We wtorek Europejski Trybunał Praw Człowieka ukarał Włochy za to, że w różnych gminach odmówiono rejestracji trzem stabilnym od lat parom homoseksualnym. Mają one dostać po 5 tys. euro zadośćuczynienia za straty moralne z powodu naruszenia „prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego".

Pary te zwróciły się do swych gmin z wnioskiem o możliwość zawarcia formalnego związku. Spotkały się z odmową z powodu braku przepisów w tej sprawie. Choć we Włoszech nie ma przepisów uznających formalnie związki osób tej samej płci, w niektórych miastach, między innymi w Rzymie, utworzono ich rejestry.

Prawniczka HFPC dr Dorota Pudzianowska powiedziała PAP, że istotą wyroku jest to, że brak legalizacji związków partnerskich, przy braku dostępności małżeństw dla par homoseksualnych, narusza art. 8 europejskiej Konwencji praw człowieka co do prawa do prywatności i życia rodzinnego. Dodała, że to precedensowy wyrok - Trybunał uznał, że uregulowanie tych kwestii to "pozytywny obowiązek państwa".

Podkreśliła, że Trybunał przyznał, iż jego orzecznictwo w sprawie ewoluowało. Powołał się m.in. na to, że większość państw Rady Europy wprowadziła różne formy legalizacji związków homoseksualnych - na 47 państwa RE, wprowadziły je 24.

Pudzianowska powiedziała, że choć orzeczenie dotyczy Włoch, to toruje ono drogę czekającej w Strasburgu na rozpoznanie skardze dwóch obywatelek Polski na niemożność uregulowania ich statusu. "Trzeba pamiętać, że wyroki Trybunału, nawet jeśli nie dotyczą naszego kraju, to ustanawiają standardy interpretacji Konwencji; można oczekiwać z dużym prawdopodobieństwem, że w polskiej sprawie Trybunał orzeknie podobnie" - oświadczyła.

Zdaniem HFPC polski parlament powinien uwzględniać orzecznictwo ETPC przeciw innym państwom, gdyż oszczędziłoby to Polsce "wstydliwych wyroków, które zyskują rozgłos międzynarodowy". "Dla Polski ten wyrok powinien być wyraźnym sygnałem o potrzebie uregulowania związków partnerskich dla osób tej samej płci" - dodała Pudzianowska.

Instytut na rzecz Kultury Prawnej "Ordo Iuris" nazwał orzeczenie ETPC "zaskakującym". Według niego "skrajnie szerokie rozumienie pojęcia +życia rodzinnego+ Trybunał przyjął już kilka lat temu, rozciągając je m.in. na osoby, które utrzymują stałe relacje homoseksualne, nawet jeśli mieszkają osobno". Według "Ordo Iuris" tezę, jakoby art. 8 Konwencji konstytuował prawo do instytucjonalizacji związków homoseksualnych oraz ich ochrony prawnej, ETPC uzasadniał w oparciu o "trywialne przesłanki". Zwracał bowiem uwagę na trend do instytucjonalizacji tych związków wśród państw członkowskich Rady Europy; na sondaże opinii publicznej we Włoszech, z których wynikać miało poparcie większości dla takiej instytucjonalizacji oraz na orzecznictwo włoskich sądów, które w ostatnich latach - odwołując się do orzecznictwa ETPC - odnosiły pojęcie "życia rodzinnego" do stałych relacji homoseksualnych.

W styczniu 2014 r. Sejm odrzucił trzy projekty ustaw dotyczących związków partnerskich (także jednopłciowych) - zarówno złożony przez PO, jak i dwa autorstwa ówczesnego Ruchu Palikota i SLD. W grudniu 2014 r. Sejm nie wprowadził do porządku obrad projektu zgłoszonego przez Ruch Palikota, a w maju tego roku - projektu SLD. (PAP)