Największe ugrupowanie rządzącej w Czechach centroprawicy, Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS), świętowała w czwartek swoje 20-lecie.

Wśród setek delegatów zgromadzonych w Pradze nie zabrakło jej najważniejszych liderów: założyciela ruchu - prezydenta Vaclava Klausa, obecnego premiera Petra Neczasa i byłego szefa rządu Mirka Topolanka.

To właśnie ostre przemówienie Topolanka wzbudziło największe emocje. Ekspremier odniósł się w nim do ostatniego kryzysu rządowego, w którym najmniejszemu partnerowi centroprawicowej koalicji - partii Sprawy Publiczne (VV) - zarzucono płacenie posłom za lojalność i milczenie o sposobach finansowania własnego ugrupowania.

Koalicję współtworzą trzy partie: ODS, konserwatywne ugrupowanie szefa czeskiej dyplomacji Karla Schwarzenberga Tradycja Odpowiedzialność Prosperity (TOP 09) oraz VV.

Zdaniem Topolanka, VV nie jest ugrupowaniem politycznym, a sektą i dzielenie z nim władzy stanowi większe zagrożenie dla Obywatelskiej Partii Demokratycznej niż niegdysiejsze porozumienie z lewicą.

"W genetycznej naturze tej sekty-partii jest atakowanie prywatności, szpiegowanie, nielegalne podsłuchiwanie, tajne nagrywanie, kompromitowanie kogokolwiek" - mówił. VV uznał za "niebezpiecznego wirusa", "przedsiębiorstwo", filię ABL - agencji ochrony należącej do odwołanego ministra transportu Spraw Publicznych i głównego sponsora tego ugrupowania Vita Barty.

O kryzysie w koalicji mówił też Vaclav Klaus, który w 1991 roku powołał ODS i przez wiele lat był niekwestionowanym liderem ugrupowania

Były szef ODS skrytykował też zachowanie liderów partii, którzy nie potrafią sami sprostać problemom, tylko czekają na reakcję prezydenta. Według Topolanka, partia powinna skoncentrować się na ochronie ludzkich swobód i także dlatego musi zakończyć współpracę z VV.

W ocenie wielu członków partii Topolanek wyraził głośno to, co wielu z nich myśli i jednocześnie zdołał odzyskać spore poparcie. Z drugiej strony zwracali uwagę, że pełne było personalnych ataków, wymierzonych głównie w prezydenta.

O kryzysie w koalicji mówił też Vaclav Klaus, który w 1991 roku powołał ODS i przez wiele lat był niekwestionowanym liderem ugrupowania. Przywódca Czech zauważył, że ostatnie wydarzenia na czeskiej scenie politycznej wywarły negatywny wpływ nie tylko na rząd, ale także na największą partię prawicy.

Według najnowszych sondaży, konsekwencją kryzysu był spadek zaufania Czechów do polityki i wzrost notowań lewicowej opozycji.

Natomiast premier Neczas powiedział, że przez 20 lat swego istnienia ODS dowiodła, iż jest partią dojrzałą, przejrzystą i przestrzegającą standardów. Jednocześnie - jego zdaniem - pokazała wielką siłę wewnętrzną poprzez pokonywanie złożonych trudności politycznych. Podziękował swym poprzednikom na stanowisku przewodniczącego partii - Klausowi i Topolankowi - za ich wkład w rozwój ODS.

Obywatelska Partia Demokratyczna powstała w kwietniu 1991 roku po rozłamie w szeregach Forum Obywatelskiego, ugrupowania które objęło władzę w Czechach po aksamitnej rewolucji. ODS stała na czele rządu w latach 1992-1997, a także od 2006 roku do dziś.