Do wykazu prac legislacyjnych rządu trafił projekt ustawy o związkach partnerskich. Autorką jest ministra do spraw równości, Katarzyna Kotula. Rząd ma się nim zająć w IV kwartale 2024 roku.

Ustawa będzie regulować sposób zawierania związku partnerskiego oraz prawa majątkowe, które wchodzą w ten związek. Nie ma w nim mowy o kwestii adopcji dzieci.

Zgodnie z projektem ustawy, rejestrowany związek partnerski mogą zawrzeć dwie osoby pełnoletnie, stanu wolnego, niezależnie od płci. Rejestrowany związek partnerski ma wpływ na stan cywilny osoby. Aby go zawrzeć, trzeba będzie złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zapewnienie o braku przeszkód do jego zawarcia. Kierownik USC natomiast, oceni zdolność do jego zawarcia i dokona wpisu do rejestru związków partnerskich.

Ważne

Instytucja rejestrowanych związków partnerskich będzie dostępna dla par tej samej płci oraz dla par różnej płci.

Projekt ustawy reguluje także kwestie dotyczące wspólnego majątku osób rejestrujących związek partnerski. Z założenia będzie to rozdzielność majątkowa. Aby partnerów połączyła wspólność majątkowa, konieczne będzie zawarcie w formie aktu notarialnego majątkowej umowy partnerskiej. Obejmie ona przedmioty majątkowe określone w tej umowie (wspólny majątek partnerski). Umowa taka może poprzedzać zawarcie rejestrowanego związku partnerskiego.

Z Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku wynika, że w Polsce spada liczba małżeństw, ale rośnie liczba związków nieformalnych: w 2011 roku było ich 316,5 tys., a w 2021 – 552,8 tys. Rośnie też liczba małżeństw bez dzieci - w ciągu dekady liczba małżeństw z dziećmi zmniejszyła się z 41,8 proc. ogółu rodzin do zaledwie 22,3 proc.. Zdaniem Katarzyny Kotuli, spadająca liczba zawieranych małżeństw wskazuje na potrzebę zwiększenia ochrony prawnej rodzin tworzonych przez pary tej samej i różnej płci.

Jak podkreśla wnioskodawczyni projekt zawiera przepisy umożliwiające wykonanie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 12 grudnia 2023 r. w sprawie Przybyszewska i inni przeciwko Polsce, z którego wynika obowiązek zapewnienia parom tej samej płci ochrony, która powinna obejmować aspekty materialne (alimenty, opodatkowanie, dziedziczenie), a także prawa i obowiązki w zakresie wzajemnej pomocy).Zgodnie z tym wyrokiem, Polska jest zobowiązana do zapewnienia ram prawnych umożliwiających parom tej samej płci odpowiednie uznanie i ochronę ich związku. Ochrona par tej samej płci powinna być „odpowiednia” i zapewniać prawo do wsparcia materialnego, odnosić się do podatków i dziedziczenia, a także nakładać na partnerki i partnerów prawa i obowiązki w zakresie wzajemnej pomocy.