W ramach działań legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano projekt zmiany ustawy o zarządzaniu kryzysowym. Celem tych zmian jest przede wszystkim wzmocnienie mechanizmów ochrony infrastruktury krytycznej, co jest odpowiedzią na rosnące potrzeby bezpieczeństwa narodowego. Projekt zakłada wprowadzenie nowych rozwiązań, które mają zwiększyć skuteczność systemów zarządzania w sytuacjach kryzysowych oraz lepiej chronić kluczowe obszary infrastrukturalne kraju przed potencjalnymi zagrożeniami.
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym oraz niektórych innych ustaw.
"Według istoty rozwiązań planowanych w projekcie przewiduje się opracowanie na szczeblu centralnym dokumentu rządowego, tzw. Krajowej Oceny Ryzyka, która zastąpi obecnie funkcjonujący Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego. „Dotychczasowe doświadczenia wykazują, że Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego jest dokumentem nadmiernie obszernym, mającym charakter quasi cyklicznej oceny zidentyfikowanych zagrożeń, a jednocześnie nie przekładającym się na procesy planistyczne dotyczące zarządzania ryzykiem” – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Infrastruktura krytyczna ma być chroniona
Jednym z najważniejszych elementów nowelizacji jest dostosowanie krajowych terminów i procedur do cyklów unijnych, co pozwoli na lepszą koordynację działań na poziomie międzynarodowym. Nowe przepisy mają również umożliwić efektywniejsze zarządzanie infrastrukturą krytyczną poprzez identyfikację kluczowych obiektów i usług, które są niezbędne dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli. Jest to odpowiedź na rosnące ryzyko ataków sabotażowych i działań hybrydowych, które mogłyby zakłócić funkcjonowanie państwa i wpłynąć na życie codzienne obywateli.
Szczególnie ważna w tym kontekście jest infrastruktura krytyczna oraz jej zabezpieczenie. Pokazują to chociażby ataki hakerskie, prawdopodobnie z Chin i Rosji na informatyczne systemy zarządzające wodociągami w USA.
„W szczególności należy doprowadzić do spójności dotychczasowych systemów infrastruktury krytycznej z sektorami i podsektorami, o których mówi dyrektywa. Ponadto, biorąc pod uwagę że dyrektywa stanowi jedynie minimum harmonizacyjne, projekt zakłada nie tylko utrzymanie dotychczasowego poziomu ochrony infrastruktury krytycznej, ale również rozszerzenie ochrony o ochronę infrastruktury krytycznej w budowie oraz ochronę infrastruktury krytycznej mającej kluczowe znaczenie dla społeczności lokalnych.(…) Projektowane rozwiązania mają na celu wzmocnienie mechanizmów ochrony infrastruktury krytycznej, biorąc pod uwagę, iż stanowi ona rdzeń świadczenia usług dla państwa jak i obywateli. Wynikają one również z analizy przebiegu wojny w Ukrainie i pojawiających się działań o charakterze sabotażowym i hybrydowym” – napisało RCB w projekcie ustawy.
Jasny podział zadań w sytuacji kryzysowej?
Projekt zmian w ustawie o zarządzaniu kryzysowym wyznacza też nowe obowiązki dla podmiotów publicznych i prywatnych. W dokumentacji podkreślono, że instytucje te będą zobowiązane „do wdrożenia odpowiednich i proporcjonalnych do wyników oceny ryzyka rozwiązań organizacyjno-technicznych, dotyczących bezpieczeństwa świadczonej usługi.
Nowelizacja ustawy wprowadza zmiany, które umożliwiają wyznaczenie specjalnych organów rządowych, odpowiedzialnych za zarządzanie podmiotami krytycznymi. Do zadań tych organów, prowadzonych przez wybranych ministrów, będzie należało identyfikowanie firm i instytucji kluczowych dla bezpieczeństwa i infrastruktury kraju, a następnie umieszczanie ich na specjalnych listach. Ponadto, te organy będą przeprowadzały audyty i kontrole, sprawdzając, czywszystkie podmioty właściwie realizują swoje obowiązki. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, organy te będą miały także uprawnienia do nakładania kar na podmioty krytyczne, które nie spełniają wymogów ustawy.