Od Nowego Roku zapłacimy więcej za zawierające plastik opakowania na jedzenie sprzedawane na wynos oraz jednorazowe kubki na kawę i inne napoje.
Sprzedawca będzie musiał pobierać od tzw. użytkownika końcowego 20 gr za kubek i 25 gr za inny rodzaj opakowania. Zebrane w ten sposób pieniądze będą przekazywane na cele specjalnego funduszu służącego do promowania bardziej ekologicznych rozwiązań. Sprzedawca nie będzie mógł zrezygnować z poboru opłaty i uiścić jej z własnej kieszeni. Chodzi bowiem o to, by zniechęcała konsumentów do sięgania po plastik oraz premiowała przyjazne środowisku opakowania wielorazowe. Dodatkowo od 1 lipca 2024 r. np. kawiarnia sprzedająca kawę na wynos będzie musiała zapewnić swoim klientom dostęp do alternatywnych, nieplastikowych opakowań. Za ich brak będą groziły surowe kary administracyjne. Punkty sprzedaży powinny także informować swoich klientów o szkodliwym wpływie na środowisko plastikowych opakowań.
Wprowadzenie nowej opłaty to jeden ze skutków kwietniowej nowelizacji ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 877). Choć od nowelizacj iupłynęło już sporo czasu, to wciąż pojawiają się wątpliwości, kto ma pobierać opłatę za jednorazowe opakowania. Przykładowo w ustawie posłużono się zwrotem „pojemnik na żywność spożywaną zazwyczaj bezpośrednio z pojemnika”. Z tego powodu przedsiębiorcy nie są pewni, czy np. opakowania na słone bądź słodkie przekąski sprzedawane w sklepach podlegają nowej opłacie.
Od 1 stycznia 2024 r. na przedsiębiorców spadną także inne obowiązki, m.in. konieczność ewidencjonowania wydanych kubeczków i opakowań oraz przekazywanie zebranych kwot na konto właściwego organu. Dodatkowo producenci niektórych rodzajów jednorazowych opakowań będą musieli pokryć koszty ich utylizacji. Przykładowo wytwórcy plastikowych owijek i kubków na napoje zapłacą 10 gr za każdy kilogram wypuszczonego na rynek towaru. Podobnie producenci papierosów wyposażonych w filtr zawierający cząstki plastiku. W ich przypadku opłata będzie miała raczej charakter symboliczny i wyniesie zaledwie 1 gr za sztukę. Tyle samo zapłacą producencinawilżanych chusteczek higienicznych czy balonów.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska w rozporządzeniu w sprawie stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań (Dz.U. z 2023 r. poz. 2683) ujawniło także stawki tzw. opłaty produktowej pobieranej od producentów opakowań w związku z np. niewywiązaniem się przez nich z konieczności zapewnienia udziału recyklatu w nowych opakowaniach albo nieosiągnięcia przez nich wymaganego poziomu zbiórki. Należy jednak pamiętać, że choć stawki opłaty produktowej będą obowiązywały od początku 2024 r., to ich egzekwowanie w dużej mierze rozpocznie się dopiero od 2025 r., kiedy ruszy system kaucyjny.©℗