy wobec kobiet.
Przemoc wobec kobiet od kilku miesięcy znajduje się w centrum debaty publicznej Chorwacji. Na początku września eksperci Rady Europy w raporcie oceniającym implementację tzw. konwencji stambulskiej zwrócili uwagę na problemy "nierozróżniania ofiary od agresora" oraz "patriarchalnego traktowania kobiet-ofiar".
W dokumencie zaznaczono, że mniej niż 10 proc. skazanych za przemoc wobec kobiet przestępców trafia do więzień, a sam proces dotyczący przemocy seksualnej trwa średnio aż 41 miesięcy. 79,5 proc. skazanych za gwałt otrzymuje kary mniejsze niż minimalne lub minimalne. Podkreślono, że w Chorwacji nie działa ani jedno centrum dla ofiar przemocy seksualnej.
W ciągu ostatnich 20 lat w Chorwacji zamordowano 400 kobiet - w 2022 roku było to 13 z 27 przypadków morderstw. 12 razy za zabójstwo skazano osoby bliskie ofierze - mężów, partnerów lub byłych partnerów. Chorwacja znajduje się na trzecim miejscu w UE pod względem liczby morderstw kobiet w odniesieniu do liczby mieszkańców kraju.
Jakub Bawołek (PAP)
jbw/ mms/