Po brexicie UE pozostanie ważnym podmiotem na arenie międzynarodowej, liczącym 440 mln obywateli, jedną z największych światowych gospodarek. Zjednoczone Królestwo było członkiem UE przez 45 lat. Kierujemy się wspólnymi wartościami i mamy wiele wspólnych interesów. Wielka Brytania, będąca członkiem grupy G7 i Rady Bezpieczeństwa ONZ, może być ważnym partnerem UE pod względem gospodarczym i strategicznym. W obecnej sytuacji geopolitycznej w naszym interesie leży nie tylko wzmacnianie roli UE na arenie światowej, ale także bliska partnerska współpraca z WielkąBrytanią.
Jak możemy osiągnąć nowe partnerstwo? Po pierwsze, musimy zapewnić, aby wyjście Wielkiej Brytanii z UE odbyło się w sposób uporządkowany. Umowa o wystąpieniu została uzgodniona w 80 proc. Ochronimy prawa ponad 4 mln obywateli unijnych mieszkających w Zjednoczonym Królestwie i obywateli brytyjskich w UE. To był nasz priorytet i jedna z głównych kwestii monitorowanych przez Parlament Europejski. Wielka Brytania zgodziła się wywiązać ze wszystkich swoich zobowiązań finansowych podjętych jako członek UE. Zjednoczone Królestwo pozostanie częścią jednolitego rynku i unii celnej do 31 grudnia 2020 r. Ten trwający 21 miesięcy okres przejściowy pozwoli przedsiębiorstwom i organom administracji dostosować się do nowychwarunków.
80 proc. to jednak nie 100 proc. W dalszym ciągu musimy uzgodnić ważne kwestie, takie jak ochrona oznaczeń geograficznych. Dotyczy to ochrony lokalnych produktów spożywczych i rolnych, jak szkocka whisky czy parmezan, w których przypadku unijna ochrona przyniosła znaczne korzyści europejskim rolnikom i producentom. Musimy znaleźć rozwiązania dla brytyjskich terytoriów o specjalnym statusie, jak suwerenne bazy wojskowe na Cyprze, a także dla Gibraltaru, w którego sprawie toczą się negocjacje dwustronne między Hiszpanią a WielkąBrytanią.
Największe ryzyko związane z brexitem dotyczy wyspy Irlandii. Musimy zadbać o to, aby brexit nie stworzył twardej granicy między Republiką Irlandii a Irlandią Północną, oraz zabezpieczyć porozumienie wielkopiątkowe, które przyniosło pokój i stabilność w Irlandii Północnej. Obecnie współpraca i kontakty między Irlandią a Irlandią Północną odbywają się w ramach wspólnych ram UE. Ponieważ do jesieni 2018 r. nie będziemy wiedzieli, jak ułożą się przyszłe stosunki, w umowie o wystąpieniu musi się znaleźć rozwiązanie awaryjne. Zjednoczone Królestwo zgadza się z tym podejściem. Unia Europejska i Wielka Brytania stwierdziły, że lepsze rozwiązanie w przyszłych stosunkach może zastąpić rozwiązanie awaryjne. UE zaproponowała, aby Irlandia Północna pozostała we wspólnym obszarze regulacji dla towarów i ceł razem z resztą UE. Jesteśmy gotowi udoskonalić brzmienie naszej propozycji w porozumieniu z WielkąBrytanią.
Po drugie, musimy uzgodnić warunki naszych przyszłych stosunków. Bądźmy szczerzy: Wielka Brytania zdecydowała się opuścić jednolity rynek, dlatego nie może być dłużej tak samo blisko powiązana gospodarczo z resztą UE. Zjednoczone Królestwo chce wystąpić z naszego wspólnego obszaru regulacyjnego, w którym ludzie, towary, usługi i kapitał przemieszczają się swobodnie przez granice krajowe. To podstawy gospodarcze, na których zbudowano UE. Rada Europejska – 27 szefów państw lub rządów – a także Parlament Europejski często przypominały, że te podstawy gospodarcze nie mogą ulecosłabieniu.
Wielka Brytania dobrze zna korzyści płynące z jednolitego rynku. Przyczyniła się do ukształtowania naszych przepisów w ciągu ostatnich 45 lat. Mimo to niektóre propozycje Zjednoczonego Królestwa podważyłyby zasady naszego jednolitego rynku, który jest jednym z największych osiągnięć UE. Wielka Brytania chce utrzymać między nami swobodny przepływ towarów, ale nie ludzi i usług. Proponuje również stosowanie przepisów celnych UE bez przynależności do porządku prawnego UE. Tym samym Wielka Brytania pragnie odzyskać suwerenność i kontrolę nad własnymi przepisami, co respektujemy, ale nie może oczekiwać od UE utraty kontroli nad jej granicami iprawami.
Jestem jednak przekonany, że negocjacje mogą się zakończyć sukcesem. Możliwe jest przestrzeganie zasad UE i stworzenie nowego, ambitnego partnerstwa. Taką propozycję złożyła już w marcu Rada Europejska. Unia zaoferowała umowę o wolnym handlu z zerową stawką celną i brakiem ograniczeń ilościowych w odniesieniu do towarów. Zaproponowano na przykład ścisłą współpracę celną i regulacyjną oraz dostęp do rynków zamówieńpublicznych.
Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, Unia dąży do ścisłej współpracy w celu ochrony naszych obywateli i demokratycznych społeczeństw. Powinniśmy zorganizować skuteczną wymianę danych wywiadowczych i informacji oraz zapewnić współpracę między organami ścigania. Powinniśmy współpracować na rzecz zwalczania przestępczości, prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Możemy współpracować w zakresie wymiany danych DNA, odcisków palców lub danych dotyczących przelotu pasażera w transporcie lotniczym w celu lepszego śledzenia i identyfikacji terrorystów i przestępców. Jesteśmy również gotowi omówić mechanizmy szybkiej i skutecznej ekstradycji, gwarantujące podejrzanym prawaprocesowe.
Jeżeli Wielka Brytania wykaże zrozumienie iszybko znajdziemy rozwiązania nierozstrzygniętych kwestii związanych zjej wyjściem zUE, wtym rozwiązanie awaryjne dla Irlandii iIrlandii Północnej, jestem pewien, że możemy zbudować przyszłe partnerstwo między UE aZjednoczonym Królestwem obezprecedensowym charakterze izakresie.