Od 16 marca udzielanie schronienia uchodźcom z Ukrainy przez osoby prywatne będzie uregulowane. Możesz zgłosić, kto u ciebie przebywa, a twoi goście uzyskać numer PESEL i zasiłki na dzieci. Co należy po kolei zrobić?
1. Sprawdź, jakimi dokumentami posługują się twoi goście, także dzieci
Wjazd do Polski od 24 lutego może nastąpić na podstawie:
- paszportu biometrycznego – pobyt dopuszczalny do 90 dni; w tym czasie możliwe złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt i pracę, wniosku o zezwolenie na pobyt, wniosku o zezwolenie na pracę; praca możliwa też na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi, ale to jest rozwiązanie na okres maksymalnie 24 miesiące, w tym czasie trzeba uzyskać zezwolenie na pracę lub pobyt i pracę).
- wizy krajowej (typ D) lub wizy Schengen (typ C), w tym wydanej przez organ innego państwa członkowskiego UE.
- zezwolenia na pobyt (czasowy, stały, rezydenta długoterminowego UE).
- wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej (o przyznanie statusu uchodźcy - pamiętaj, że nie każdy uciekający przed wojną jest uchodźcą w sensie prawnym, o przyznanie tego statusu trzeba wystąpić).
- zgody komendanta Straży Granicznej na wjazd na okres do 15 dni.
Wjazd Ukraińca do Polski musi zostać zarejestrowany przez Straż Graniczną. Upewnij się, czy twój gość ma w paszporcie odpowiednią pieczątkę. Jeśli nie – zadbaj o jej uzupełnienie. Zarejestrowanie pobytu obywatela Ukrainy następuje na jego wniosek, który musi być złożony nie później niż 60 dni od dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Drugą możliwością zarejestrowania pobytu uchodźcy w Polsce będzie zarejestrowanie go przy okazji składania wniosku o wydanie numeru PESEL.
Jeśli wjazd do Polski nastąpił nie na podstawie paszportu (także w przypadku dziecka) można przebywać w Polsce legalnie przez okres 15 dni. W tym czasie osoby bez dokumentów powinny złożyć we właściwym dla miejsca pobytu Urzędzie Wojewódzkim wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy, ewentualnie pobyt i pracę. Należy to zrobić drogą pocztową – złożenie wniosku jest jednoznaczne z uzyskaniem prawa legalnego pobytu do czasu rozpatrzenia wniosku.
2. Sformalizowanie pobytu w twoim mieszkaniu
Jeśli chcesz sformalizować pobyt uchodźcy z Ukrainy w twoim mieszkaniu możesz spisać z gościem umowę użyczenia. Jak to zrobić dowiesz się tutaj >>>>
Od 16 marca będzie możliwość zgłoszenia pobytu Ukraińca w twoim domu. Będą za to odpowiadały gminy. Wzór wniosku rejestracyjnego zostanie opublikowany w drodze rozporządzenia. Zarejestrowanie pobytu w twoim domu będzie dawało możliwość otrzymania dofinansowania.
3. Zgłoś się po PESEL
Gminy będą miały możliwość nadawania także numerów PESEL (pamiętaj, że nie jest to obowiązek). Jak wyjaśnia Stowarzyszenie Interwencji Prawnej: „przydaje się na przykład przy załatwianiu różnych spraw urzędowych, przy prowadzeniu firmy, korzystaniu z opieki medycznej, czy przy składaniu zeznań podatkowych. W przypadku uchodźców z Ukrainy, posiadanie numeru PESEL jest konieczne aby podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak polscy obywatele. Na podstawie numeru PESEL otrzymasz dostęp do profilu zaufanego, który umożliwi Ci załatwianie różnych urzędowych spraw przez internet.
Wniosek o nadanie numeru PESEL można pobrać przez internet lub wypełnić na miejscu. Potrzebne ci będzie zdjęcie, które można wykonać za darmo w urzędzie, a od osób będą potrzebne także odciski palców.
Wraz z numerem PESEL będzie możliwość założenia Profilu Zaufanego i Internetowego Konta Pacjenta.
4. Pamiętaj o śmieciach!
Właściciel nieruchomości, który gości uchodźców powinien zgłosić ten fakt, aby zapłacić odpowiednią kwotę za wywóz śmieci. Nastręcza to różnych problemów, a ich rozwiązanie zależy od gminy. Wyjaśniamy to tu >>>>>
5. Zgłoś się po świadczenie
Specustawa ukraińska przewiduje wypłacanie świadczenia osobom, które udzielają schronienia przed wojną. Zgodnie z zapowiedzią Mateusza Morawieckiego ma ono wynosić 40 zł za osobę za dzień
Wniosek o świadczenie pieniężne zawiera:
1) imię i nazwisko albo nazwę składającego wniosek;
2) PESEL lub NIP składającego wniosek;
3) wskazanie okresu, na jaki zapewniono zakwaterowanie, oraz liczby osób przyjętych do zakwaterowania;
4) imię i nazwisko osoby przyjętej do zakwaterowania i PESEL, jeżeli posiada;
5) oświadczenie składającego wniosek o zapewnieniu zakwaterowania i wyżywienia;
6) numer rachunku płatniczego, na który wypłacane będzie świadczenie;
7) oświadczenie składającego wniosek pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, że dane zawarte we wniosku są prawdziwe;
8) adres miejsca pobytu osób przyjętych na zakwaterowanie;
9) adres poczty elektronicznej i numer telefonu składającego wniosek;
10) oświadczenie, że za osobę przyjętą do zakwaterowania na wskazany okres nie wypłacono już świadczenia;
11) oświadczenie podmiotu składającego wniosek, że za okres wskazany w pkt 3 nie otrzymano dodatkowego wynagrodzenia, w tym za wynajem.
Będzie ono wypłacane przez 60 dni z możliwością przedłużenia i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Więcej o kwestiach podatkowych piszemy tutaj >>>>
Uchodźcom z Ukrainy przysługują następujące świadczenia, które przysługują także obywatelom Polski:
1) rodzinne
2) wychowawcze
3) „Dobry start” (od nowego roku szkolnego)
4) rodzinny kapitał opiekuńczy
5) dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna
Legalnie przebywający w Polsce uchodźca ma prawo także do wypłaty jednorazowego świadczenia w wysokości 300 zł na osobę. Pieniądze mogą być przeznaczone na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe, ale sposób ich wydatkowania nie musi zostać udokumentowany.
Wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego składa osoba uprawniona, jej przedstawiciel ustawowy, opiekun tymczasowy albo osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem.
Organem właściwym w sprawach jednorazowego świadczenia pieniężnego jest wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce pobytu tej osoby.
