Droga zawodowa, którą podążacie, od samego początku związana jest z funkcjonowaniem w biznesie. Kiedy przyszła refleksja, że w nim liczy coś więcej niż tylko twarde dane?
Nadia Kirova: Nasze zainteresowania zawsze dotykały tego obszaru. Staraliśmy się zrozumieć, jak można efektywnie funkcjonować w biznesie oraz jak być skuteczniejszymi zarówno osobiście, jak i w aspekcie organizacyjnym. Jednak z czasem coraz bardziej uświadamialiśmy sobie, że biznes to przede wszystkim ludzie. Moment ten zbiegł się z naszym wypaleniem zawodowym. Po tym, jak sobie z nim poradziliśmy, zauważyliśmy, że ludzie wokół nas, szczególnie wśród kadry kierowniczej, dzielą się na tych przed wypaleniem zawodowym i tych po nim, mniejszym lub większym. Wtedy zrozumieliśmy też, że należy pracować z człowiekiem i jego świadomością, aby uniknął on frustracji i nie tracił satysfakcji z wykonywanej pracy. Wtedy przenieśliśmy naszą uwagę z obszaru strategii i procesów firmy na programy rozwojowe i coaching.
Nikolay Kirov: Obecnie zintegrowaliśmy oba podejścia i uważamy, że w biznesie żaden z tych obszarów – miękki i twardy – nie może funkcjonować samodzielnie. Dzisiaj razem z Iwoną Bobrowską--Budny i Kają Prystupą-Rządcą oraz innymi partnerami w Kirov & Partners, budujemy zarówno strategie, kulturę organizacyjną firm, jak i pracujemy coachingowo, konstruujemy programy rozwojowe, motywacyjne, mentoringowe, a także pracujemy nad podwyższaniem dobrostanu człowieka oraz wellbeingu w organizacjach. W pewnym momencie doszliśmy do czegoś, co nazywamy granicą rozwoju poprzez umysł i wtedy zainteresowaliśmy się jedną z najszybciej rozwijających się obecnie dziedzin nauki – epigenetyką. Rozpoczęliśmy aktywności związane z Qigong, czyli długotrwałą pracę z ciałem, umysłem i energią życiową.
Odkrycie, że większość trudności, z którymi borykają się liderzy, nie jest bezpośrednio związana z samym biznesem, lecz problemami po prostu ludzkimi, stała się dla Was początkiem nowej drogi zawodowej.
Nikolay Kirov: To prawda, zrozumieliśmy, że na człowieka i biznes należy patrzeć holistycznie. Sami przeszliśmy tę ścieżkę – na samym początku kariery zawodowej koncentrowaliśmy się na materialnych aspektach, które nieuchronnie prowadzą do nazywanej przez nas „dziurki od klucza”. Jest to miejsce, w którym stare metody i sposoby funkcjonowania przestają działać. Przecież doby nie da się rozciągnąć, efektywności podnosić w nieskończoność, a stres, który nam zwykle towarzyszy, przytłacza i powoduje problemy zdrowotne. Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest zmiana wartości osobistych i sposobu postrzegania świata wokół nas. Wtedy po przedostaniu się przez „dziurkę od klucza” po drugiej stronie zaczynamy patrzeć holistycznie.
Jakie narzędzia mogą w tym pomóc?
Nadia Kirova: Narzędzia, które nam pomogły, pojawiają się w naszych programach, m.in. „Life and Business Energy Management”, ale również we wszystkich programach rozwojowych dla liderów w firmach oraz na zajęciach, które prowadzimy na studiach MBA w Akademii Leona Koźmińskiego. Nawet w programie „Akademia negocjacji, budowania relacji i kreowania wartości w biznesie” są twarde elementy procesu negocjacyjnego, jak i mocny obszar pracy z własnymi nawykami, przekonaniami, emocjami i sposobem budowania komunikacji, czyli zarządzania sobą i budowania własnej świadomości tego, co oraz po co się dzieje w danym momencie.
Nikolay Kirov: W mentoringu i coachingu oraz na szkoleniach i programach rozwojowych korzystamy z narzędzi psychometrycznych, kwestionariuszy obserwacyjnych, dzięki czemu jesteśmy w stanie uruchomić lub przyśpieszyć proces budowania samoświadomości uczestników. Okazuje się, że droga, którą podążamy, nie jest wyłącznie kwestią naszej intuicji i doświadczenia – badanie Korn Ferry Institute przeprowadzone w 486 spółkach giełdowych pokazało, iż te o najlepszych wynikach finansowych wyróżniają się pracownikami o wysokim poziomie samoświadomości. Samoświadomość jest uznana za jedną z kluczowych metakompetencji lidera w XXI w. Dlatego ponad dekadę temu do realizowanego przez nas projektu Kirov.pl dodaliśmy projekt LifeEnergy.pl.
Kwestie samoświadomości liderów zyskują coraz większą grupę zwolenników wśród menedżerów polskich firm.
Nikolay Kirov: O ile jeszcze kilka lat temu z naszego programu „Life Energy Management. Zarządzanie energią życiową”, w ramach którego proponujemy dużo pracy z ciałem i strefą prywatną uczestników, korzystały w dużej mierze osoby indywidualne, o tyle podczas pandemii firmy i instytucje odkryły, że zarządzanie energią życiową jest kluczowym czynnikiem utrzymania i rozwoju pracowników, a w szczególności kadry kierowniczej. W dzisiejszym świecie instytucje finansowe i korporacje międzynarodowe inwestują w tego typu szkolenia, a nawet całe programy rozwojowe.
Duże zainteresowanie tematem troski o energię życiową pracowników zainspirowało Was do opracowania narzędzia badającego indywidualny dobrostan.
Nadia Kirova: Przez ostatnie dwa lata pracowaliśmy nad zbudowaniem własnego narzędzia diagnostycznego w zakresie energii życiowej. Tak powstał kwestionariusz Life Energy Barometer®, którego premiera miała miejsce w listopadzie 2023 r. podczas organizowanej przez „Personel i Zarządzanie” konferencji HR Excellence. Kwestionariusz mierzy dobrostan człowieka w siedmiu obszarach: relacji społecznych, satysfakcji z pracy, równowagi między życiem zawodowym i osobistym, intelektualnego rozwoju osobistego, poczucia sensu, fizjologii i emocji. W rozbudowanym raporcie, który powstaje po badaniu, przedstawiamy diagnozę wymienionych obszarów oraz łącznie ponad 80 wskazówek, jak podnieść poziom satysfakcji w swoim życiu prywatnym i zawodowym, a dla organizacji tworzymy raporty zbiorcze.
Pracujecie z firmami także nad rozwojem kultury organizacyjnej. Czy dziś to nadal jedno z istotnych wyzwań w budowaniu efektywnych organizacji?
Nikolay Kirov: Funkcjonujemy w biznesie od połowy lat 90. XX w., z zainteresowaniem obserwujemy zmiany, które zachodzą w firmach, a także rozwój polskiej gospodarki. Jako konsultanci biznesowi w zakresie strategii firm i rozwoju ich kultury organizacyjnej ciągle widzimy, że zarówno w korporacjach, jak i firmach rodzinnych „kultura organizacyjna zjada strategię na śniadanie”. Są to słynne słowa Petera Druckera z XX w., a w XXI – niewiele w tym zakresie się zmieniło. Kultura organizacyjna jest ważna, ponieważ jej nośnikiem są ludzie. A firma składa się z ludzi, którzy mają różnorodny układ wartości. Im większe zróżnicowanie wartości, tym większy jest potencjał do konfliktów. Zadaniem liderów w organizacji jest przedyskutowanie, podjęcie decyzji i uspójnienie, na jakich wartościach będziemy wspólnie pracować.
Jak można opisać wspólne wartości w firmie?
Nadia Kirova: Jednym z najdokładniejszych podejść opisu systemów wartości i wynikającej z nich kultury organizacyjnej jest koncepcja Spiral Dynamics Carla Gravesa (tłumaczona na polski jako Spirala Rozwoju). W naszej pracy zawodowej przez wiele lat szukaliśmy kwestionariusza diagnostycznego bazującego na Spiral Dynamics, dzięki któremu będziemy mogli systemowo zmierzyć kulturę organizacyjną firmy. Takim narzędziem okazało się ValueMatch, którego jesteśmy przedstawicielami na Polskę. Pozyskaliśmy narzędzie, dzięki któremu jesteśmy w stanie zmierzyć firmę w 27 wymiarach kultury organizacyjnej i pokazać zarówno jej stan obecny, z jakimi wyzwaniami organizacja się mierzy oraz w kierunku jakiej kultury zmierza. Gdy na tej podstawie budujemy odpowiednie programy rozwojowe dla kadry, to razem z przedstawicielami działu HR i zarządem jesteśmy w stanie świadomie kreować kulturę organizacyjną, która wspiera firmę w realizacji jej strategii bez zbędnych konfliktów.
Wasze programy cieszą się stale rosnącym zainteresowaniem, a klienci indywidualni i instytucjonalni regularnie wracają po nową wiedzę. Dzięki temu powstaje coraz większa społeczność. Co stanowi o tej sile przyciągania?
Nikolay Kirov: Myślę, że to efekt przykładu, jaki dajemy innym. Ciągle się rozwijamy, uczymy, pozyskujemy wiedzę i doświadczenie na całym świecie w wielu dziedzinach, które łączą się ze sobą holistycznie. Dlatego ludzie wracają – po nowe! Regularnie się szkolimy, w ostatnim roku zrealizowaliśmy ponad 70 dni własnych szkoleń rozwojowych, w tym celu wybraliśmy się do Indonezji, Australii, Wietnamu i na Wyspy Kanaryjskie.
W jaki sposób dobieracie programy rozwojowe dla siebie, przecież to nie może być przypadkowe?
Nadia Kirova: Jedziemy precyzyjnie, wybierając umiejętności, które chcemy wzmacniać, i wiedzę, którą potrzebujemy uzupełnić. Inspiracji szukamy u konkretnych osób bardziej doświadczonych od nas w dziedzinach, które nas interesują. Przez ostatni rok pogłębialiśmy nasze rozumienie sposobu funkcjonowania ciała i reakcji na stres, epigenetyki i neurofizjologii. Ale mieliśmy też okres dużego zainteresowania psychometrią czy narzędziami coachingowo-mentoringowymi.
Jakie wartości w życiu prywatnym i zawodowym były i są dla Was istotne?
Nikolay Kirov: Wymieniłbym trzy: to samoświadomość, autentyczność i harmonia. Przez samoświadomość rozumiemy świadomość samego siebie, zdawanie sobie sprawy z doświadczanych aktualnie myśli, emocji, doznań, potrzeb, swoich możliwości i ograniczeń oraz rozpoznawanie wzorców i mechanizmów działania, a także ich przyczyn. Krótko mówiąc, zdolność do introspekcji. Samoświadomość to zrozumienie, kim jestem, jak funkcjonuję, podejmuję decyzje i co wokół mnie się dzieje. Jest to również związane z ciągłym pamiętaniem o „szerokim obrazku”, świadomością, że jestem częścią szerszej perspektywy. Samoświadomość pomaga nam unikać udziału w tzw. biegu w kołowrotku, czyli bezrefleksyjnego, ciągłego powtarzania tych samych działań oraz wpadania w różnego rodzaju gry i polityki.
Jak rozumiecie autentyczność?
Nadia Kirova: Jestem autentyczna, kiedy już wiem, kim jestem, jak funkcjonuję. Wtedy świadomie nie zakładam masek i nie odgrywam sztucznych ról, czyli mam odwagę być sobą i pokazywać się taką, jaką jestem, jednocześnie nie naruszając granic innych osób oraz nie pozwalając im naruszać moich. Gdy masz samoświadomość i jesteś autentyczny, to ważne jest, aby zadbać o swoją harmonię, być w równowadze. Harmonia sama nam się nie przydarza. Jest ona efektem codziennej świadomej pracy, aby nie wpadać w skrajności. Jest to związane mocno z dbaniem o naszą fizjologię, emocje, rozwój i higienę życia. To podstawa naszego funkcjonowania, niezależnie czy mówimy o biznesie, czy życiu prywatnym. Dlatego można nas spotkać na sali szkoleniowej z liderami najwyższego szczebla, na zajęciach Executive MBA, ale również w dresach na matach prowadzących zajęcia z Qigong oraz na spotkaniach z młodzieżą licealną w ramach działań naszej fundacji Pasja do Edukacji i Rozwoju. Niezależnie od miejsca i założonego ubrania ciągle jesteśmy tymi samymi ludźmi. Często słyszymy pytania, jak to jest możliwe, że łączymy ze sobą tak wydawałoby się różnorodne obszary tematyczne i dziedziny życia i nauki oraz pokazujemy je w social mediach, nie tracąc twarzy i zaufania? A my po prostu jesteśmy sobą!
Brzmi ciekawie, ale dla wielu to może być dosyć mozolny proces wymagający odwagi, choć niezwykle istotny zwłaszcza dla liderów. Czy macie dla nich jakieś przesłanie, które może być wsparciem do pracy samorozwojowej?
Nikolay Kirov: Zachęcam, aby uczyli się nowych umiejętności, które nie są bezpośrednio związane z wykonywanym zawodem. Jest to sposób na poszerzenie perspektywy i wpłynie pozytywnie na organizację, którą zarządzają. Podróżujmy, poznając świat poza kurortami, „zanurkujmy” wśród lokalnych społeczności, które pokażą nam inny obraz świata i uczulą na różnorodność. Tylko rozumiejąc różnorodność i zarządzając nią, jesteśmy w stanie budować zdrowe zespoły i organizacje. My sami planujemy w swoich kalendarzach rocznych coraz więcej czasu na rozwój własny i podróże, które wzbogacają nasze zrozumienie różnorodności.
Nadia Kirova: Powinni zadbać o swoje ciało! Trudno jest wymagać od siebie bystrości umysłu, gdy ciało jest bolące lub zaniedbane. Liderzy powinni być świadomi tego, jak sami budują swój stres, napięcie i choroby oraz jak to wszystko wpływa na sposób i jakość podejmowanych przez nich decyzji. Zachęcam też do nauki języków obcych, mimo dostępności do sztucznej inteligencji jako tłumacza, aby utrzymywać swój mózg w sprawności i mieć swobodę w rozumieniu i interpretacji świata. Posługując się kilkoma językami, często widzimy, jak to samo zdarzenie jest inaczej przekazywane i interpretowane w różnych częściach świata. Pokonujmy nawyki – nie dawajmy sobie możliwości wpadania w utarte koleiny życia. Zastanówmy się, co zrobiliśmy ostano nowego albo w innej formie. W ten sposób budujemy nowe ścieżki neuronalne w mózgu i utrzymujemy swoją sprawność intelektualną na długie lata. Tego wszystkim życzę!
Nadia Kirova
Trenerka biznesu, coach, mentorka i wykładowczyni akademicka w zakresie przywództwa, budowania relacji, komunikacji i kultury organizacyjnej. Członkini zarządu Kirov.pl i LifeEnergy.pl. Prezeska Fundacji Pasja do Edukacji i Rozwoju. Certyfikowana konsultantka narzędzi psychometrycznych, praktyk Human Design wspierająca osoby indywidualne i zespoły w ich rozwoju. Instruktorka ponad dziesięciu stylów Qigong.
Nikolay Kirov
Trener, doradca, mówca inspiracyjny, wykładowca akademicki i mentor w zakresie: przywództwa, negocjacji i budowania relacji, strategii i kultury organizacyjnej opartej na wartościach oraz zarządzania sobą i energią menedżerów. Członek zarządu Kirov Strategic Negotiators i LifeEnergy.pl oraz dyrektor Kozminski MBA dla Inżynierów i Przedsiębiorców – obszar Przywództwo i Negocjacje – Akademii Leona Koźmińskiego. Instruktor ponad dziesięciu stylów Qigong.