Subskrybuj nas na Youtube
Na rządowych stronach została opublikowany, przyjęty we wtorek, dokument "Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo" - strategia migracyjna na lata 2025 - 2030. Pojawia się w nim dużo propozycji nowych rozwiązań.
W przyjętym przez rząd ponad 30-stronowym dokumencie jest kompleksowo omówiona kwestia zarówno migracji, jak i kryzysu humanitarnego związanego z operacją Śluza białoruskich sił bezpieczeństwa.
Aplikacja zamiast wniosku
W kontekście legalizacji pobytu cudzoziemców, rząd planuje podjąć dwa kluczowe kroki. Po pierwsze, ma na celu wprowadzenie zaawansowanej cyfryzacji procesów związanych z obsługą wniosków, co oznacza, że cała procedura będzie opierać się na aplikacjach internetowych. Po drugie, zamierzają wdrożyć działania, które pomogą zredukować rotację pracowników w urzędach wojewódzkich oraz w Urzędzie ds. Cudzoziemców.
Procedury wydawania decyzji dotyczących ochrony krajowej lub międzynarodowej zostaną przyspieszone i mają zostać poprzedzone tzw. kontrolą przesiewową. Ma zostać także opracowany skuteczny system dobrowolnych i przymusowych powrotów dla cudzoziemców, których wnioski zostaną uznane za niezasadne lub niedopuszczalne. Do czasu opuszczenia terytorium Polski ich pobyt będzie regularnie monitorowany.
Ponadto, w reakcji na tzw. aferę wizową, z systemu legalizacji pobytu zostaną wyeliminowane podmioty pośredniczące.
Granica z Białorusią w nowej polityce migracyjnej
Dużą uwagę w opublikowanym tekście poświęcono granicy polsko-białoruskiej: Polityka w zakresie ograniczenia nielegalnych przekroczeń granicy będzie realizowana z pełną determinacją. W sytuacji Polski jest to niezmiernie ważne z punktu widzenia przeciwstawiania się polityce Białorusi i Rosji, które wykorzystują migrantów do próby zdestabilizowania Unii Europejskiej w ramach instrumentalizacji migracji. Ochrona granicy wymaga kompleksowego podejścia, opartego na budowie zapór fizycznych i elektronicznych oraz wprowadzania stref buforowych, ale również
na sprawnym systemie odsyłania migrantów, którzy przekroczyli nielegalnie granicę, do państw tranzytu i pochodzenia. Konieczne jest także wzmożenie kampanii informacyjnych, będących odpowiedzią na reklamy przerzutu ludzi zamieszczane przez przemytników w sieciach społecznościowych. Polska będzie kontynuowała fizyczne i elektroniczne zabezpieczenie granicy polsko-białoruskiej i polsko-rosyjskiej w taki sposób, aby maksymalnie utrudnić jej nielegalne przekraczanie. Jednocześnie plany wzmacniania zapory muszą, na ile jest to możliwe, ograniczać jej wpływ na środowisko naturalne." - czytamy w dokumencie.
Co dałyby te zmiany? W praktyce oznaczać to będzie mogło sytuację, gdzie migrant będzie mógł złożyć wniosek on-line w sprawie ochrony międzynarodowej w Polsce z terenu Białorusi, ale nie będzie mógł tego zrobić już na terenie Polski po przekroczeniu granicy w sposób nielegalny. Tego typu praktyki, wspierane przez organizacje pozarządowe, są obecnie powszechne. Migranci, po przekroczeniu zapory, oczekują na wolontariuszy, którzy pomagają im przygotować wnioski. Następnie wnioski migranci dostarczają Straży Granicznej, próbując zalegalizować nieprawne przekroczenie granicy.
Wciąż będą kontynuowane natomiast działania nieetatowych grup poszukiwawczo-ratowniczych działających w ramach Straży Granicznej na granicy polsko-białoruskiej.
Zawieszenie prawa do azylu
Dodatkowym instrumentem, który postuluje Rada Ministrów jest zawieszanie czasowe i terytorialne wniosków o azyl. "Doświadczenia wielu państw, które są celem wzmożonej imigracji lub też mają status kraju tranzytowego, pokazują, że przyjęte po II wojnie światowej rozwiązania rozwijane
przez ostatnie 70 lat nie przystają do obecnych realiów i wymagają pilnych zmian. W szczególności chodzi tu o uznanie prawa państwa, zagrożonego działaniami hybrydowymi, do odmowy dostępu do swojego terytorium cudzoziemcowi, który wykorzystuje do tego celu złożenie wniosku o ochronę międzynarodową. Taka sama zasada powinna dotyczyć cudzoziemca, co do którego istnieją podstawy, aby uznać go za zagrażającego społeczeństwu państwa przyjmującego. W tym kontekście
proponowany jest instrument czasowego i terytorialnego zawieszania prawa do składania wniosków o azyl." - napisano w strategii. W dokumencie jednak wspomniano, że Polskę obowiązują ratyfikowane traktaty międzynarodowe i wprowadzenie postulatu będzie wymagało przekonania do racji nadrzędności ochrony granicy.
Test obywatelski dla osób wnoszących o Polskie obywatelstwo
Nowością będzie wprowadzenie „testu obywatelskiego”, który będzie sprawdzał wiedzę cudzoziemców na temat kultury oraz norm społecznych obowiązujących w Polsce. Oprócz tego, zasady nabywania obywatelstwa przez uchodźców i posiadaczy Karty Polaka zostaną zaostrzone, co w praktyce ma zapewnić, że przyszli obywatele są odpowiednio zintegrowani z polskim społeczeństwem.
Z uwagi na małe zainteresowanie samorządów programem repatriacji, proponowane będą zachęty do przyjmowania repatriantów oraz wspierania ich integracji w lokalnych społecznościach. Ważnym aspektem będzie również dzielenie się dobrymi praktykami przez miasta, które aktywnie uczestniczą w repatriacji. Ponieważ znajomość języka polskiego jest kluczowa dla integracji, planowane są kursy językowe dla osób gotowych do repatriacji, także w formie online. Wymagania dotyczące znajomości języka oraz ewentualne ułatwienia będą określone w przyszłych zmianach ustawowych.
Granica z Ukrainą do wzmocnienia
Wzmocnieniu ulegnie również granica polsko-ukraińska. "Taka konieczność wynika z wyzwań związanych z przestępczością, która może pojawić się zarówno w czasie wojny, jak i po jej zakończeniu, polegającej na przemycie broni, ludzi czy narkotyków." - czytamy w strategii.
