W jakiej klasyfikacji budżetowej ująć dotację celową dla zakładu usług komunalnych na zakup małego traktora do prac przy terenach zielonych? Maszyna zostanie zakupiona w przetargu do wartości ok. 20 tys. zł.

Pierwszy raz po dwóch latach epidemii gmina zamierza wydać środki na promocję. Chodzi o zakup materiałów promocyjnych w postaci kubków z logo gminy, długopisów czy breloków. Czy w tym przypadku należy zastosować par. 421, a może powinien to być par. 430?

W jakiej klasyfikacji ująć wydatek na zakup wiaty – zadaszenia na rowery przy budynku przedszkola? Koszt tej transakcji to ok. 15 tys. zł.

Od kilku lat klasyfikuje wydatki na wynagrodzenia członków komisji rozwiązywania problemów alkoholowych w par. 303, gdyż według mnie można je uznać za diety członków komisji działającej przy organie administracji publicznej. Tymczasem podczas aktualnej kontroli regionalna izba obrachunkowa podważyła taką klasyfikację. Czy mam rację?

W jakiej klasyfikacji budżetowej ująć dotację celową dla zakładu usług komunalnych na zakup małego traktora do prac przy terenach zielonych? Maszyna zostanie zakupiona w przetargu do wartości ok. 20 tys. zł.
Skoro zapytanie dotyczy specyficznej jednostki organizacyjnej gminy, czyli samorządowego zakładu budżetowego, to warto wstępnie przypomnieć, że podstawy materialnoprawne jego funkcjonowania zostały określone w ustawie o finansach publicznych. W art. 15 ust. 1 tego aktu prawnego postanowiono zaś, że samorządowy zakład budżetowy, wykonując odpłatnie zadania, pokrywa koszty swojej działalności z przychodów własnych. Podstawą gospodarki finansowej samorządowego zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem jednostki samorządu terytorialnego. Natomiast w ust. 3 ustawodawca określił formy finansowania z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wskazując, że „samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:
1) dotacje przedmiotowe;
2) dotacje celowe na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3;
3) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji”.
Niezależnie od powyższego dotacje dla samorządowego zakładu budżetowego (z wyłączeniem dotacji, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy) nie mogą przekroczyć 50 proc. kosztów jego działalności. Ponadto w ust. 7 postanowiono, że tego tupu jednostka wpłaca do budżetu JST nadwyżkę środków obrotowych, ustaloną na koniec okresu sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący JST postanowi inaczej.
Dobre zmiany, ale czy nie za późno? MF uzupełnia przepisy o klasyfikacji budżetowej
Dobre zmiany, ale czy nie za późno? MF uzupełnia przepisy o klasyfikacji budżetowej

Zobacz również
Z ww. regulacji wynika więc niewątpliwie, że istnieje prawna możliwość przekazywania dotacji celowych dla samorządowego zakładu budżetowego. Według podanych w zapytaniu informacji dotacja miałaby służyć sfinansowaniu zakupu urządzenia, które będzie wykorzystywane do prac porządkowych na terenach zielonych. Chodzi więc o wydatek na działalność statutową zakładu.
Wydatek dotacyjny jak każdy inny wymaga rzecz jasna odpowiedniego ujęcia w budżecie po stronie wydatków. Uwzględniając specyfikę i przeznaczenie wskazanych środków dotacyjnych, istnieją podstawy, aby zastosować dział 900 oznaczony jako „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”. W podanym dziale występują różne rozdziały klasyfikacji budżetowej, przy czym w kontekście specyfiki wskazanego wydatku najbardziej właściwy wydaje się rozdział o ogólnym zastosowaniu, czyli 90095 „Pozostała działalność”. Z kolei w zakresie paragrafu wydatkowego należy rozważyć 621 oznaczony jako „Dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych samorządowych zakładów budżetowych”. Wskazany paragraf (z czwartą cyfrą 0) będzie odpowiedni do podanego zamierzenia inwestycyjnego samorządowego zakładu budżetowego. ©℗
Podstawa prawna
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513)
art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 15 ust. 1, 3 i 7 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1079)
Pierwszy raz po dwóch latach epidemii gmina zamierza wydać środki na promocję. Chodzi o zakup materiałów promocyjnych w postaci kubków z logo gminy, długopisów czy breloków. Czy w tym przypadku należy zastosować par. 421, a może powinien to być par. 430?
Skoro przedmiotowe zapytanie dotyczy aspektu wydatkowania środków samorządowych na cele promocji jednostki samorządu terytorialnego, to warto wspomnieć, że promocja – jest to jedno z zadań własnych gminy. Ma to normatywną podstawę w przepisach ustawy o samorządzie gminnym. W jej art. 7 ust. 1 postanowiono, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Przy czym zadania własne obejmują nie tylko sprawy o zasadniczym znaczeniu dla gminy (np. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego; lokalnego transportu zbiorowego; pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych; edukacji publicznej), lecz również zadania związane z szeroko rozumianymi działaniami promocyjnymi wspierającymi samorząd. Jak podano w art. 7 ust. 1 pkt 17 i 18, do zadań tych zalicza się również te polegające na:
  • wspieraniu i upowszechnianiu idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej;
  • promocji gminy.
Warto także dodać, że ponoszenie wydatków na te ostatnie cele, nie zostało skonkretyzowane w przepisach. W konsekwencji w zakres zadania dotyczącego promocji mogą wchodzić aktywności jednostki samorządowej o różnych charakterze, w tym polegające na zakupie materiałów promujących samorząd. W każdym razie regionalna izba obrachunkowa ma ograniczone możliwości oceny legalności takich wydatków, właśnie z uwagi na ich otwarty katalog, a jednocześnie brak szczególnych przepisów wydatkowych, które z reguły występują w pozostałych zadaniach własnych, np. w oświacie, pomocy społecznej czy drogach publicznych.
Jeśli zaś chodzi o kwestię klasyfikacji budżetowej, to wspomniane w zapytaniu paragrafy wydatkowe, czyli 421 oraz 430 zostały oznaczone – odpowiednio – „Zakup materiałów i wyposażenia” oraz „Zakup usług pozostałych”. I tak w opisie par. 421 podano, że ujmuje się w nim zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy. Nie zalicza się do niego zakupów dóbr przekazywanych osobom fizycznym w ramach deputatów i innych świadczeń w naturze dokonywanych z wydatków osobowych oraz zakupu środków żywności. Z kolei w opisie par. 430 podano m.in., że obejmuje on wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417 oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470). Cennych wskazówek w zakresie doboru paragrafu wydatkowego dostarcza stanowisko zawarte w piśmie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z 23 grudnia 2020 r. (znak WI.54.69.2020). W piśmie tym wskazano, że gdy wydatki dotyczą zakupu materiałów lub wyposażenia powszechnie dostępnych i oferowanych na rynku, to takie wydatki należy zaliczyć do par. 421. Natomiast w przypadku, gdy wydatki polegają na zamówieniu i wykonaniu zaprojektowanych na rzecz indywidualnego odbiorcy materiałów i wyposażenia w określonej liczbie, wówczas owe wydatki należy zaliczyć do par. 430. Finalnie uznano, że wydatki m.in. na materiały promocyjne w postaci kubków z logo miasta stanowią tę drugą kategorię, czyli kwalifikują się na zastosowanie par. 430. Jednocześnie dodano, że decydującego znaczenia dla wyboru paragrafu nie mogą mieć treść na fakturze czy opis merytoryczny na dowodzie księgowym, które nie potwierdzają rodzaju wydatku.
Reasumując, w analizowany przypadku wydatki na wskazane w zapytaniu materiały promocyjne należy ujmować w par. 430. Nie są one powszechnie dostępne na rynku, lecz wymagają indywidualnego zamówienia i wykonania według potrzeb zamawiającego. ©℗
Podstawa prawna
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513)
art. 7 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 559; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1079)
W jakiej klasyfikacji ująć wydatek na zakup wiaty – zadaszenia na rowery przy budynku przedszkola? Koszt tej transakcji to ok. 15 tys. zł.
Analizę zadanego pytania należy poprzedzić odniesieniem się do realizacji przez gminę zadań związanych z prowadzeniem przedszkola. Ogólne podstawy wydatkowania środków na edukację mają podstawy normatywne w art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym, z którego wynika, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Zadania własne obejmują w szczególności sprawy związane z edukacją publiczną. Przejawem realizacji tego zadania jest m.in. prowadzenie przedszkoli publicznych. Jak podano w art. 13 prawa oświatowego, przedszkolem publicznym jest przedszkole, które:
1) realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego;
2) zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż 5 godz. dziennie;
3) przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności;
4) zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 1.
W zapytaniu jest zaś mowa o wydatku powiązanym pośrednio z działalnością przedszkola, bowiem chodzi o zakup wiaty na rowery. Taki wydatek może mieć merytoryczne uzasadnienie.
Z racji tego, że wydatek ma związek z działalnością przedszkola, co już wyżej sygnalizowano, to właściwym działem wydatkowym będzie niewątpliwie dział 801 oznaczony jako „Oświata i wychowanie”. W zakresie rozdziału adekwatnym będzie 80104 oznaczony jako „Przedszkola”. Natomiast od strony paragrafu wydatkowego adekwatną podziałką klasyfikacyjną będzie par. 606 oznaczony jako „Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych”. Wskazany wydatek wykazuje bowiem cechy wydatku inwestycyjnego, choćby z uwzględnieniem wartości wydatku. ©℗
Podstawa prawna:
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513)
art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 559; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1079)
art. 13, art. 15 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1116)
Od kilku lat klasyfikuje wydatki na wynagrodzenia członków komisji rozwiązywania problemów alkoholowych w par. 303, gdyż według mnie można je uznać za diety członków komisji działającej przy organie administracji publicznej. Tymczasem podczas aktualnej kontroli regionalna izba obrachunkowa podważyła taką klasyfikację. Czy mam rację?
Dokonując oceny prawnej zadanego pytania, w pierwszej kolejności należy ustalić status prawny obu wymienionych w zapytaniu świadczeń. I tak mowa o wynagrodzeniu członka gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. W tym zakresie należy zwrócić uwagę na regulacje prawne ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a zwłaszcza art. 41, gdzie w ust. 3–5 postanowiono, że:
„3. Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) powołują gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności inicjujące działania w zakresie określonym w ust. 1 oraz podejmujące czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.
4. W skład gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
5. Zasady wynagradzania członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych określa rada gminy w gminnych programach rozwiązywania problemów alkoholowych”.
Zatem z powyższego wynika, że wynagrodzenie członków komisji ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych powinno się znaleźć w gminnym programie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Co ważne, jest to wynagrodzenie, a nie – dieta.
Jeśli zaś chodzi o świadczenia wypłacane dla członków komisji działających przy organach administracji publicznej, to są to przede wszystkim diety, a nie wynagrodzenia.
Powyższe rozróżnienie statusu prawnego wynagrodzenia członka gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych oraz diety członka komisji działającej przy organie ma także znaczenie w kontekście doboru klasyfikacji budżetowej w zakresie paragrafu wydatkowego.
Jeśli chodzi o klasyfikację, to podany w zapytaniu par. 303 oznaczono jako „Różne wydatki na rzecz osób fizycznych”. Co ciekawe, w jego opisie podano m.in., że: „Paragraf ten obejmuje wydatki osobowe oraz wydatki z tytułu świadczeń rzeczowych niezaliczone do paragrafów 302, 304, 305, 307, 311, 321, 324 do 326, 401 do 410, 417 i 418, między innymi:
  • diety poselskie, senatorskie, członków Rady Statystyki i inne;
  • diety dla radnych jednostek samorządu terytorialnego i członków komisji organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego;
  • diety dla członków komisji działających przy organach administracji publicznej;
  • zwrot kosztów podróży, dojazdów komunikacją miejscową i noclegów członkom komisji działających przy organach administracji publicznej oraz zwrot kosztów podróży radnym jednostek samorządu terytorialnego”.
Wskazany wyżej par. 303 – z ww. przytoczonych względów – nie może jednak służyć do ewidencjonowania wspomnianych wynagrodzeń wypłacanych dla członków komisji ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Przede wszystkim nie są to diety, a specjalne wynagrodzenia. Ponadto komisja (gminna) nie działa przy organach administracji publicznej.
W podanym stanie faktycznym adekwatnym paragrafem wydatkowym dla wynagrodzeń członków podanych komisji będzie par. 417. Oznaczony on jest jako „Wynagrodzenia bezosobowe”. Z jego opisu wynika m.in., że „paragraf ten obejmuje wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia lub umów o dzieło, z wyjątkiem honorariów zaliczanych do paragrafu 409, a w szczególności:
(…)
– wynagrodzenia wypłacane osobom fizycznym za udział w komisjach, radach, zespołach, komitetach, radach nadzorczych, zarządach spółek, jury w konkursach, radach naukowych i naukowo-technicznych, niezależnie od sposobu ich powoływania”.©℗
Podstawa prawna
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513)
art. 41 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1119; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 218)