TSUE zajmie się zwolnieniem z VAT dla importu niewielkich przesyłek

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozstrzygnie, czy zwolnienie z VAT dla niehandlowego importu towarów w przesyłkach wysyłanych spoza Unii przysługuje tylko, gdy ich odbiorca znajduje się na terytorium Polski, czy także wtedy, gdy przebywa w jakimkolwiek innym kraju UE

Pytanie prejudycjalne w tej sprawie zadał 26 marca br. jeden ze składów orzekających Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Jego wątpliwości dotyczą art. 52 ust. 1 ustawy o VAT. Przepis ten zwalnia z podatku import towarów umieszczonych w przesyłce wysyłanej z terytorium państwa trzeciego (pozaunijnego), jeżeli wysyłającym jest osoba fizyczna, a odbiorcą inna osoba fizyczna przebywająca na terytorium kraju (Polski). Muszą być przy tym spełnione łącznie również inne warunki:

• ilość i rodzaj towarów nie mogą wskazywać na ich przeznaczenie handlowe,
• odbiorca nie może być obowiązany do uiszczenia opłat na rzecz nadawcy w związku z otrzymaniem przesyłki,
• przesyłki powinny mieć charakter okazjonalny.

Unijne przepisy

NSA nabrał wątpliwości, czy polski przepis w takim brzmieniu jest zgodny z:

• art. 143 lit. b dyrektywy VAT,
• art. 1 dyrektywy 2006/79/WE z 5 października 2006 r. w sprawie zwolnienia od podatku przy przywozie z państw trzecich małych partii towarów o charakterze niehandlowym,
• motywem trzecim preambuły do dyrektywy 2006/79/WE,
• art. 25 rozporządzenia Rady (WE) nr 1186/2009 z 16 listopada 2009 r.

Co prawda unijne przepisy określają podobne warunki zwolnienia z VAT, ale jeden z nich może być – zdaniem NSA – interpretowany odmiennie. W dyrektywie 2006/79/WE mowa jest bowiem o odbiorcy przesyłki znajdującym się na terytorium państwa członkowskiego. Nie jest pewne, czy chodzi o jakikolwiek kraj UE, czy konkretne państwo, w którym dochodzi do importu. Motyw trzeci preambuły do tej dyrektywy sugeruje z kolei, aby zwolnienia podatkowe w imporcie niewielkich przesyłek były jak najbliższe treści nieobowiązującego już rozporządzenia Rady (EWG) nr 918/83 ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych. W art. 25 obecnie obowiązującego rozporządzenia nr 1186/2009 napisano, że odbiorca przesyłki powinien znajdować się na terytorium Wspólnoty. Można więc z tego domniemywać, że chodzi o jakikolwiek kraj UE.

Nikt nie widział problemu

Dotąd polski fiskus i sądy administracyjne były zdania, że nasze przepisy są zgodne z unijnymi. Przykładem wyrok NSA z 13 kwietnia 2023 r. (sygn. I FSK 403/20), w którym sąd kasacyjny stwierdził, że „obowiązek podatkowy przy imporcie towarów oraz związane z nim zwolnienie podatkowe przewidziane dla przywozu towarów w małych partiach o charakterze niehandlowym (…) związane są z miejscem przebywania (zamieszkania) ostatecznego odbiorcy przesyłanych towarów w państwie członkowskim”.

Na tej podstawie NSA orzekł, że wolne od polskiego VAT mogą być wyłącznie przesyłki adresowane do ostatecznego odbiorcy z naszego kraju.

Zwolnienie dla wszystkich…

Takie stanowisko prezentował fiskus w najnowszej sprawie, która trafiła na wokandę sądu kasacyjnego. Chodziło o operatora pocztowego (innego niż Poczta Polska) zajmującego się odprawami celnymi przesyłek od osób fizycznych zamieszkałych w państwach pozaunijnych, np. w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Adresatami były osoby fizyczne zamieszkałe nie tylko w Polsce, lecz także w Czechach, Słowacji, Bułgarii, Rumunii, na Litwie.

Przesyłki spełniały pozostałe warunki pozwalające na zwolnienie z VAT, tj. nie miały charakteru handlowego, a okazjonalny, i ich wartość była niewielka (nie przekraczała 45 euro). Odbiorca nie musiał też ponosić związanych z nimi opłat.

Spółka uważała, że zwolnione z VAT powinny być nie tylko przesyłki adresowane do Polaków, ale też pozostałe, kierowane do osób fizycznych z innych państw unijnych.

…czy tylko tam, gdzie odbiorca

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej był innego zdania. Stwierdził, że zwolnienie z VAT dotyczy wyłącznie przesyłek adresowanych do ostatecznych odbiorców z Polski. Uznał, że treść polskich regulacji nie jest w tym zakresie sprzeczna z brzmieniem przepisów unijnych.

Zgodził się z tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1045/19). Stwierdził, że zawarte w dyrektywie 2006/79/WE sformułowanie „terytorium państwa członkowskiego” nie stanowi w tym przypadku obszaru Wspólnoty, lecz każde państwo członkowskie z osobna.

W związku z tym zarówno z regulacji krajowych, jak i z unijnych wynika, że zwolnieniem od podatku są objęte przesyłki na rzecz osób przebywających w danym państwie członkowskim, a nie na terytorium Wspólnoty – orzekł WSA.

Wątpliwości co do tego nabrał natomiast sąd kasacyjny, dlatego zawiesił postępowanie i skierował pytanie do TSUE, czy art. 52 ust. 1 ustawy o VAT jest zgodny ze wspomnianymi regulacjami unijnymi.©℗

orzecznictwo