Nie można zastrzec praw do potocznej nazwy bimbru

– Nie podlegają rejestracji unijne znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub wskazówek mogących służyć w obrocie do oznaczania rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru lub świadczenia usługi, lub innych właściwości towarów lub usług z oznaczeń lub wskazówek, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych – tłumaczy Piotr Lewandowski, adwokat w Patpol Legal.

W języku potocznym

Spółka Bartex Bartol postanowiła bronić swojego prawa do znaku i w skardze do Sądu UE wnosiła o stwierdzenie nieważności decyzji izby odwoławczej EUIPO. Kwestionowała m.in., by w dacie zgłoszenia znaku określenie „duch puszczy” było powszechnie znane odbiorcom mocnych trunków i łączone z konkretnym rodzajem alkoholu.

Sąd UE uznał jednak, że wyrażenie to weszło do potocznego języka polskiego i oznacza domowy napój alkoholowy produkowany na Podlasiu. Do takiego wniosku doprowadziły liczne dowody przedstawione przez Grupę Chorten, w tym artykuły z serwisów internetowych Podlaskie.tv oraz Bimber.info, a także opinia językowa, według której „duch puszczy” może być zarówno synonimem słów „bimber” lub „samogon”, jak i oznaczeniem sprecyzowanego, produkowanego głównie w danym regionie trunku. „Wbrew temu, co twierdzi skarżąca, wyrażenie «duch puszczy» w istocie odnosi się do określonego rodzaju alkoholu o konkretnych właściwościach” – konkludował Sąd UE.

Skarżąca wśród swoich argumentów przywołała wyrok w sprawie T-501/18, w którym Sąd UE nie dostrzegł charakteru opisowego znaku towarowego „cinkciarz”. Jak wówczas argumentował, właściwy krąg odbiorców nie skojarzy go z nielegalną aktywnością charakterystyczną dla cinkciarzy. „«Duch puszczy» nie odnosi się wyłącznie do alkoholu produkowanego nielegalnie, ale także do typowego dla województwa podlaskiego alkoholu warzonego w domu, który zresztą można obecnie legalnie nabyć” – zauważył jednak Sąd UE. Nie przekonał go też wcześniejszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, z którego wynika, że „duch puszczy” nie ma charakteru opisowego. Sąd UE przypomniał, że system znaków towarowych UE jest autonomiczny i niezależny wobec systemów krajowych. Skarga została więc oddalona.

Rodzaj alkoholu

– Zgadzam się z poglądem zaprezentowanym w wyroku – mówi dr Wojciech Gierszewski, LL.M. radca prawny, rzecznik patentowy z kancelarii BG Patent. – Jednym z celów przeszkody opisowości jest ochrona przed zawłaszczeniem przez jednego przedsiębiorcę pojęcia funkcjonującego w rzeczywistości gospodarczej i wskazującego na określony rodzaj towaru. Jeśli określenie „duch puszczy” znane jest jako rodzaj alkoholu, przeszkoda ta uniemożliwia jego monopolizację, tak aby każdy z przedsiębiorców mógł się nim posługiwać. Na końcu przekłada się to też na sytuację konsumentów – tłumaczy ekspert.

Z orzeczenia „bardzo zadowolona” jest Grupa Chorten. – Nazwa ta została zastrzeżona przez jedną z firm spirytusowych, my zaś dowodziliśmy, popierając nasze stanowisko opiniami językoznawców, w tym prof. Jerzego Bralczyka, że ma ona charakter opisowy i jest to rozpowszechnione od początków ubiegłego wieku, używane zwyczajowo, zwłaszcza na terenach wschodniej Polski, określenie mocnego alkoholu, a więc nie może być zawłaszczone przez jeden podmiot – komentuje rzecznik prasowy sieci Monika Kosz-Koszewska. Jak dodaje, wyrok stanowi też podstawę do zakończenia innych postępowań krajowych, jakie toczą się przed Urzędem Patentowym RP i sądami administracyjnymi.

– Nie zgadzamy się z treścią wyroku Sądu UE. Sąd w uzasadnieniu wskazał błędnie m.in., że alkohol wytwarzany samodzielnie na własne potrzeby, bez odpowiedniej rejestracji (bimber), może być legalnie sprzedawany w Polsce. Przez to wyciągnął błędne wnioski w zakresie naszego odniesienia do wyroku w podobnej sprawie dotyczące znaku towarowego w języku polskim (T-501/18), co było jednym z kluczowych argumentów skargi. Rozważymy, czy składać skargę do Trybunału Sprawiedliwości UE – komentuje radca prawny Aleksandra Gierczak z kancelarii PatentBox, reprezentująca spółkę Bartex Bartol. ©℗

orzecznictwo