W śledztwie dotyczącym Funduszu Sprawiedliwości prokuratura postawiła zarzuty m.in. przedstawicielowi kościelnej Fundacji Profeto, która działa od 2014 r. Miała otrzymać ponad 66 mln zł, chociaż jej projekt nie spełniał wymogów formalnych i merytorycznych.
Rzecznik Prokuratury Krajowej prok. Przemysław Nowak poinformował w środę, że zebrany materiał "pozwolił na postawienie zarzutów pięciu osobom". Chodzi o czterech urzędników z Departamentu Funduszu Sprawiedliwości Ministerstwa Sprawiedliwości oraz przedstawiciela beneficjenta - Fundacji Profeto.
Jak dodał prokurator, trzem z czterech urzędników postawiono zarzuty doprowadzenia do wypłaty ponad 66 mln złotych podmiotowi, który nie spełniał wymogów formalnych ani merytorycznych. Zaznaczył, że urzędnicy "działali jednocześnie wspólnie i w porozumieniu z Michałem O., który reprezentował ten podmiot".
Według założeń głównym celem Funduszu Sprawiedliwości jest pomoc ofiarom przestępstw. Z raportu NIK z 2021 r. wynika, że w praktyce fundusz dublował wydatki wielu organów państwowych, a ponad 60 proc. środków trafiało na zadania inne niż bezpośrednia pomoc pokrzywdzonym przestępstwem.
NIK stwierdził, że Fundacja Profeto otrzymała na lata 2020–2024 43,3 mln zł, chociaż "nie miała doświadczenia w realizacji zadań z zakresu pomocy pokrzywdzonym przestępstwem", a jej cele statutowe "nie obejmowały takiej działalności". Oferta zaś "koncentrowała się na budowie placówki (zakup gruntu i prowadzenie prac budowlanych), która miała trwać przez trzy pierwsze lata realizacji zadania. Działania, które były obligatoryjne w ramach konkursu (faktyczne świadczenie pomocy pokrzywdzonym przestępstwem), miały być realizowane tylko przez ostatni rok obowiązywania umowy dotacji, a na ich sfinansowanie przewidziano 6,8 proc. wydatków dotacji".
NIK wskazał także, że identyczną liczbę punktów "za doświadczenie" dostała w konkursie Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, która ma ponad 15 lat doświadczenia i koordynuje działania pięciu Centrów Pomocy Dzieciom.
Fundacja Profeto – Sercański Sekretariat na Rzecz Nowej Ewangelizacji została założona w 2014 r. przez ks. Michała O. ze Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego. Jej główne cele statutowe to wspieranie w zakresie kultu religijnego działalności Zgromadzenia, szerzenie kultu religijnego za pomocą nowoczesnych środków przekazu, podtrzymywanie tradycji narodowej i pielęgnowanie polskości oraz wspieranie misjonarzy z tego Zgromadzenia.
Ponadto fundacja może prowadzić działalność z zakresu nauki, edukacji, oświaty i wychowania, w tym realizować działania edukacyjne i prewencyjne w dziedzinie przeciwdziałania przyczynom przestępczości, "wsparcia na rzecz osób znajdujących się w trudnej sytuacji, osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, osób wykluczonych społecznie, na rzecz osób pokrzywdzonych przestępstwem, świadków i osób im najbliższych oraz prowadzenie działań profilaktycznych adresowanych do różnych grup społecznych, w tym osób pokrzywdzonych przestępstwem oraz dzieci i młodzieży".
Fundacja prowadzi Grupę Medialną Profeto, w ramach której m.in. działają chrześcijańska stacja radiowa i platforma do rekolekcji online, a także są organizowane szkolenia i warsztaty. Jest też sklep internetowy z książkami, audiobookami, a nawet skarpetkami i kawą oraz akcesoriami do niej. Przykładowo kawiarka kosztuje tam ok. 260 zł.
Pomysłem Fundacji było stworzenie centrum pomocy osobom dotkniętym przemocą nazywany "Archipelag – wyspy wolne od przemocy". W stołecznym Wilanowie miał powstać przeznaczony na to obiekt na działce 1,2 ha. Według informacji fundacji Centrum miało mieć 12 miejsc całodobowego krótkookresowego pobytu z aneksem kuchennym, łazienką, przeznaczonych dla średnio czteroosobowych rodzin. Dwa miejsca miały być przeznaczone do długoterminowej terapii dla pełnych rodzin. Zaplanowano także miejsca pobytu dziennego dla kobiet, mężczyzn, rodzin, oraz w ramach dwóch grup dziennych psychoterapeutycznych punktów wsparcia dla dzieci i młodzieży pokrzywdzonej przestępstwem.
Pod koniec stycznia 2024 r. na stronie Funduszu Sprawiedliwości poinformowano, że wstrzymano wypłaty dotyczące "umów w zakresie pomocy pokrzywdzonym, postpenitencjarnej oraz przeciwdziałania przyczynom przestępczości (przyznawanych zarówno w trybie konkursowym jak i pozakonkursowym)". Chodziło m.in. o Fundację Profeto.
Przedstawiciel fundacji w oświadczeniu wyjaśnił, że fundacja wywiązała się ze zobowiązań będących warunkiem otrzymania dotacji na rok 2024, składając sprawozdania z realizacji projektu za pierwsze półrocze roku 2023, które zostało zatwierdzone 23 sierpnia 2023 r., a także udokumentował wkład własny na rok 2024 w kwocie 1 mln 615 tys. zł.
Po spełnieniu tych warunków została podpisana 20 września 2023 r. umowa (aneksowana 24 października 2023 r.), w której ministerstwo zobowiązało się do przekazania do 14 stycznia 2024 r. dotacji na rok 2024 w kwocie 28 mln 403,7 tys. zł.
Tvn24.pl podawał, że Michał O. to znajomy byłego szefa resortu sprawiedliwości, a jego brat jest prezesem Alior Banku - instytucji, która należała do "strefy wpływów" Suwerennej Polski. Według stacji Profeto miała dostać nie 43 mln zł., ale 98,9 mln zł. Zasady wypłat zostały zaś zmienione aneksem 24 października 2023 r., a więc dziewięć dni po wyborach parlamentarnych.
W obronie zakonnika stanął Zespół Konferencji Episkopatu Polski ds. Nowej Ewangelizacji, na którego czele stoi bp Artur Ważny. W oświadczeniu z 9 lutego 2024 r. zespół napisał, że fundacja poprzez budowę ośrodka Archipelag – Wyspy Wolne od Przemocy "wspiera każdy aktualny i potencjalny rząd, zgodnie z rolą organizacji pozarządowych, w realizacji misji edukacyjnych, profilaktycznych i terapeutycznych wobec obywateli będących w wielorakich potrzebach".
"Ma być to miejsce dające poczucie bezpieczeństwa i wsparcia dla osób dotkniętych przemocą i przestępstwami, a także pozwalające im, po przejściu adekwatnych terapii oraz warsztatów, rozpocząć na nowo samodzielne i kreatywne życie. To ośrodek, który jest przemyślany nowocześnie i innowacyjnie, niepowtarzalny i oryginalny w skali całego kraju" - czytamy w oświadczeniu zespołu. (PAP)
Autor: Magdalena Gronek
mgw/ ral/ wus/