Wierzyciel może przejąć pojazd dłużnika i nie zapłacić za niego ceny wywoławczej

W pierwszej licytacji z powodu braku chętnych nie sprzedały się dwa pojazdy naszego dłużnika, w tym bus. Nasza firma chciała przejąć jeden pojazd na własność, bo może być wykorzystany w naszej działalności. Jednak, by to się nam opłacało, chcemy jednak go przejąć po cenie niższej niż wycenił komornik, równocześnie chcielibyśmy pozostały dług dalej egzekwować od dłużnika. Czy jest to możliwe? Nasza firma jest jedynym wierzycielem.

Z kontekstu pytania należności wnioskować, że firma prowadzi egzekucję m.in. z ruchomości dłużnika, skoro mowa o pojazdach. Została ona uregulowana w art. 844 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.). Postanowiono w nim m.in., że egzekucja z ruchomości należy do komornika ogólnej właściwości dłużnika. Jeżeli dłużnik nie ma miejsca zamieszkania, siedziby lub oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wówczas do przeprowadzenia egzekucji właściwy jest komornik tego sądu, w którego okręgu znajdują się ruchomości. Komornik, który wszczął egzekucję z niektórych ruchomości dłużnika, jest właściwy do przeprowadzenia egzekucji z pozostałych ruchomości dłużnika, chociażby znajdowały się w okręgu innego sądu. Z kolei z art. 867 k.p.c. wynika, że zajęte ruchomości, a niesprzedane według przepisów poprzedzających, z wyłączeniem przypadku, o którym mowa w art. 8661 k.p.c. – chodzi tu o sprzedaż ruchomości wymagającej zezwolenia – komornik sprzedaje w drodze licytacji publicznej. Przy czym cena wywołania w pierwszym terminie licytacji publicznej wynosi trzy czwarte wartości szacunkowej. Jeśli licytacja w pierwszym terminie nie dojdzie do skutku, zajęte ruchomości mogą być sprzedane w drugim terminie licytacyjnym. Wówczas cena wywołania wynosi połowę wartości szacunkowej. Sprzedaż licytacyjna nie może nastąpić za cenę niższą od ceny wywołania.

Licytacja

W kontekście podanego stanu faktycznego na szczególną uwagę zasługuje art. 875 k.p.c. W jego par. 1 postanowiono, że jeżeli licytacja nie doszła do skutku, wierzyciel może w ciągu dwóch tygodni od otrzymania zawiadomienia komornika żądać wyznaczenia drugiej licytacji lub przejąć na własność ruchomości wystawione na sprzedaż albo niektóre z nich w cenie nie niższej od ceny wywołania. Ponadto, jeżeli egzekucję prowadzi kilku wierzycieli, pierwszeństwo przejęcia ruchomości na własność przysługuje temu z nich, który ofiarował najwyższą cenę. Natomiast przy równej cenie – temu, na którego żądanie wcześniej dokonano zajęcia. Istotne jest to, że oświadczenie o przejęciu będzie uwzględnione, co do zasady, tylko wtedy, gdy wierzyciel złoży (jednocześnie z wnioskiem) całą cenę. Własność ruchomości przechodzi na wierzyciela z chwilą zawiadomienia go o przyznaniu mu przejętej rzeczy. Z kolei w razie niezgłoszenia w przepisanym terminie wniosku o wyznaczenie drugiej licytacji lub oświadczenia o przejęciu ruchomości na własność, komornik umorzy postępowanie co do niesprzedanych ruchomości. Jeżeli spomiędzy kilku wierzycieli jedni żądają licytacji, a inni przejęcia ruchomości na własność, wyznaczona będzie druga licytacja.

Najniższa cena

Zatem z powyższego należy wnioskować, że cena wywołania jest najniższą ceną, za którą wierzyciel może przejąć na własność ruchomość dłużnika, w tym przypadku – busa. Co więcej, cena ta musi zostać zapłacona na rachunek bankowy komornika wraz ze złożonym wnioskiem we wspomnianym zakresie przedmiotowym. Wierzyciel nie może więc proponować własnej ceny.

Dla wierzyciela korzystne może być jednak to, że w podanym stanie faktycznym zaistnieją przesłanki do zastosowania mechanizmu z art. 876 k.p.c. Zgodnie z nim, jeżeli nabywca jest jedynym wierzycielem egzekwującym albo jeżeli cena nabycia wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli egzekwujących i kosztów egzekucji, nabywca może zaliczyć swoją egzekwowaną wierzytelność na cenę nabycia. Jest to korzystne rozwiązania dla wierzyciela, bowiem nie musi on płacić komornikowi za przejęty pojazd. Rzecz jasna, pozostały po wspomnianym zaliczeniu dług, będzie mógł być dalej egzekwowany przez komornika sądowego, z wykorzystaniem innych sposobów egzekucji, np. zajęcia rachunku bankowego czy zajęcia wierzytelności.

Podsumowując, wierzyciel (firma) we wskazanym stanie faktycznym może przejąć na własność busa. Co więcej, nie musi płacić za jego nabycie w sytuacji, gdy wierzytelność, którą zgłosił komornikowi przewyższa wartość przejętego pojazdu. W konsekwencji kluczowe będzie terminowe złożenie wniosku do komornika o przejęcie własności wspomnianego pojazdu – w ciągu dwóch tygodni od otrzymania zawiadomienia komornika. ©℗