Rząd Chin zainstalował na stanowisku szefa autonomii swojego lojalistę, który pomoże wzmocnić jego wpływy w mieście.

Przejęcie władzy w Hongkongu przez Johna Lee otwiera kolejny rozdział w zacieśnianiu chińskiej kontroli nad miastem. Proces ten rozpoczął się na dobre, kiedy na terytorium Hongkongu w 2020 r. wprowadzona została ustawa o bezpieczeństwie narodowym. Była to odpowiedź na antyrządowe protesty, które wybuchły w 2019 r. Jako sekretarz ds. bezpieczeństwa Lee odpowiadał wówczas za ich tłumienie. Na nowym stanowisku polityk nie spotka się jednak z oporem obywateli. Gazety i organizacje pozarządowe zostały zamknięte. Sam Lee bronił m.in. policyjnych nalotów na nieistniejącą od ubiegłego roku niezależną gazetę „Apple Daily”. Krytycy chińskiej Partii Komunistycznej siedzą w areszcie lub wyjechali.
Mężczyzna był jedynym kandydatem w wyborach. – Fakt ten pokazuje, że to element wieńczący proces zamykania kontroli Pekinu nad Hongkongiem – mówi w rozmowie z DGP dr Marcin Przychodniak z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Podkreśla jednak, że nie spodziewa się po działaniach polityka żadnych nowości. Lee planuje przeforsować pakiet przepisów dotyczących zdrady, secesji, podburzania i przewrotu, znanych pod wspólną nazwą „artykułu 23”. Zapisy te są wymagane przez minikonstytucję Hongkongu, jednak jego przywódcom nigdy nie udało się ich uchwalić. Rząd próbował to zrobić w 2003 r., ale wycofał się po protestach setek tysięcy ludzi. Nowy przywódca jest zagorzałym zwolennikiem przepisów dotyczących bezpieczeństwa. – Ustawa o bezpieczeństwie przywróciła pokój i stabilność, kładąc kres przemocy, zniszczeniu i chaosowi, które miały miejsce podczas protestów – przekonywał w marcu Radę Praw Człowieka ONZ. Polityk osobiście nadzorował wzrost brutalności policji. Za jego kadencji na stanowisku sekretarza ds. bezpieczeństwa w mieście dochodziło do torturowania protestujących, a aresztowanych zostało ponad 100 aktywistów, w tym niemal 50 najbardziej znanych polityków i działaczy prodemokratycznych. Jego wybór na stanowisko przywódcy Hongkongu wyraźnie więc sygnalizuje bezkompromisowe zamiary komunistów wobec przyszłości miasta.
Hongkong tylko dla patriotów
Hongkong tylko dla patriotów

Zobacz również
Lee dąży także do wyeliminowania krytyków ChRL ze służby cywilnej. Na celowniku władz w Pekinie jej pracownicy znaleźli się po tym, jak część zdecydowała się przyłączyć do demonstracji z 2019 r. Lee zdążył rozszerzyć już wymóg składania przyrzeczeń o lojalności przez osoby na stanowiskach publicznych. Stanął też na czele komisji weryfikującej kandydatów na różne urzędy, aby zapewnić, że będą oni zgodni z władzami w Pekinie. Według polityka przyczyną buntu obywateli był brak mieszkań i złe warunki ekonomiczne. – Największym marzeniem ludzi jest jak najszybsze otrzymanie mieszkania publicznego, aby mogli poprawić swoje warunki bytowe – przekonywał niedawno.
Wybór przywódcy pokazuje, że nie ma szans na zmianę
Obsesja Lee na punkcie bezpieczeństwa ma miejsce, pomimo że miasto wciąż boryka się z konsekwencjami pandemii koronawirusa. Ta w dużej mierze odizolowała Hongkong, który wprowadził jedne z najbardziej surowych ograniczeń na świecie. W mieście wciąż obowiązuje m.in. zakaz publicznych zgromadzeń powyżej czterech osób. Na sytuację w Hongkongu narzeka świat biznesu, który napotyka w ostatnim czasie na trudności z zatrzymaniem kadry kierowniczej w mieście. Coraz więcej firm decyduje się na tymczasowe przenoszenie swoich pracowników, np. do Singapuru, a niektórzy zmieniają całe siedziby. Lee obiecał przywrócić Hongkongowi status globalnego ośrodka biznesowego.
Zdaniem szefa dyplomacji Unii Europejskiej Josepa Borrella proces wyboru nowego przywódcy Hongkongu naruszył normy demokratyczne. – Unia ubolewa nad tym naruszeniem zasad demokracji i pluralizmu politycznego oraz postrzega ten proces wyboru jako kolejny krok w kierunku demontażu zasady „jeden kraj, dwa systemy” – przekazał w oświadczeniu. Podczas gdy Parlament Europejski zdecydowanie wspierał Hongkończyków – przyjmując wiele rezolucji wzywających do wprowadzenia ukierunkowanych sankcji, programów ratunkowych, zakończenia procedur ekstradycyjnych oraz dyplomatycznego bojkotu Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Pekinie – Rada i Komisja Europejska pozostały daleko w tyle. Mimo że już w lipcu 2020 r. Rada uzgodniła wiele środków w odpowiedzi na ustawę o bezpieczeństwie narodowym, w tym ułatwienia w migracji i azylu dla osób z Hongkongu znajdujących się w trudnej sytuacji oraz zawieszenie pozostałych umów ekstradycyjnych z Chinami i Hongkongiem, blok nadal nie wdrożył w pełni zaplanowanych środków. Marcin Przychodniak nie spodziewa się zmiany w podejściu władz UE do sytuacji w Hongkongu. – Lee będzie kontynuował to, co się już dzieje. W tym sensie nie zaobserwujemy radykalnej zmiany, na którą UE czy Stany Zjednoczone mogłyby odpowiedzieć w inny sposób – tłumaczy. Ustępstw ze strony Pekinu także nie będzie. Lee już w 2020 r. został objęty sankcjami ze strony USA. – Jego wybór pokazuje, że nie ma możliwości zmiany kierunku Chin – dodaje analityk.