Do sejmu trafił projekt o zmianie ustawy dot. wsparcia kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Projekt ustawy współtworzyło Ministerstwo Finansów.
- Rozwiązania zawarte w projekcie
- Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
- Ustawa o wsparciu kredytobiorców
- Środki Funduszu Wsparcia Kredytobiorców
- Dane Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego
Projekt wakacji kredytowych na 2024 rok trafił do konsultacji. Kredytobiorcy, których rata przekracza 35 proc. dochodu, będą mogli zawiesić spłatę raty kredytu w wymiarze 1 miesiąca na kwartał.
"Proponujemy rozszerzenie pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Jego kwota wzrośnie, a okres spłaty zostanie wydłużony. Proponujemy lepsze warunki umorzenia rat wsparcia" - wskazało Ministerstwo Finansów.
Rozwiązania zawarte w projekcie
Projekt ustawy przewiduje czasowe przedłużenie okresu obowiązywania rozwiązań osłonowych, obowiązujące w okresie w którym oprocentowanie nadal będzie relatywnie wysokie. Proponowane rozwiązanie zakłada wprowadzenie zmian do ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy z dnia z dnia 7 lipca 2022 r. o finasowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom.
W przedłożonym projekcie ustawy znajduje się również zmiana polegająca na wydłużeniu okresu przez jaki wsparcie będzie mogło być udzielane (z obecnych 36 na 40 miesięcy) oraz zwiększeniu wartości maksymalnego wsparcia z dotychczasowego poziomu 2 000 zł do poziomu 2 500 zł oraz wydłużenie okresu spłat wsparcia (lub pożyczki) z obecnych 144 rat do 200 rat.
Projekt ustawy zakłada także możliwość umorzenia pozostałych 64 rat zwrotu wsparcia lub pożyczki, jeśli nastąpiła spłaty 134 rat bez opóźnień. Obecne przepisy pozwalają na umorzenie 44 rat, po dokonaniu spłaty 100 rat. Dzięki temu kwota umorzenia będzie mogła wynieść 33 tys. zł (66 rat), w miejsce obecnych 22 tys. zł.
W projekcie ustawy zawarto także zmianę polegającą na przedłużeniu obowiązywania mechanizmu wakacji kredytowych na rok 2024. Jednak w związku z koniecznością procedowania procesu legislacyjnego projektu proponuje się, aby zawieszenie to przysługiwało w wymiarze jednego miesiąca od dnia 1 marca 2024 r. do dnia 31 marca 2024 r., zaś w przypadku kolejnych kwartałów - w wymiarze miesiąca w każdym kwartale.
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
Celem projektowanych rozwiązań jest rozszerzenie możliwości skorzystania z możliwości jakie zapewnia Fundusz Wsparcia Kredytobiorców oraz zapewnienie kontynuacji tzw. wakacji kredytowych, czyli zawieszenia obowiązku dokonywania płatności rat kredytu hipotecznego (niebędącego kredytem walutowym),do których kredytobiorca zobowiązany jest na podstawie zawartej umowy o kredyt hipoteczny.
Założeniem Funduszu Wsparcia Kredytobiorców jest bowiem zapewnienie finansowej pomocy osobom, które na skutek obiektywnych okoliczności znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, a jednocześnie są zobowiązane do spłaty rat kredytu mieszkaniowego, stanowiącego znaczne obciążenie dla ich domowych budżetów.
Ustawa o wsparciu kredytobiorców
Zgodnie z brzmieniem ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej środki Funduszu Wsparcia Kredytobiorców w dniu jego uruchomienia wynosiły 600 000 000 zł i składały się na nie wpłaty kredytodawców proporcjonalnie do wielkości posiadanego portfela kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych, których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 90 dni. Na mocy ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Fundusz Kredytobiorców został zasilony dodatkowo kwotą 1,4 mld zł.
Środki Funduszu Wsparcia Kredytobiorców
Zgromadzone w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców środki umożliwiają zatem dalszą pomoc kredytobiorcom, którzy są bądź znajdą się, na skutek różnych okoliczności, w trudnej sytuacji finansowej. W dalszym ciągu bowiem bieżąca obsługa miesięcznych zobowiązań z tytułu kredytu mieszkaniowego pozostaje dla kredytobiorców znacznym obciążeniem, w szczególności na skutek utraty pracy lub spadku dochodów.
Dane Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego
Według danych Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF), średnia wartość udzielonego kredytu mieszkaniowego w okresie styczeń – listopad 2023 r. to prawie 400 tys. zł. W 2022 r. średnia wartość udzielonego kredytu mieszkaniowego wynosiła 350 tys. zł, w 2021 r. – 335 tys. zł, a w 2020 r. – 299 tys. zł.
Europejski Bank Centralny
Według danych Europejskiego Banku Centralnego podobne rozwiązania przyjęto we Włoszech w grudniu 2022 r. Rozwiązania te pozwoliły kredytobiorcom na przedłużenie harmonogramu spłaty kredytu mieszkaniowego o maksymalnie pięć lat oraz na restrukturyzację i zamianę mieszkaniowych kredytów hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu na kredyty o stałym oprocentowaniu.