Jeśli ktoś jeszcze miał wątpliwości, czy firmy objęte obowiązkiem raportowania niefinansowego za ten rok i kolejne będą miały więcej czasu na przygotowanie, to rozwiewa je zamieszczenie przez Ministerstwo Finansów w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów założeń do projektu nowelizacji ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. z 2024 r., poz. 1863).

Obowiązujące przepisy obowiązek raportowania rozkładają na trzy etapy. W pierwszej kolejności, w 2025 r. za rok obrotowy 2024, raportują największe jednostki zainteresowania publicznego zatrudniające ponad 500 pracowników i przekraczające co najmniej jeden z progów finansowych, a także jednostki zainteresowania publicznego stojące na czele grupy, w której zatrudnienie przekracza 500 osób oraz która przekracza co najmniej jeden z progów finansowych dla dużej grupy. W drugiej turze, w 2026 r. za rok obrotowy 2025, miały raportować pozostałe duże jednostki i grupy, natomiast w trzeciej turze, w 2027 r. za rok obrotowy 2026 – mali i średni emitenci z rynku regulowanego. Przedsiębiorstwa z drugiej i trzeciej grupy ostatecznie dostaną jednak więcej czasu.

Ograniczanie biurokracji ważniejsze niż ESG

„W ramach nadrzędnego celu znoszenia nadmiernych obciążeń biurokratycznych i administracyjnych dla przedsiębiorców w UE oraz poprawy ich konkurencyjności, szczególnie w kontekście rosnącej presji konkurencyjnej ze strony państw spoza UE, 26 lutego 2024 r. Komisja Europejska przedstawiła pierwszy pakiet uproszczeń w obszarze zrównoważonego rozwoju, tzw. Omnibus I” – czytamy w założeniach do zmiany ustawy.

Uproszczenia, o których pisze ministerstwo finansów, to odroczenie terminarza wchodzenia w życie obowiązków sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dla drugiej i trzeciej tury przedsiębiorstw. Projekt ustawy, w ślad za dyrektywą, opóźnia o dwa lata obowiązek sporządzania sprawozdawczości ESG dla dużych jednostek (z drugiej tury) oraz dla małych i średnich jednostek będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego (z trzeciej tury).

Resort wyjaśnia, że pilna zmiana ustawy jest konieczna nie tylko ze względu na krótki termin, który dyrektywa 2025/794 daje krajom członkowskim na wdrożenie zmian (31 grudnia 2025 r.), ale przede wszystkim ze względu na potrzebę zapewnienia pewności prawnej dla jednostek objętych obowiązkiem raportowania. Ten z kolei wynika z kilku dyrektyw i rozporządzenia określającego Europejskie Standardy Zrównoważonego Rozwoju (ESRS). Dyrektywy, rozporządzenia i wytyczne z załącznikami zajmują w sumie ok. 2 tys. stron. Celem tych regulacji było wymuszenie na firmach przestrzegania zasad zrównoważonego rozwoju. Narzędziem do jego osiągnięcia są raporty, przygotowywane według jednego standardu. Weryfikację ich powierzono w Polsce biegłym rewidentom, a karą dla zarządów i rad nadzorczych za nierzetelne sprawozdania może być grzywna lub pozbawienie wolności do dwóch lat.

UE pracuje nad większym zakresem zmian

Zmieni się nie tylko termin przygotowania pierwszych, niefinansowych raportów przez przedsiębiorstwa z tych grup. Prace nad projektem nowelizacji jeszcze w UE trwają. KE chce znacząco zawęzić zakres jednostek zobowiązanych do sporządzania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz wprowadzić limit informacji, których firmy objęte obowiązkiem raportowania niefinansowego mogłyby żądać od partnerów, znajdujących się w ich łańcuchu wartości. Możliwe jest też usunięcie uprawnienia dla KE do wydania sektorowych standardów sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i zmiana dotycząca zakresu atestacji raportów wykonywanych przez biegłych rewidentów.

Jak wyjaśnia Kamil Jesionowski, prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, usługa atestacyjna dająca ograniczoną pewność jest przeprowadzana przy zastosowaniu mniejszej liczby procedur i na mniejszej próbie. Takiego rodzaju atestacja kończy się wnioskiem biegłego rewidenta, że nic nie zwróciło jego uwagi.

Natomiast zapewnienie racjonalne (wystarczające) oznacza, że procedury atestacji zastosowane przez biegłego rewidenta były znacznie bardziej rozbudowane. Przykładem takiej usługi jest badanie sprawozdania finansowego. W tym przypadku opinia biegłego rewidenta jest potwierdzeniem, że sprawozdanie finansowe zostało przygotowane prawidłowo i rzetelnie przedstawia sytuację majątkową i finansową badanej jednostki. ©℗