Unia Europejska i surowce krytyczne
Lista projektów została opublikowana w ramach unijnego Aktu o surowcach krytycznych z 2024 r., który ma pomóc zmniejszyć zależność UE od Chin, czołowego producenta surowców krytycznych na świecie.
Bez nich UE nie będzie w stanie przeprowadzić transformacji energetycznej i klimatycznej. Surowce krytyczne są bowiem potrzebne do produkcji paneli słonecznych czy turbin wiatrowych. Pierwiastki te są też używane w przemyśle nowych technologii, w tym do rozwijania zdolności obronnych.
Ogłoszone we wtorek projekty mają pomóc UE w zwiększeniu wydobycia, przetwarzania i recyklingu surowców krytycznych. Dotyczą one m.in. pierwiastków niezbędnych do produkcji baterii do pojazdów elektrycznych (m.in. lit, nikiel, kobalt, mangan), do wytwarzania nowoczesnych magnesów, kluczowego elementu turbin wiatrowych (m.in. terb, neodym), a także tych używanych w przemyśle obronnym (m.in. wolfram, bor).
Nowe projekty i "zachowanie niezależności w obliczu kryzysów"
Ogłoszenie nowej listy projektów strategicznych przez KE następuje po tym, jak Chiny w kwietniu zawiesiły eksport niektórych minerałów ziem rzadkich i magnesów w odpowiedzi na cła wprowadzone przez administrację USA Donalda Trumpa.
“Nowe projekty umożliwią Unii Europejskiej zachowanie niezależności w obliczu kryzysów geopolitycznych i dyplomatycznych w przyszłości” - stwierdził komisarz ds. konkurencyjności Stephane Sejourne, ogłaszając listę we wtorek.
KE szacuje, że wdrożenie projektów będzie wymagać ok. 5,5 mld euro inwestycji. Projekty zlokalizowane są w Kanadzie, na Grenlandii, Kazachstanie, Norwegii, Serbii, Ukrainie i Zambii, Nowej Kaledonii, w Brazylii, na Madagaskarze, w Malawi, Republice Południowej Afryki i Wielkiej Brytanii.
Wtorkowa lista uzupełnia wcześniejszą listę projektów strategicznych w UE. Wśród nich znalazły się rafineria metali ziem rzadkich na terenie puławskich Azotów oraz zakładu odzysku metali ziem rzadkich w Zawierciu.
Akt o surowcach krytycznych zakłada, że aby zmniejszyć zależność od państw trzecich w zakresie dostępu do surowców krytycznych, do 2030 r. europejskie wydobycie, przetwarzanie i recykling surowców strategicznych powinny zaspokajać odpowiednio co najmniej 10 proc., 40 proc. i 25 proc. zapotrzebowania UE.