Nie, dotacja celowa, w tym na cele związane z zabytkami, musi bezwzględnie zostać wykorzystana na zakres prac określony w umowie. Spółka nie może samodzielnie wybierać zadań, które będzie finansować dzięki niej, nawet gdy dotyczy to nieruchomości, na której zabytek jest posadowiony.
Tak wynika m.in. z art. 81 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, który mówi: „dotacja na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków może być udzielona przez organ stanowiący gminy, powiatu lub samorządu województwa, na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale”. Z kolei w art. 77 ww. ustawy ustawodawca przewidział zamknięty katalog zadań, które mogą być finansowane z dotacji. Chodzi o nakłady konieczne na: sporządzenie ekspertyz technicznych i konserwatorskich, przeprowadzenie badań konserwatorskich lub architektonicznych, wykonanie dokumentacji konserwatorskiej, wykonanie projektu budowlanego zgodnie z przepisami prawa budowlanego czy wreszcie odnowienie lub uzupełnienie tynków i okładzin architektonicznych albo ich całkowite odtworzenie, z uwzględnieniem charakterystycznej dla tego zabytku kolorystyki.
Podstawą przekazania pieniędzy przez gminę jest umowa. Jak postanowiono w art. 250 ustawy o finansach publicznych, zarząd jednostki samorządu terytorialnego, udzielając dotacji celowej, w tym jednostce sektora finansów publicznych, w przypadku gdy odrębne przepisy lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji, zawiera umowę, która określa w szczególności:
1) wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są przekazywane środki dotacji;
2) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do 31 grudnia danego roku budżetowego;
3) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej, z tym że termin ten nie może być dłuższy niż terminy zwrotu określone w niniejszym dziale.
Z tego wszystkiego płynie zatem wniosek, że kwota, którą otrzymała spółka, musi zostać przeznaczona na cel, który został określony w umowie z gminą. Jeśli umowa nie zawiera jednoznacznych zapisów umożliwiających finansowanie innych zadań poza wspomnianą elewacją budynku, to spółka nie może przeznaczać pieniędzy na inne cele związane z nieruchomością. Warto też zauważyć, że opisane prace ziemne na terenie zielonym trudno zakwalifikować jako możliwe cele ustawowe wykorzystania dotacji.
W przypadku przeznaczenia środków na inne zadania niż w umowie gmina z dużym prawdopodobieństwem zainicjuje postępowanie o zwrot przyznanej kwoty w trybie art. 252 ustawy o finansach publicznych. ©℗
Podstawa prawna
•art. 81 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 282; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)
•art. 250, 252 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1175)