Nie tak to miało wyglądać. Te wybory miały być dla Donalda Trumpa punktem startowym jego trzeciej kampanii prezydenckiej. Wiecował jak za swoich najlepszych czasów: samolot ze złotymi napisami, dwugodzinne wystąpienia typu strumień świadomości, morze czapeczek i plakietek „Trump 2024”. I dopiero gdzieś mocno w tle i przemawiający krótko w jego towarzystwie kandydaci do Kongresu, którzy, by otrzymać życiodajne – jak myśleli – polityczne błogosławieństwo, zapewniali bez żadnych dowodów, że Trumpowi dwa lata temu ukradziono zwycięstwo w wyborach prezydenckich. W centrum uwagi byli Trump i jego ambicje.

Amerykanie jednak zaskoczyli i pokazali mu co najmniej żółtą kartkę. Wspierani przez byłego prezydenta kandydaci do Senatu z kluczowych wyborczo Georgii (Herschel Walker) i Pensylwanii (Mehmet Oz) przegrali z demokratycznymi rywalami. Nie powiodła się też uknuta w Mar-a-Lago próba przejęcia przez lojalistów Trumpa urzędów sekretarzy stanów odgrywających ważną rolę przy zatwierdzaniu wyników wyborów prezydenckich. Mnóstwo jego lojalistów – jak J.R. Majewski w Ohio – przepadło także w starciach o Izbę Reprezentantów. W wielu bastionach prawicy trumpiści co prawda powygrywali, ale i tak z mniejszą przewagą, niż oczekiwano. Głośne sukcesy osiągnęli za to republikanie odcinający się od byłego gospodarza Białego Domu, jak gubernatorzy Georgii Brian Kemp czy Florydy Ron DeSantis.
Takie wyniki to oddech dla amerykańskiej demokracji. Na Kapitolu powinno być jak najmniej miejsca dla radykałów kłamiących o wyborczych fałszerstwach i romansujących z teorią spiskową QAnon. W tej sprawie powinna być ponadpartyjna zgoda. Wyniki wyborów pokazują, że większość Amerykanów ma dość Trumpa i jego teorii o satelitach z Włoch, hakerach z Wenezueli, dość Rudy’ego Giulianiego z bezczelnym uśmiechem czy kuriozalnej prawniczki Sidney Powell w kardiganie w panterkę. Trumpa jako prezydenta można było lubić lub nie. Zrozumiałe, że jego dziedzictwo jest bliskie sercu wielu konserwatystów. Twarda polityka wobec migracji, przeniesienie ambasady Stanów Zjednoczonych do Jerozolimy, nominacje konserwatywnych sędziów, próby obniżania podatków – to można, choć nie trzeba, popierać. Obrona groteskowych kłamstw o wyborczych fałszerstwach i szturmu na Kongres prawie dwa lata temu to jednak o krok za daleko.
Dlatego dla Partii Republikańskiej wynik wyborów środka kadencji to szansa. Wierchuszka ugrupowania chciała się pozbyć ciążącego im Trumpa od dawna, ale nie udawało się go wykopać na aut ze względu na lojalność większej części elektoratu. Głosowanie sprzed tygodnia było weryfikacją; 76-latek okazuje się politykiem niewybieralnym, a przez to słabym i niezdolnym do realizowania w Waszyngtonie konserwatywnego programu. A taki DeSantis nie tylko potrafi wygrać na Florydzie większością 20 pkt proc., lecz także wraz z rodziną wygląda jak z obrazka. O tym, że obrazki mają w USA spore znaczenie, wiemy już od słynnej debaty telewizyjnej między Richardem Nixonem a Johnem Kennedym. Gubernator Florydy jest od Trumpa młodszy – ma 44 lata. Prowadzi życie wzorowego konserwatysty, bez obyczajowych skandali. Ma dobre wykształcenie, skończył prawo na Uniwersytecie Harvarda. Jest przykładnym mężem jednej żony, ma trójkę dzieci. Gdy we wtorek z całą rodziną wystąpił na scenie, wszystko wyglądało cukierkowo. A amerykańskiej prawicy może dać to samo lub więcej niż Trump. Aborcja? Przeciw. Prawo do posiadania broni? Za. Socjalizm? Największy wróg.
W republikańskich prawyborach Trump – o ile nie zrezygnuje z planów startu – będzie przypiekał go żywcem. Wyzywał, prowokował, wyśmiewał. Zresztą już to zaczął. Wpisze się znów w rolę „heela” z amerykańskiego wrestlingu, czyli gracza uciekającego się do nie do końca dozwolonych sztuczek czy wysługującego się innymi. Mocno grając łokciami, poradził sobie w 2016 r. z faworyzowanym wtedy do republikańskiej nominacji Jebem Bushem, wcześniej także gubernatorem Florydy. DeSantis nie odpowiada na razie na prowokacje, wchodzi w rolę „babyface’a”, jak we wrestlingu nazywa się dobrych chłopców walczących o ideały i stosujących się do ringowego kanonu.
Możliwe, że Trump nawet po porażce w prawyborach będzie szantażował republikanów i wystartuje jako kandydat niezależny. Oczywiście sam nic wtedy nie osiągnie, a na dno pociągnie przy okazji kolegów z partii. Mógłby to zrobić jedynie z chęci zemsty i frustracji, a nie racjonalnej politycznej kalkulacji. To byłby wymarzony scenariusz dla demokratów, którzy mieliby autostradę do Białego Domu, niezależnie od tego, kogo wystawią. Demokraci nie powinni wpadać przy tym w triumfalizm, szczególnie jeśli republikanie odrzucą Trumpa. W głosowaniu powszechnym do Kongresu partia Joego Bidena przegrała. Floryda, stan z 30 głosami elektorskimi, przestała być stanem wahającym się, a przeszła na stronę republikanów. Do tego dochodzą poważne problemy demokratów w Nowym Jorku (28 głosów elektorskich), gdzie w kilku okręgach do Izby Reprezentantów ich kandydaci stracili mandaty. ©℗