Sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych zarekomendowała wprowadzenie poprawek do projektu nowelizacji ustawy o cudzoziemcach. Chodzi o zmiany w przepisach o nielegalnym przekraczaniu granicy; jedna z poprawek zakłada kary więzienia lub grzywny za niszczenie infrastruktury granicznej.

Komisja na wtorkowym posiedzeniu zajęła się nowelizacją ustawy o cudzoziemcach. Posłowie zarekomendowali przyjęcie projektu wraz z poprawkami, które w imieniu klubu PiS złożył Zdzisław Sipiera. Jednocześnie komisja zarekomendowała odrzucenie poprawek zgłoszonych przez KO.

Jedna z poprawek, której przyjęcie zarekomendowała komisja, zakłada dodanie w ustawie z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej art. 18c. Zgodnie z tym artykułem, osoba, która "zabiera, niszczy, uszkadza, usuwa, przesuwa lub czyni niezdatnymi do użytku elementy infrastruktury, znajdujące się w strefie nadgranicznej i przeznaczone do ochrony granicy państwowej, w szczególności ogrodzenia, zasieki, zapory lub rogatki", będzie podlegała karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. Natomiast w przypadku mniejszej wagi, sprawca podlegałby karze grzywny.

Zdaniem wnioskodawców, wprowadzenie poprawki uzasadnione jest potrzebą karania osób ingerujących w infrastrukturę znajdującą się w strefie nadgranicznej "w celu ochrony granicy państwowej w związku w szczególności z aktualną sytuacją na granicy z Republiką Białorusi, a tym samym ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku publicznego na terytorium RP".

Zarekomendowanie wprowadzenia tej poprawki pociągnęło za sobą również zmianę tytułu nowelizacji z nowelizacji ustawy o cudzoziemcach oraz ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP - na nowelizację ustawy o cudzoziemcach i niektórych innych ustaw.

Kolejna z poprawek zgłoszonych przez Sipierę zakłada, że w przypadku cudzoziemca, który został zatrzymany niezwłocznie po nielegalnym przekroczeniu granicy, komendant placówki Straży Granicznej właściwy ze względu na miejsce przekroczenia granicy sporządza protokół przekroczenia granicy oraz wydaje postanowienie o opuszczeniu terytorium RP. Na postanowienie o opuszczeniu terytorium RP przysługuje zażalenie do Komendanta Głównego SG. Złożenie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia.

Jak uściślono, w postanowieniu określa się nakaz opuszczenia przez cudzoziemca terytorium RP oraz orzeka się zakaz ponownego wjazdu na terytorium RP i innych państw obszaru Schengen wraz z określeniem okresu tego zakazu. Zakaz ten miałby być orzekany na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

W poprawce dodano też zapis, że do zakazu ponownego wjazdu na terytorium RP i innych państw obszaru Schengen, orzeczonego w powyższym postanowieniu, stosuje się przepis art. 320 ustawy o cudzoziemcach, który mówi, że organ, który w pierwszej instancji wydał decyzję o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, może ten zakaz cofnąć.

W poprawce określono również, że organem wyższego stopnia w stosunku do komendanta placówki SG w sprawach cofnięcia zakazu ponownego wjazdu na terytorium RP i innych państw obszaru Schengen, orzeczonego w postanowieniu o opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest Komendant Główny SG.

Komisja odrzuciła poprawki KO zgłoszone przez posłankę Urszulę Zielińską. Pierwsza z poprawek zakładała wykreślenie przepisu dotyczącego wydawania postanowień o opuszczeniu terytorium RP przez cudzoziemca, który został zatrzymany niezwłocznie po nielegalnym przekroczeniu granicy zewnętrznej. Druga skreślenie art. 2, zgodnie z którym szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców może pozostawić bez rozpoznania wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, który został złożony przez cudzoziemca zatrzymanego niezwłocznie po nielegalnym przekroczeniu granicy zewnętrznej. Zdaniem Zielińskiej, proponowany zapis pozwalając na pozostawienie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej bez rozpoznania, łamie szereg fundamentalnych przepisów prawa azylowego.

Projekt nowelizacji ustawy o cudzoziemcach zakłada, że cudzoziemiec, zatrzymany niezwłocznie po nielegalnym przekroczeniu granicy zewnętrznej UE, postanowieniem komendanta placówki Straży Granicznej będzie zobowiązany do opuszczenia terytorium RP i objęty czasowym zakazem wjazdu do Polski i państw Schengen.

Projekt przewiduje też wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców może pozostawić bez rozpoznania wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, jeśli został on złożony przez cudzoziemca zatrzymanego niezwłocznie po przekroczeniu granicy zewnętrznej UE (z Rosją, Białorusią i Ukrainą), chyba że ta osoba m.in. przybyła bezpośrednio z terytorium, gdzie grozi jej prześladowanie.

Dane cudzoziemca, który nielegalnie przekroczył granicę zgodnie z projektowaną regulacją, na okres wskazany w zarządzeniu zamieszczone zostaną w wykazie cudzoziemców, których pobyt w Polsce jest niepożądany. Dane tego cudzoziemca, na ten sam okres, szef Urzędu przekaże do Systemu Informacyjnego Schengen do celów odmowy wjazdu. Wprowadzenie tych przepisów, jak zaznaczono, ma na celu zachowanie spójności.

W projekcie zapisano, że ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

W ostatnich miesiącach na granicach Białorusi z UE gwałtownie wzrosła liczba nielegalnych migrantów z Iraku, Syrii, Afganistanu i innych krajów. Początkowo najwięcej osób trafiało na Litwę, która zarzuciła Białorusi zorganizowanie przerzutu imigrantów na jej terytorium w ramach wojny hybrydowej. Później wzrosła liczba nielegalnych migrantów na granicach Łotwy i Polski.