Możliwość zwiększenia rezerwy subwencji oświatowej w 2022 r. oraz kontynuowania nauki na polskich uczelniach przez Polaków i Ukraińców studiujących na Ukrainie przed napaścią Rosji na ten kraj - to m.in. przewiduje ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy, którą w środę, z poprawkami, uchwalił Sejm.
W środę Sejm uchwalił rządową ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. W dokumencie znajdują się również przepisy dotyczące szkół i uczelni.
Zgodnie z ustawą, w 2022 r., w celu wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych związanych z kształceniem i wychowaniem dzieci i uczniów będących obywatelami Ukrainy, rezerwa subwencji oświatowej może ulec zwiększeniu o środki pochodzące z budżetu państwa.
Także części budżetu, których dysponentami są ministrowie prowadzący szkoły, mogą być zwiększone o dodatkowe środki finansowe w celu wsparcia zadań oświatowych związanych z kształceniem, opieką i wychowaniem dzieci i uczniów będących obywatelami Ukrainy.
Z ustawy wynika, że w Banku Gospodarstwa Krajowego ma powstać Krajowy Fundusz Pomocy Ukrainie. Jednostki samorządu terytorialnego będą mogły otrzymywać z niego środki.
W celu zapewnienia kształcenia i wychowania dzieciom lub uczniom będącym obywatelami Ukrainy możliwe będzie tworzenie "innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych" podporządkowane organizacyjnie szkołom lub przedszkolom. Przy innych lokalizacjach podporządkowanych szkołom podstawowym będą mogły funkcjonować oddziały przedszkolne. Inne lokalizacje będą mogły być przyporządkowane szkołom i przedszkolom prowadzonym przez samorządy, jak i tworzone przez niepubliczne przedszkola i szkoły.
W roku szkolnym 2021/2022 w szkole, w której utworzono dodatkowy oddział w celu zapewnienia kształcenia i wychowania dzieciom i uczniom będącym obywatelami Ukrainy, nauczycielowi będą mogły być przydzielone, za jego zgodą, dodatkowe godziny ponadwymiarowe ponad limit określony w ustawie Karta Nauczyciela.
Z ustawy wynika również, że w roku szkolnym 2021/2022 na stanowisku pomocy nauczyciela będzie mogła być zatrudniona osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego, jeżeli posiada znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego albo zna go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki.
Od 24 lutego 2022 r., czyli od napaści Rosji na Ukrainie - zgodnie z ustawą - możliwe będzie zatrudnienie na stanowisku pomocy nauczyciela lub nauczyciela w oddziale dla uczniów z Ukrainy nauczyciela pobierającego świadczenie kompensacyjne bez utraty tego świadczenia.
Minister edukacji i nauki będzie mógł w drodze rozporządzenia określić organizację kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy, uwzględniając dostosowanie procesu kształcenia do ich potrzeb i możliwości.
W przyjętej przez Sejm ustawie znalazły się także zapisy umożliwiające kontynuowanie nauki na polskich uczelniach studentom z Polski studiującym na Ukrainie przed napaścią Rosji na ten kraj, a także ukraińskim studentom, którzy uciekli przed wojną. Studenci ukraińscy będą mogli ubiegać się o stypendium socjalne lub kredyt studencki.
Z kolei obywatel Ukrainy, który oświadczy, że w dniu 24 lutego 2022 r. pracował jako nauczyciel akademicki w uczelni działającej w Ukrainie oraz posiada wymagany tytuł zawodowy, stopień naukowy i odpowiednie kwalifikacje do zajmowania danego stanowiska, może zostać zatrudniony w uczelni jako nauczyciel akademicki - bez przeprowadzenia konkursu.
Podobne zmiany w przepisach dotyczą pracy pracowników naukowych Polskiej Akademii Nauk, polskich instytutów badawczych i Centrum Łukasiewicz lub instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Ustawa przewiduje też, że od 24 lutego 2022 r., przez 18 miesięcy, niezależnie od trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, obywatelowi Ukrainy, który uzyskał kwalifikacje lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki lub położnej poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, można udzielić zgody na wykonywanie zawodu albo warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty lub pielęgniarki.
W toku prac legislacyjnych przyjęto poprawkę PiS, w myśl której lekarze i lekarze dentyści w trakcie stażu podyplomowego będą mogli udzielać świadczeń zdrowotnych uchodźcom z Ukrainy.
Teraz ustawa trafi do Senatu.(PAP)
Autorzy: Szymon Zdziebłowski, Danuta Starzyńska-Rosiecka