Są to wydatki, jakie ponosi podatnik w celu uzyskania przychodu z poszczególnego źródła. Przepisy ustaw podatkowych (ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) nie wymieniają wydatków, które uznawane są za koszty uzyskania przychodów. Zawierają jedynie katalog wydatków, które za takie koszty nie mogą być uznane. Ustalenie zatem wydatku, który może zostać uznany za koszt uzyskania przychodów nie jest wcale łatwe. Podatnik musi pamiętać, że powszechnie uznaje się (co potwierdza także orzecznictwo), że wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów to wydatki, co do których podatnik wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przez podatnika przychodu. Czasami jednak między poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem nie zachodzi związek bezpośredni, czyli nie jest możliwe wykazanie, że poniesienie konkretnego wydatku posłużyło uzyskaniu konkretnego przychodu. Nie oznacza to, że wydatku takiego nie można uznać za koszt podatkowy. Okazuje się bowiem, że również wydatki, które wpływają na uzyskanie przychodów w sposób pośredni, są kosztem uzyskania przychodów. Kosztem uzyskania przychodów są także takie wydatki, które co prawda nie skutkują bezpośrednio zwiększeniem przychodów podatnika, ale pozwalają mu na utrzymanie istniejącego źródła przychodów i uzyskiwanie z niego przychodów na niezmienionym poziomie.

Koszty uzyskania przychodów ponoszą nie tylko podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, ale także podatnicy zatrudnieni np. na podstawie umowy o pracę. W tym przypadku (a więc uzyskiwania przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej) koszty uzyskania przychodów zostały określone kwotowo. Koszty te wynoszą:

Miesięcznie Rocznie Z tytułu
111,25 zł nie więcej niż 1335 zł gdy podatnik uzyskuje przychody od jednego zakładu pracy
111,15 zł w każdym zakładzie pracy nie więcej niż 2002,05 zł (niezależnie w ilu zakładach pracownik uzyskiwał przychód) gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy
139 zł 06 gr łącznie nie więcej niż 1668 zł 72 gr gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę
139, 06 zł w sumie nie więcej niż 2502 zł 56 gr (niezależnie w ilu zakładach pracownik uzyskiwał przychód) gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę

W przypadku uzyskiwania pewnych źródeł przychodów koszty uzyskania przychodów zostały określone ryczałtowo w wysokości 20 lub 50 proc. przychodów.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Koszt uzyskania przychodów to taki wydatek, który został poniesiony w związku z prowadzoną działalnością i ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Koszty uzyskania przychodów w wysokości 20 proc. uzyskanych przychodów znajdą zastosowanie do przychodów:

  • - uzyskiwanych z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, a także przychodów z uprawiania sportu, stypendiów sportowych przyznawanych na podstawie odrębnych przepisów oraz przychodów sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,
  • - uzyskiwanych z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi,
  • - osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej,
  • - z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, a także właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością.

PRZYKŁAD
Podatnik ponosi wydatki na opłacenie ochrony magazynu i hali produkcyjnej. Wydatki te nie służą bezpośrednio uzyskaniu konkretnego przychodu, pozwalają jednak zabezpieczyć źródło przychodów, tak by przynosiło ono nadal dochody.

Natomiast 50-proc. koszty uzyskania przychodów znajdą zastosowanie do przychodów uzyskiwanych:

  • - z tytułu zapłaty za przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, topografii układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego przez pierwszego właściciela,
  • - z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania projektu wynalazczego, topografii układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
  • - z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich oraz artystów i wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.