Roboty ziemne są istotnym elementem budowy drogi

Jeśli warunek przetargowy dotyczący doświadczenia w robotach związanych z budową dróg nie został doprecyzowany, to firmy nie muszą wykazywać się realizacją całej inwestycji. Wystarczy np. wcześniejsze prowadzenie robót ziemnych i przygotowawczych – uznał Sąd Zamówień Publicznych.

Spór dotyczył przetargu na przebudowę jednej z gminnych dróg. Zamawiający postawił w nim warunek wykazania się wykonaniem w ciągu ostatnich pięciu lat „co najmniej jednej roboty budowlanej polegającej na budowie, przebudowie lub remoncie drogi o wartości nie mniejszej niż jeden mln zł”. Zdaniem jednej z firm wykonawca, którego ofertę uznano za najkorzystniejszą, nie spełnił tego warunku. Realizował bowiem wcześniej prace związane z budową dróg, ale tylko jako podwykonawca robót przygotowawczych.

Firma wniosła odwołanie do Krajowej Izby Odwoławczej, ale zostało ono oddalone. Zdaniem składu orzekającego skoro zamawiający nie sprecyzował warunku dotyczącego doświadczenia, to nie można wymagać, by wykonawcy wybudowali wcześniej drogę od początku do końca. W specyfikacji wskazano jedynie, że musieli zrealizować roboty budowlane polegające na budowie, przebudowie lub remoncie drogi. Zgodnie z przedstawionymi referencjami zwycięski przedsiębiorca, pracując jako podwykonawca, wykonał prace przygotowawcze w zakresie robót ziemnych polegające na zdjęciu warstwy humusu nadającego się do zakładania zieleni, wykonaniu wykopów w gruntach nieskalistych i nasypu z gruntu uzyskanego z wykopu. Wartość tych zadań przekroczyła 3 mln zł.

Zdaniem KIO ze specyfikacji nie wynika, by wykonawcy musieli wcześniej zrealizować całą inwestycję drogową.

„W takim hipotetycznym rozumieniu żaden z podmiotów uczestniczących w wykonawstwie opisanym wyżej nie mógłby się legitymować żądanym doświadczeniem, zapewne także generalny wykonawca. Zważywszy, że warunek nie był rygorystyczny (…) nieracjonalne byłoby w sprawie uznanie za niewystarczające wykazanie się pracami przedstawionymi w ofercie przystępującymi, które to prace bez wątpienia stanowią istotny i niezbędny etap i element budowy lub przebudowy drogi. Roboty ziemne i roboty przygotowawcze są częścią robót budowlanych związanych z budową drogi. (…) Roboty ziemne i roboty przygotowawcze są niezbędne do zapewnienia, że budowa drogi jest możliwa i trwała, niezbędna do zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego. Nie ma też wątpliwości, że roboty te charakteryzują się określoną specyfiką, co z kolei prowadzi do wniosku, że stanowią kluczowy element budowy drogi jako całości” – podkreślono w uzasadnieniu wyroku (sygn. akt KIO 280/23).

Klauzule waloryzacyjne lekiem na bankructwo wykonawców robót drogowych

Po wydaniu tego orzeczenia zamawiający zawarł umowę ze zwycięskim wykonawcą, a ten rozpoczął prace. Konkurent zaskarżył jednak wyrok, domagając się unieważnienia kontraktu. Sąd Zamówień Publicznych nie uwzględnił jego zarzutów, w pełni podzielając argumentację KIO. Jego zdaniem warunek przetargowy został spełniony.

„Zdaniem Sądu Okręgowego warunek udziału w postępowaniu zawiera wymóg, by robota budowlana była związana z budową drogi, ale nie wynika z niego, jak słusznie wskazała KIO, że zamawiający wymagał wykazaniem się realizacją całej inwestycji drogowej. (…) W warunkach udziału w postępowaniu zamawiający nie określił, że produktem końcowym zamówienia ma być droga, dla której uzyskano pozwolenie na użytkowanie” – pokreślił sąd w opublikowanym niedawno uzasadnieniu wyroku.©℗

orzecznictwo