Nowelizacja Kodeksu wyborczego, która zakłada zwiększenie dostępu do lokali wyborczych dla mieszkańców małych miejscowości, a także tzw. ustawa wiatrakowa - to niektóre punkty dwudniowego posiedzenia Senatu, które rozpoczęło się we wtorek o godz. 11.
Marszałek Senatu Tomasz Grodzki poinformował na briefingu przed posiedzeniem, że obrady rozpoczną się od uchwały z okazji rocznicy wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej.
Jak poinformował marszałek, mają być ogłoszone dwie przerwy w obradach: na otwarcie wystawy poświęconej Mikołajowi Kopernikowi we wtorek o godz. 12 oraz ok. godz. 17 na czas wystąpienia prezydenta USA Joe Bidena w Warszawie.
Senatorowie podczas dwudniowego posiedzenia zajmą się nowelizacją Kodeksu wyborczego. Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu wyborczego 26 stycznia; powstała ona po łącznych pracach nad trzema projektami zmian w prawie wyborczym: dwoma rządowymi oraz projektem złożonym przez posłów PiS.
W miniony piątek trzy senackie komisje: praw człowieka, praworządności i petycji; samorządu terytorialnego i administracji państwowej oraz ustawodawcza opowiedziały się za odrzuceniem w całości tej noweli. Senatorowie i eksperci zwracali przede wszystkim uwagę, że istotne zmiany w prawie są wprowadzone zaledwie na kilka miesięcy przed wyborami.
Nowelizacja Kodeksu wyborczego zakłada zwiększenie dostępu do lokali wyborczych dla mieszkańców małych miejscowości. Według autorów tych przepisów - posłów PiS - nowe rozwiązania mają wpłynąć na zwiększenie frekwencji w wyborach.
Według noweli, wójt gminy wiejskiej lub wiejsko–miejskiej ma zapewniać bezpłatny przewóz pasażerski w postaci transportu publicznego "w celu wzięcia udziału w głosowaniu dla wyborców ujętych w spisie wyborców w stałym obwodzie głosowania położonym na obszarze danej gminy, jeżeli w ramach tej gminy nie funkcjonuje w dniu wyborów publiczny transport zbiorowy lub jeżeli najbliższy przystanek komunikacyjny funkcjonującego transportu zbiorowego oddalony jest o ponad 1,5 km od lokalu wyborczego".
Zgodnie z nowymi przepisami, wyborca niepełnosprawny o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, oraz wyborca, który najpóźniej w dniu głosownia kończy 60 lat, mają prawo do bezpłatnego transportu z miejsca zamieszkania do lokalu wyborczego właściwego dla obwodu głosowania.
Jedna ze zmian zakłada "przegląd i podział" już istniejących obwodów głosowania. Na skutek zmian - jak zaznaczono w uzasadnieniu - "szacowana liczba nowych obwodowych komisji, to około 6 tysięcy". Jak wynika ze strony Państwowej Komisji Wyborczej w wyborach parlamentarnych w 2019 r. liczba obwodów wraz z zagranicznymi wynosiła ponad 27,5 tys.
Senat rozpatrzy też nowelizację ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych - tzw. ustawę wiatrakową. Zgodnie z nowymi przepisami turbiny wiatrowe będą mogły powstawać w odległości minimum 700 metrów od budynków mieszkalnych, przy spełnieniu szeregu dodatkowych warunków.
Senackie komisje zaproponowały przywrócenie 500 m jako minimalnej odległości między turbinami wiatrowymi a zabudowaniami mieszkalnymi w ustawie o inwestycjach w energetykę wiatrową. Sejm podniósł proponowaną przez rząd odległość minimalną 500 m do 700 m.
Senatorowie zajmą się też przyjętą pod koniec stycznia przez Sejm nowelą ustawy o cudzoziemcach. Przygotowana przez MSWiA regulacja dostosowuje prawo do unijnych zmian w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS). Celem tych zmian jest usprawnienie procesu powrotów obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na obszarze Schengen do swoich krajów oraz usprawnienie odpraw granicznych. Ma to zapewnić utrzymanie zaufania publicznego do unijnej polityki migracyjnej i azylowej.
W porządku obrad Senatu jest też zmiana ustawy w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych tzw. ustawa deregulacyjna, która m.in. podnosi próg przychodowy dla tzw. działalności nieewidencjonowanej czy modyfikuje zasady uzyskiwania pozwolenia na broń.
Senat zajmie się także nowelą Kodeksu postępowania cywilnego. Zmiany wprowadzają przepisy uzupełniające i doprecyzowujące rozporządzenie Rady UE ws. w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę. Przepisy te dotyczą automatycznej wykonalności orzeczeń, porozumień oraz dokumentów urzędowych objętych rozporządzeniem unijnym. Oznacza to, że te sprawy będą podlegały w Polsce uznawaniu i wykonaniu bez potrzeby przeprowadzenia specjalnego postępowania.
Obecnie rozporządzenie Rady UE stosowane jest w Polsce bezpośrednio. Charakter dokonywanych w kodeksie postępowania cywilnego zmian ma na celu głównie uzupełnienie przepisów rozporządzenia i dostosowanie jego stosowania do zakresu właściwości polskich sądów.
Senatorowie rozpatrzą też nowelą Kodeksu postępowania cywilnego dotyczącą m.in. postępowań ws. naruszenia dóbr osobistych. Zgodnie z nowelą, jeżeli pozwany nie opublikuje przeprosin, sąd będzie mógł nakazać ich opublikowanie na łamach ogólnodostępnego Monitora Sądowego i Gospodarczego na koszt pozwanego. Treść oświadczenia będą mogły powielać inne media. Sąd będzie mógł również nałożyć na pozwanego do 15 tys. zł grzywny.
Senackie komisje zarekomendowały poprawkę do nowelizacji Kpc wykreślającą przepis zmieniający zasady publikacji przeprosin orzeczonych wyrokiem sądu. Jednocześnie komisje zaproponowały szereg drobniejszych poprawek, niewykluczone jest zgłoszenie kolejnych podczas senackiej debaty.
W porządku obrad jest też ustawa o Krajowej Sieci Onkologicznej, która ma zapewnić kompleksową opiekę onkologiczną w całym kraju, a poszczególne etapy leczenia mają przebiegać według ściśle określonych standardów, przy współpracy specjalistów różnych dziedzin. Ustawa zakłada, że każdy pacjent – niezależnie od miejsca zamieszkania – będzie miał zapewnioną opiekę onkologiczną opartą na jednakowych standardach diagnostyczno-terapeutycznych.
Realizacja etapów leczenia ma przebiegać przy współpracy specjalistów z różnych dziedzin medycyny. Podmioty, które znajdą się w Krajowej Sieci Onkologicznej, będą miały obowiązek wyznaczania koordynatora dla każdego pacjenta.
Tematem obrad będzie też ustawa o planie strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2021-27. Punkt ten ma być rozpatrzony jako drugi, po uchwale w sprawie rocznicy wojny w Ukrainie. (PAP)
autor: Piotr Śmiłowicz
pś/ par/