Zmiany w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Znamy plany MZ

Projekt zakłada dokonanie zmian w dziewięciu ustawach, w tym m.in. w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym, ustawie o działalności leczniczej oraz ustawie o niektórych zawodach medycznych.

Motocykle ratunkowe - nowe zespoły ratownictwa medycznego

Projekt przewiduje utworzenie nowego typu zespołów ratownictwa medycznego – motocyklowych jednostek ratowniczych. Mają one docierać w miejsca, do których nie może dojechać ambulans. Motocykl ratunkowy prowadzony będzie przez osobę uprawnioną do medycznych czynności ratunkowych. Mają one działać od 1 maja do 30 września każdego roku, do 12 godzin w ciągu jednej doby. Ponadto, w projekcie wskazano, że na każde 400 tys. mieszkańców powinna przypadać nie więcej niż jedna jednostka motocyklowa. Pierwsze takie jednostki rozpoczną działalność od 1 maja 2025 r.

W projekcie przewidziano podział zespołów podstawowych na dwu- i trzyosobowe. Obecnie ustalony jest jedynie minimalny skład zespołów podstawowych na poziomie dwóch osób uprawnionych do wykonywania medycznych czynności ratunkowych. Projekt nowelizacji zakłada funkcjonowanie podstawowych zespołów ratownictwa medycznego w składzie trzyosobowym na poziomie co najmniej trzech na każde rozpoczęte 10 zespołów podstawowych w każdym województwie.

Więcej dyspozytorni medycznych

Kolejne zmiany dotyczą dyspozytorni medycznych. W przypadku województw, w których liczba ludności przekracza 3 mln osób, przewiduje się umożliwienie wojewodzie zorganizowania drugiej dyspozytorni medycznej, a w województwach powyżej 5 mln osób (obecnie jedynie woj. mazowieckie) – również trzeciej dyspozytorni. Ma to pozwolić na zabezpieczenie płynność obsługi zgłoszeń.

Zmiana definicji pielęgniarki

Projekt nowelizacji zmienia także definicję pielęgniarki systemu, co, jak wyjaśniono, wynika z konieczności usunięcia błędów w nazewnictwie dziedzin pielęgniarstwa, w których mogą być prowadzone specjalizacje i kursy kwalifikacyjne. Projekt zakłada, że lekarze systemu oraz pielęgniarki systemu udzielający świadczeń zdrowotnych w zespołach ratownictwa medycznego i w szpitalnych oddziałach ratunkowych, mają obowiązek ukończenia kursów postępowania w stanach nagłych. Z obowiązku zwolnieni zostaną lekarze specjaliści medycyny ratunkowej, intensywnej terapii oraz anestezjologii i intensywnej terapii, pielęgniarki z tytułem specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego lub anestezjologicznego i intensywnej opieki, a także osoby odbywające specjalizację w tych dziedzinach. Okres przejściowy do odbycia tych kursów będzie trwał do 31 grudnia 2026 r.

Zmiany w Systemie Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego

Zmiany obejmą również System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego (SWD PRM) oraz Podsystem Zintegrowanej Łączności Systemu Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego (PZŁ SWD PRM). Chodzi o to, by utrzymana została bezterminowo możliwość kierowania bezpośrednio do dyspozytorni medycznych połączeń alarmowych napływających na nr 999.

Zmiany w systemie udostępniania danych

Projekt nowelizacji ustawy porządkuje także zakres danych udostępnianych konsultantom w ochronie zdrowia oraz dodaje możliwość udostępniana danych organom samorządu zawodowego w ramach postępowania w zakresie odpowiedzialności zawodowej. Ponadto poszerzony zostaje katalog danych udostępnianych na wniosek sądów, prokuratury, Policji iRzecznika Praw Pacjenta o dane osobowe członków zespołów ratownictwa medycznego, dyspozytorów medycznych i wojewódzkich koordynatorów ratownictwa medycznego, które są niezbędne w postępowaniach prowadzonych przez te organy.

Umowy na świadczenia zdrowotne rozwiązywane przez NFZ

Doprecyzowane zostały przepisy wskazujące podstawy prawne do przeprowadzania kontroli dysponentów jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz dyspozytorni medycznych przez ministra zdrowia. Projekt wprowadza też przepis dający dyrektorowi oddziału wojewódzkiego NFZ możliwość rozwiązania umowy na świadczenia zdrowotne udzielane w szpitalnym oddziale ratunkowym i w zespołach ratownictwa medycznego.

Uproszczone procedury

Uproszczono też procedurę wpisywania do RJWPRM jednostek, które są jednostkami współpracującymi. "Jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej i jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego będą wpisywane do rejestru przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, a jednostki organizacyjne Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa przez dyrektora Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa. Pozostałe jednostki będą nadal wpisywane do RJWPRM na ich wniosek, przez właściwego wojewodę, na podstawie decyzji administracyjnej" - wyjaśniono.

Zmiany w Lotniczym Pogotowiu Ratunkowym

Projekt nowelizacji uwzględnia specjalny rodzaj dyspozytorni medycznej, jakim jest Centrum Operacyjne LPR. Pracodawcą dla zatrudnionych tam dyspozytorów medycznych będzie nie wojewoda lecz Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. W projekcie ustawy wskazano zadania do realizacji przez dyspozytorów medycznych oraz dyspozytorów lotniczych pracujących w Centrum Operacyjnym LPR.

Zmiana definicji pierwszej pomocy

Zmieniona zostaje definicja pierwszej pomocy, która zostanie rozszerzona o możliwość podawania w sytuacji nagłej leków wydawanych z przepisu lekarza. Lek taki będzie mógł podać poszkodowanemu świadek zdarzenia.

Dodatki do wynagrodzeń

Projektowane przepisy przewidują wprowadzenie dodatków w wysokości 45 proc. i 65 proc. wynagrodzenia zasadniczego za każdą godzinę pracy wykonywanej w porze dziennej w niedziele i święta oraz za każdą godzinę pracy wykonywanej w porze nocnej, z mocą od dnia 1 lipca 2024.

Zniesienie obowiązków dyspozytorów medycznych

Projekt nowelizacji przewiduje zniesienie obowiązku ukończenia kursów uprawniających do pracy na stanowisku dyspozytora medycznego i wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego dla osób już obecnie zatrudnionych na tych stanowiskach. Obowiązek ten będzie dotyczył jedynie osób zatrudnionych na tych stanowiskach po 1 stycznia 2024 r. Uregulowane zostaną też zasady realizacji obowiązku doskonalenia zawodowego osób zatrudnionych na stanowisku dyspozytora medycznego, które rozpoczęły okres edukacyjny przed dniem 1 stycznia 2024 r.

Zmiany postępowania ze zwłokami

Nowe, projektowane przepisy doprecyzowują sposób postępowania ze zwłokami osób zmarłych w specjalistycznym środku transportu sanitarnego. Przewiduje się, że ciała osób zmarłych w specjalistycznym środku transportu sanitarnego, w trakcie wykonywania wobec nich medycznych czynności ratunkowych, będą przewożone do zakładu medycyny sądowej uczelni medycznej albo do prosektorium szpitala. Jednocześnie proponuje się regulacje dot. sposobu postępowania w przypadku martwego urodzenia dziecka, które miało miejsce w specjalistycznym środku transportu sanitarnego. W takiej sytuacji zwłoki martwo urodzonego dziecka przewozi się do najbliższego pod względem czasu dotarcia szpitala udzielającego świadczeń zdrowotnych w zakresie położnictwa i ginekologii albo do szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego albo wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego.

Sankcje za niezrealizowanie poleceń krajowego koordynatora ratownictwa medycznego

Projekt przewiduje wprowadzenie (doprecyzowanie) sankcji za niewykonanie decyzji krajowego koordynatora ratownictwa medycznego lub wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego w sytuacji sporów dotyczących przyjęcia do szpitala osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Maksymalny czas na przyjęcie pacjenta w izbie przyjęć lub szpitalnym oddziale ratunkowym od zespołu ratownictwa medycznego będzie wynosił 15 minut. Zachowanie tego parametru będzie stanowiło jeden z warunków udzielania świadczeń zdrowotnych, możliwych do obiektywnej oceny i weryfikacji.

Autorka: Aleksandra Kiełczykowska