W jaki sposób zaewidencjonować darowiznę

Jak ująć w księgach rachunkowych otrzymaną darowiznę na podstawie umowy? Jak wygląda to w kontekście CIT oraz VAT?

Proszę o informacje, jak ująć w księgach rachunkowych otrzymaną darowiznę na podstawie umowy. Dotyczy to środka trwałego. Jak wygląda to w kontekście CIT oraz VAT?

Należy wskazać, że to jednostka, która otrzymuje w darowiźnie składnik majątku, decyduje o tym, czy spełniać będzie on kryteria przewidziane dla środków trwałych. Kluczowy jest przewidywany okres użytkowania u obdarowanego. Jeśli otrzymujący darowiznę otrzymał składnik, który ma zamiar wykorzystywać na własne potrzeby przez co najmniej 12 miesięcy, to powinien go zakwalifikować do środków trwałych. Oczywiście jeśli ten składnik jest kompletny i zdatny do użytkowania. Jeśli wymagać będzie jeszcze jakichś nakładów, to powinien być ujęty jako środek trwały w budowie. Z kolei jeśli obdarowany ma zamiar użytkować składnik przez okres krótszy niż rok, to nie może traktować go jak środka trwałego. Jest to wtedy składnik aktywów obrotowych. Nie ma przy tym znaczenia, w jaki sposób ten składnik był wcześniej kwalifikowany przez darczyńcę.

Podkreślić też należy, że zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości wartość otrzymanych nieodpłatnie składników ustala się na podstawie ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego składnika. Oznacza to, że jeśli w umowie darowizny nie ma wskazanej wartości przedmiotu darowizny albo jest ona rażąco inna niż cena rynkowa takiego składnika, to należy ustalić tę wartość samodzielnie. Przepisy nie określają, w jaki sposób należy udokumentować ustalenie takiej ceny, ale w praktyce wykorzystuje się tu oferty zgłaszane w serwisach aukcyjnych, branżowych czy na giełdach. Jeśli jest to zasadne, nie ma przeszkód, by wykorzystać wycenę dokonaną przez specjalistę – choć nie ma takiego obowiązku w świetle prawa bilansowego.

Otrzymane składniki majątkowe zaliczane do środków trwałych są zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy o rachunkowości rozliczane poprzez rozliczenia międzyokresowe przychodów. Potem rozliczenia międzyokresowe są proporcjonalnie do amortyzacji takiego składnika rozliczane w pozostałe przychody operacyjne.

Przykład

Gdyby uznano, że składnik otrzymany nie stanowi środka trwałego, to wtedy wartość otrzymanego aktywa byłaby od razu ujęta jako pozostały przychód operacyjny.

Z punktu widzenia VAT należy podkreślić, że otrzymanie darowizny nie wywołuje skutków w podatku od towarów i usług. Nie pojawiły się więc zapisy księgowe związane z tym podatkiem.

Z punktu widzenia podatku dochodowego otrzymanie składnika majątkowego (nie środków pieniężnych) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w dacie otrzymania tej darowizny. Wynika to z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. ©℗