Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o utworzeniu Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, zajmującego się wspieraniem rozwoju języka polskiego za granicą – poinformowała we wtorek Kancelaria Prezydenta RP.
Zgodnie z ustawą zadania Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego mają obejmować: inicjowanie i realizowanie działań dotyczących promocji języka polskiego; wspieranie kultywowania polskiej tradycji i wartości języka polskiego, jako ojczystego oraz promocji języka polskiego, jako ojczystego wśród Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą; wzmacnianie współpracy między Polonią i Polakami zamieszkałymi za granicą a podmiotami działającymi w kraju i za granicą, w szczególności w dziedzinie edukacji i nauki; wspieranie inicjatyw oraz projektów edukacyjnych i naukowych mających na celu pogłębianie znajomości języka polskiego; upowszechnianie języka polskiego, jako obcego; współpraca ze szkołami, uczelniami, instytucjami publicznymi, stowarzyszeniami, fundacjami, organizacjami i innymi podmiotami działającymi w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą na rzecz rozwoju języka polskiego za granicą.
Organami instytutu będą dyrektor i rada instytutu. Dyrektora będzie powoływał minister edukacji i nauki po zasięgnięciu opinii ministra spraw zagranicznych i ministra kultury i dziedzictwa narodowego. W skład rady instytutu – w myśl ustawy – wejdą: jedna osoba powołana przez premiera, jedna osoba powołana przez szefa MSZ, jedna osoba powołana przez szefa MKiDN i nie więcej niż sześć osób powołanych przez szefa MEiN. Kadencja Rady Instytutu ma trwać cztery lata. Siedzibą instytutu będzie Warszawa.
Nadzór nad działalnością Instytutu będzie sprawował minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. W celu realizacji powierzonych Instytutowi zadań, będzie on mógł tworzyć na wniosek dyrektora Instytutu, oddziały zamiejscowe będące wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi lub komórkami organizacyjnymi Instytutu, w tym mającymi siedzibę poza terytorium Polski. W przypadku tworzenia oddziału zamiejscowego poza Polską, niezbędna będzie zgoda ministra właściwego do spraw zagranicznych.
Zgodnie z ustawą Instytut będzie prowadził samodzielną gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie oraz w przepisach ustawy o finansach publicznych.
Instytut będzie mógł ustanawiać i finansować stypendia, ze środków z funduszu stypendialnego, dla osób należących do Polonii, Polaków zamieszkałych za granicą oraz osób nieposiadających polskiego pochodzenia. Stypendia będą mogły otrzymać osoby zaangażowane na rzecz podtrzymywania polskiej tożsamości narodowej oraz więzi z ojczyzną lub osoby zaangażowane na rzecz nauki języka polskiego. Ustawa szczegółowo reguluje zasady przyznawania środków z funduszu stypendialnego Instytutu, przeznaczonego dla osób należących do Polonii, Polaków zamieszkałych za granicą oraz osób nieposiadających polskiego pochodzenia.
W ustawie przewidziano również możliwość wsparcia przez Instytut przedsięwzięcia na rzecz wspierania rozwoju języka polskiego za granicą w formie: dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie realizacji określonych zadań, które podlegają szczególnym zasadom rozliczania; nieodpłatnego użyczenia nieruchomości Instytutu przeznaczonych na realizację określonych w ustawie zadań Instytutu.
Finansowanie działalności instytutu w 2022 r. ma zostać pokryte z rezerwy celowej budżetu państwa ("Środki na nauczanie języka polskiego w Niemczech"), która wynosi 39,8 mln zł. W ramach tej kwoty 14,9 mln zł zaplanowano na zadania przewidziane do realizacji przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Natomiast od 2023 r., wsparcie to kierowane będzie systemowo do Polonii i Polaków na świecie i osób niemających polskiego pochodzenia.
W 2023 r. i w latach kolejnych finansowanie działalności instytutu wynosić będzie 92,4 mln zł. Pieniądze te będą pochodzić z dotacji podmiotowej z budżetu państwa, przekazywanej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania ze środków ujętych w części budżetowej, której ten minister jest dysponentem.
Ustawa o powołaniu Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego ma wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. (PAP)