Joel Mokyr, Philippe Aghion i Peter Howitt to laureaci tegorocznej nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii. Zostali wyróżnieni za badania, jak innowacje wpływają na wzrost gospodarczy.

Nagroda nie została podzielona równo między trzech naukowców. Połowę otrzyma Mokyr, urodzony w Holandii wykładowca Northwestern University w Evanston w USA. Drugą – pozostała dwójka, która ma na koncie wspólne prace. Aghion, Francuz, wykłada w Collège de France i INSEAD oraz w London School of Economics. Howitt, Kanadyjczyk, pracuje na Brown University w Providence w amerykańskim stanie Rhode Island.

Joel Mokyr: historia wzrostu przez technologię

Mokyr, który łączy historię gospodarczą z teorią wzrostu, został wyróżniony za „zidentyfikowanie warunków wstępnych dla zrównoważonego wzrostu poprzez postęp technologiczny”. Jego najważniejsze prace to „The Lever of Riches: Technological Creativity and Economic Progress”, w której analizował, jak technologiczne innowacje napędzały wzrost gospodarczy w historii, „The Gifts of Athena: Historical Origins of the Knowledge Economy”, w której wskazywał, że rozwój gospodarczy zależy od kultury i instytucji sprzyjających tworzeniu i przekazywaniu wiedzy, a także „A Culture of Growth: The Origins of the Modern Economy” dotycząca źródeł rewolucji przemysłowej.

John Hassler, przewodniczący Komitetu Nagrody w Naukach Ekonomicznych im. Alfreda Nobla (wyróżnienie z ekonomii jest przyznawane przez Riksbank, bank centralny Szwecji), wskazał, że przez większość historii ludzkości trudno mówić o rozwoju gospodarczym. Przeważała stagnacja. To zmieniło się dopiero w ostatnich stuleciach. – Zmiana, a nie stagnacja, stała się nową normą. W jaki sposób zrównoważony wzrost gospodarczy oparty na stałym strumieniu innowacji technologicznych mógłby zastąpić stagnację? Jakie konflikty pojawiają się w społeczeństwie, gdy nowe produkty i metody produkcji zastępują stare? Jak należy kształtować politykę, aby społeczeństwa nie popadły ponownie w stagnację? Odpowiedzi na te pytania stanowią istotę tegorocznej nagrody – stwierdził.

Aghion i Howitt: twórcza destrukcja jako motor rozwoju

Aghion i Howitt stworzyli model wzrostu, którego motorem są innowacje. Zajmują się także wpływem konkurencji na poziomie firm na innowacje i wzrost gospodarczy. Ich wspólne prace to „A Model of Growth through Creative Destruction” dotycząca modelu wzrostu napędzanego „twórczą destrukcją” i „Endogenous Growth Theory” – podręcznik opisujący modele wzrostu gospodarczego.

– Dzięki zrozumieniu mechanizmów kreatywnej destrukcji, jakie zapewnili laureaci, oraz dalszym badaniom, mamy większą szansę, aby zapewnić kontynuację wzrostu i jego ukierunkowanie na korzyść ludzkości – powiedział Hassler.

Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii jest przyznawana od 1969 r. Riksbank ufundował ją w 300. rocznicę powstania. Kwota, jaką otrzymują laureaci, jest taka sama, jak w przypadku innych kategorii i wynosi 11 mln koron szwedzkich (4,25 mln zł).