Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Uchybienie dotyczy jednej z sześciu dyrektyw, których celem jest zapewnienie wspólnych norm rzetelnego procesu, ochrony praw podejrzanych i oskarżonych we wszystkich krajach członkowskich UE. Przepisy mówią o prawie dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania (ENA), a także prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi w czasie pozbawienia wolności.
Zdaniem KE polskie prawo nie spełnia wymogów dyrektywy z czterech powodów. Po pierwsze, obejmuje jedynie osoby oskarżone lub podejrzane dopiero, wtedy gdy zostaną o tym powiadomione na drodze formalnej. Tymczasem dyrektywa obejmuje także te osoby, które dowiedzą się o oskarżeniu lub podejrzeniach w jakikolwiek inny sposób. Na mocy dyrektywy prawo do adwokata powinna mieć nie tylko osoba mająca status podejrzanego, ale także osoba podejrzana, która formalnie nie usłyszała jeszcze zarzutów.
Po drugie, polskie prawo zezwala na obecność organów ścigania (np. prokuratora) na prywatnych spotkaniach podejrzanego lub oskarżonego z jego adwokatem, podczas gdy unijne przepisy gwarantują poufność tych kontaktów.
Po trzecie, zdaniem KE, polskie prawo przewiduje zbyt wiele odstępstw od prawa dostępu do prawnika. Dodatkowo KE uważa, że Polska nie wdrożyła prawidłowo wymogu informowania opiekunów o zatrzymaniu dziecka.
Po czwarte, Polska nie wdrożyła unijnych przepisów zapewniających prawo do prawnika w sprawach transgranicznych. Dyrektywa nakłada zaś obowiązek poinformowania osoby podlegającej ENA o prawie ustanowienia adwokata w państwie członkowskim wydającym nakaz.
Polska została poinformowana o możliwych uchybieniach we wdrażaniu unijnych przepisów już 23 maja 2024 r. Według KE od tego czasu Polska nie dokonała wystarczających kroków, by dostosować prawo do wymogów UE. Po otrzymaniu środowego wezwania polski rząd ma dwa miesiące na odpowiedź. Jeżeli nie udzieli odpowiedzi satysfakcjonującej dla KE, może ona skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.
