Prowadzę niepubliczne przedszkole. Z powodu choroby księgowej nie rozliczyłem się w terminie, czyli do 15 stycznia br., z dotacji za 2021 r. Stosowne dokumenty wysłaliśmy dopiero na początku marca, otrzymane pieniądze zostały wydane prawidłowo. Urząd gminy zgłosił jednak opóźnienie do rzecznika dyscypliny finansów publicznych. Czy grozi mi utrata dotacji na 2022 r. lub inna sankcja?
Marcin Nagórek, radca prawny
Czytelnik prowadzi działalność związaną z niepublicznym przedszkolem, zapewne więc uzyskuje dotacje przyznawane w trybie specjalnej uchwały rady gminy. Kompetencja rady w tym zakresie wynika z art. 38 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Ta regulacja m.in. stanowi, że „organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji oraz tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, termin przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju (…) oraz termin i sposób rozliczenia wykorzystania dotacji”.
Skoro termin rozliczenia dotacji dla niepublicznego przedszkola został ustalony na 15 stycznia br., to niedochowanie tego terminu oznacza automatycznie naruszenie uchwały dotacyjnej. Co jednak istotne, niekorzystne skutki takiego zaniechania mogą wystąpić również na płaszczyźnie dyscypliny finansów publicznych. Nie bez przyczyny urząd gminy poinformował o nim rzecznika dyscypliny finansów publicznych, bowiem niedokonanie w terminie rozliczenia dotacji, w tym dotacji przeznaczonej dla niepublicznego przedszkola, jest czynem naruszającym dyscyplinę finansów publicznych. Takie stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych. I tak w orzeczeniu z 17 grudnia 2017 r. (sygn. BDF1.4800.51.2017) m.in. wskazano, że: „Zaniechanie złożenia rozliczenia dotacji narusza zasadę jawności finansów publicznych. W tym kontekście niewystąpienie straty finansowej nie może stanowić podstawy uniewinnienia, czy umorzenia postępowania, gdyż wystąpienie skutku naruszenia w postaci straty finansowej nie warunkuje przypisania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, określonego w art. 9 pkt 2 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Naruszenie dyscypliny finansów publicznych stanowi bowiem samo nierozliczenie w terminie otrzymanej dotacji, a zatem brak działania ze strony zobowiązanego do określonej czynności prawnomaterialnej”.
Przytoczone wyżej przepisy i orzeczenie dają więc podstawy do pewnych wniosków. Po pierwsze – do wystąpienia naruszenia liczy się sam fakt nieprzedłożenia terminowo rozliczenia wykorzystania dotacji. Po drugie – nie ma znaczenia fakt późniejszego przedłożenia wymaganego rozliczenia. Po trzecie – w przypadku gdy rzecznik dyscypliny uzna, że doszło do naruszenia, to przekaże sprawę do regionalnej komisji orzekającej działającej przy regionalnej izbie obrachunkowej. Po czwarte – komisja ta może w orzeczeniach nałożyć różne kary, np. upomnienia, nagany, ale również sankcję pieniężną. Granice tej ostatniej kary ustawodawca wyznaczył w art. 31 ust. 3 ww. ustawy, podając, że „jeżeli nie jest możliwe ustalenie wysokości wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 2, karę pieniężną wymierza się w wysokości od 0,25 do pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia”. Po piąte – na pocieszenie można dodać, że ewentualna odpowiedzialność za omawiane zaniechania nie spowoduje utraty prawa do dotacji na 2022 r.
Reasumując, w opisanym stanie prawnym istnieje zatem prawdopodobieństwo wymierzenia kary podmiotowi prowadzącemu niepubliczne przedszkole za nieterminowe złożenie rozliczenia dotacji za 2021 r. Możne ona sięgnąć maksymalnie ok. 25 tys. zł. Odpowiedzialności nie uchyla ani złożenie sprawozdania po terminie, ani choroba księgowej, która była odpowiedzialna za wykonanie rozliczeń.
Podstawa prawna
• art. 38 ust. 1 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1930; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2245)
• art. 9 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 289)
