Jesienią wielu właścicieli przydomowych posesji oraz działkowców staje przed wyzwaniem uporządkowania terenu z zalegających liści i gałęzi.
Wciąż panuje powszechne przekonanie, że można je bezpiecznie spalić na własnym terenie. Jednak w świetle polskiego prawa, palenie odpadów roślinnych – w tym liści i gałęzi – może być działaniem niezgodnym z przepisami. Czy takie praktyki mogą skutkować mandatem? Jakie przepisy regulują spalanie odpadów roślinnych i jak legalnie się ich pozbyć? Poniżej wyjaśniamy te zagadnienia, opierając się na obowiązujących przepisach.
Palenie liści i gałęzi na działce – przepisy lokalne
Zasady dotyczące palenia liści i gałęzi na posesjach mogą różnić się w zależności od gminy. Wiele samorządów wprowadziło własne regulacje, które określają sposób postępowania z odpadami zielonymi. Co istotne, zgodnie z przepisami, palenie odpadów roślinnych jest zakazane w miejscach, gdzie prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów komunalnych. Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (art. 5 ust. 1 pkt 3a) zobowiązują mieszkańców do segregowania odpadów, w tym zielonych, co jednoznacznie eliminuje możliwość ich spalania.
Warto zasięgnąć informacji u władz lokalnych, ponieważ każda gmina może wprowadzić szczegółowe zasady dotyczące utylizacji odpadów zielonych. Jeśli dana gmina nie zapewnia selektywnej zbiórki, w wyjątkowych przypadkach dopuszcza się spalanie odpadów roślinnych, pod warunkiem przestrzegania przepisów przeciwpożarowych i ochrony środowiska.
Zakaz spalania liści a Kodeks cywilny
Zgodnie z przepisami art. 144 Kodeksu cywilnego, właściciele nieruchomości muszą powstrzymać się od działań, które mogłyby zakłócać korzystanie z sąsiednich nieruchomości ponad przeciętną miarę, wynikającą z przeznaczenia społeczno-gospodarczego terenu oraz miejscowych stosunków. Palenie odpadów roślinnych może powodować powstawanie dymu, który zakłóca spokój i komfort sąsiadów, co kwalifikuje się jako tzw. immisja, czyli negatywny wpływ na nieruchomości sąsiadujące.
Palenie liści i gałęzi, zwłaszcza w sposób niekontrolowany, powoduje znaczne zanieczyszczenie powietrza, co może być szczególnie uciążliwe dla mieszkańców i środowiska. W związku z tym, nawet w przypadku braku wyraźnego zakazu w przepisach lokalnych, palenie odpadów roślinnych może stanowić naruszenie prawa cywilnego.
Palenie odpadów roślinnych w ogrodach działkowych ROD
Zasady postępowania z odpadami roślinnymi w Rodzinnych Ogrodach Działkowych są również jednoznacznie uregulowane. Regulamin ROD, ustanowiony przez Polski Związek Działkowców, wprowadza zakaz spalania odpadów takich jak liście, gałęzie, skoszona trawa oraz inne resztki roślinne. Celem tych przepisów jest ochrona środowiska, a także dbałość o komfort działkowców, którzy mogą być narażeni na uciążliwe dymy i zapachy.
Kara za spalanie liści
Za samowolne spalanie liści i gałęzi na działkach grożą poważne konsekwencje prawne. Zgodnie z art. 191 ustawy o odpadach, przetwarzanie odpadów poza instalacjami przeznaczonymi do tego celu (w tym spalanie) jest zabronione. Osoby naruszające ten przepis mogą być ukarane mandatem w wysokości 500 zł, a w przypadku poważniejszych naruszeń – nawet grzywną do 5 tysięcy złotych. W praktyce służby porządkowe, takie jak straż gminna czy miejska, zazwyczaj wystawiają mandaty na kwotę 500 zł, choć w niektórych przypadkach mogą poprzestać na pouczeniu.
Jak legalnie pozbyć się liści i gałęzi?
Zamiast spalania liści, zaleca się korzystanie z alternatywnych metod utylizacji odpadów roślinnych. Najbardziej ekologicznym rozwiązaniem jest kompostowanie. Zgodnie z art. 30 ustawy o odpadach, osoby fizyczne mają prawo przetwarzać odpady roślinne na potrzeby własne w formie kompostowania. Jest to legalna, bezpieczna i przyjazna dla środowiska metoda pozbycia się resztek roślinnych.
W przypadku braku możliwości kompostowania, odpady zielone można dostarczyć do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Gminy organizują również cykliczne odbiory takich odpadów, co ułatwia ich utylizację zgodnie z przepisami.