Wyższe kary za wykroczenia i przestępstwa skarbowe oraz nowy standard rachunkowości dotyczący przychodów ze sprzedaży wyrobów, półproduktów, towarów i materiałów. To także inne ważne przepisy, o których muszą wiedzieć księgowi, płatnicy i podatnicy.

Płaca minimalna wpływa na kodeks karny skarbowy

Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę zmienia się też wysokość grzywien nakładanych na podstawie ustawy z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 859; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2600; dalej: k.k.s.). W 2023 r. nastąpi to dwukrotnie, ponieważ zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. poz. 1952) od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3490 zł, a od 1 lipca 2023 r. wzrośnie do 3600 zł.
Zgodnie z art. 53 par. 3 k.k.s. o kwalifikacji czynu jako przestępstwa skarbowego bądź wykroczenia skarbowego decyduje kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu. W przypadku wykroczenia skarbowego kwota ta nie może przekroczyć pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia – czyli 17 450 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. i 18 000 zł od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.
Zgodnie z art. 48 k.k.s. w przypadku wykroczeń skarbowych:
  • kara grzywny może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że k.k.s. stanowi inaczej. Kara ta wyniesie więc od 349 zł do 69 800 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. i od 360 zł do 72 000 zł w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.;
  • Mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli 17 450 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. i 18 000 zł w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.;
  • Wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających dziesięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, czyli 34 900 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. i 36 000 zł w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.
Zgodnie z art. 23 k.k.s. w przypadku przestępstw skarbowych:
  • Wymierzając karę grzywny, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej. Stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności. Minimalna stawka dzienna wynosi więc 116,33 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. i 120 zł w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r., a maksymalna – 46 532 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. i 48 000 zł w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.;
  • jeżeli k.k.s. nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa – 720. Kara grzywny może zatem wynieść od 1160,33 zł do 33 503 040 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. i od 1200 zł do 34 560 000 zł w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.;
  • wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających wysokości 200 stawek dziennych (chyba że k.k.s. przewiduje karę łagodniejszą), czyli maksymalnie 9 306 400 zł w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. i 9 600 000 zł w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r.

    Zobacz również:

    Podatki 2023. 10 zmian, o których warto wiedzieć już teraz

KSR nr 15

Prawo bilansowe bardzo lakonicznie odnosi się do zasad ujmowania i wyceny przychodów z tytułu sprzedaży w księgach rachunkowych i sprawozdaniach finansowych. Lukę tę zapełni jednak standard, który wszedł w życie 1 stycznia 2023 r. Chodzi tu o KSR nr 15 „Przychody ze sprzedaży wyrobów, półproduktów, towarów i materiałów” (Dz.Urz. Min. Fin. z 2022 r. poz. 81). Objaśnia on zasady ujmowania, wyceny i ujawniania informacji o przychodach uzyskiwanych ze sprzedaży wyrobów, półproduktów, towarów i materiałów. W KSR nr 15 wskazano, jakimi zasadami należy się kierować, identyfikując moment rozpoznania przychodu, a także opisano zasady dotyczące umów zawieranych na szczególnych warunkach oraz kwestie dotyczące korekt przychodów. Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1488; dalej: u.r.) jest w tym zakresie dość lakoniczna, a więc regulacje KSR są bardzo przydatne. Przy czym należy pamiętać, że stosowanie krajowych standardów rachunkowości jest dobrowolne. Jak wynika z art. 10 ust. 3 u.r., krajowe standardy rachunkowości mogą być stosowane przez jednostkę w zakresie, który nie jest uregulowany bezpośrednio przepisami ustawy o rachunkowości. W związku z tym te jednostki, które chcą stosować krajowe standardy rachunkowości (w tym KSR nr 15), implementują te rozwiązania do swojej polityki rachunkowości.
Bardzo ważną praktyczną wskazówką jest to, że zgodnie z KSR 15 jednostka może podjąć decyzję o stosowaniu uproszczeń w stosunku do postanowień standardu, kierując się zasadą istotności. W szczególności jest uprawniona do stosowania uproszczeń w sytuacji, gdy pełne zastosowanie standardu wiązałoby się z nadmiernym wysiłkiem organizacyjnym, niewspółmiernym do uzyskanych rezultatów. Sytuacja taka może dotyczyć m.in. jednostek charakteryzujących się dużą liczbą transakcji związanych z przychodami o relatywnie niskiej jednostkowej wartości, które można w ramach uproszczenia pogrupować w zbiory o wspólnej charakterystyce i ująć na podstawie ich zagregowanych wartości. Komitet podkreślił, że jeżeli przyjęte przez jednostkę uproszczenia nie powodują wykazania w sprawozdaniach finansowych wartości istotnie różnych od wartości, które zostałyby ustalone zgodnie z pełnym brzmieniem KSR 15, to zastosowanie takich uproszczeń jest dopuszczalne.
Tu warto też wskazać, że zgodnie z KSR 15 ujęcie księgowe przychodów może nie być zgodne z ujęciem przychodów w ewidencji prowadzonej dla celów podatkowych. Standard nie odnosi się bowiem do prowadzenia ewidencji dla celów podatkowych. W przypadku rozbieżności pomiędzy ujęciem przychodu zgodnie z prawem podatkowym a ujęciem przychodu według nowego KSR jednostka jest jednak zobowiązana zapewnić ewidencję umożliwiającą zarówno prawidłowe rozliczenia podatkowe, jak i prawidłowe ustalenie przychodu zgodnie z prawem bilansowym.©℗

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI

Od 1 stycznia 2023 r. obowiązuje jednolity wzór sprawozdania z działalności fundacji w okresie sprawozdawczym. Wprowadziło go rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 20 grudnia 2022 r. w sprawie jednolitego wzoru formularza sprawozdania z działalności fundacji (Dz.U. z 2022 r. poz. 2791). Ujednolicony wzór sprawozdania z działalności fundacji ma uprościć proces sprawozdawczy. Wcześniej przepisy określały tylko ramowo zakres sprawozdania z działalności fundacji w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z 8 maja 2001 r. w sprawie ramowego zakresu sprawozdania z działalności fundacji (Dz.U. z 2001 r. nr 50 poz. 529).©℗
MagSob

SYSTEM TELEINFORMATYCZNY DO OBSŁUGI NIEKTÓRYCH UMÓW

Ustawa z 16 listopada 2022 r. o systemie teleinformatycznym do obsługi niektórych umów (Dz.U. z 2022 r. poz. 2754) ma generalnie wejść w życie 23 stycznia br. (z wyjątkami), z tym że system teleinformatyczny ma zostać uruchomiony do 2025 r. – konkretną datę ogłosi minister rodziny i polityki społecznej. Chodzi tu o system teleinformatyczny, przy pomocy którego będą zawierane i przechowywane umowy, a także będzie udostępniana dokumentacja pracownicza. Ma on ułatwić prawidłowe naliczanie i odprowadzanie podatków oraz składek na ubezpieczenie. Jednocześnie pracodawcy i zleceniodawcy zyskają narzędzie do prowadzenia umów oraz archiwizacji dokumentacji. Jak podano w uzasadnieniu, nowe rozwiązania mają zmniejszyć obciążenia dla mikroprzedsiębiorców, podmiotów zatrudniających nie więcej niż dziewięć osób niebędących mikroprzedsiębiorcami, rolników i osób fizycznych. Założono, że wprowadzony na podstawie projektowanej ustawy system teleinformatyczny ułatwi też sporządzenie umów o pracę, umów zlecenia i umów uaktywniających. Za pośrednictwem systemu możliwe będzie podpisywanie tych dokumentów i rejestracja w ZUS. Proponowane rozwiązanie będzie zintegrowane z systemami praca.gov.pl i biznes.gov.pl.©℗
MagSob

Terminy zapłaty w transakcjach handlowych

Większość przepisów ustawy z 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych (Dz.U. poz. 2414) obowiązuje od 8 grudnia 2022 r. Ustawa ta nakłada na wszystkich przedsiębiorców obowiązek złożenia drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenia o posiadaniu, uzyskaniu albo utracie statusu dużego przedsiębiorcy. Zmienione zostały także regulacje dotyczące postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, w szczególności określono przesłanki, które będą brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej. Ponadto od 1 stycznia 2023 r. zostały doprecyzowane przepisy dotyczące sprawozdań o stosowanych w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych, a także wydłużono termin na złożenie takiego sprawozdania – z 31 stycznia na 30 kwietnia roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.
Od 24 stycznia 2023 r. zacznie obowiązywać regulacja, zgodnie z którą w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem jest mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca albo średni przedsiębiorca, bezskuteczne będzie zastrzeżenie umowne wyłączające albo ograniczające prawo wierzyciela do przelewu wierzytelności, jeżeli zapłata nie nastąpiła w terminie określonym w umowie, a jeżeli tego terminu w umowie nie określono – od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego. Przy czym zasada ta nie znajdzie zastosowania do transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny.©℗
MM