Wszystkie działania Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu mają jeden wspólny mianownik: budowanie potencjału przemysłowego polskich gmin, a przez to podnoszenie konkurencyjności naszego kraju na arenie międzynarodowej.
We wrześniu 2017 r. w czasie XXVII Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdroju ogłoszono wdrożenie działań związanych z realizacją Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju. Zapowiedziano w ten sposób korektę przepisów zdefiniowanych w 1994 r. w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych. Dla polskich samorządów i polskich przedsiębiorców deklaracja ta oznaczała realizację zgłaszanych od wielu lat postulatów.
W wyniku prac ekspertów Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (PAIH), przedstawicieli Ministerstwa Rozwoju (następnie MPiT) oraz konsultacji z samorządami, przedsiębiorcami i przedstawicielami specjalnych stref ekonomicznych w maju 2018 r. Sejm uchwalił ustawę „o wspieraniu nowych inwestycji”, nadając prawną formę istnieniu Polskiej Strefie Inwestycji. Po raz pierwszy całe terytorium Polski stało się jedną strefą ekonomiczną, podzieloną na 14 obszarów zarządzanych przez specjalne strefy ekonomiczne (SSE).
Dzięki ustawie wyeliminowano większość barier związanych z pozyskaniem pomocy publicznej dystrybuowanej za pośrednictwem SSE. Przedsiębiorstwa z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) nie musiały już przenosić się do stref i inwestować z dala od dotychczasowego obszaru działania. Zlikwidowana została długotrwała i kosztowna dla przedsiębiorców procedura zmiany granic SSE. Nowe zasady przyznawania ulg umożliwiły skorzystanie ze zwolnień z podatku dochodowego większej liczbie mikro, małych i średnich firm, które nie dysponując dostatecznym kapitałem, nie mogły dotychczas skorzystać z tego przywileju. Preferencje podatkowe zostały uzależnione nie tylko od miejsca inwestycji, ale również od jej specyfiki i jakości tworzonych miejsc pracy. Większe wsparcie otrzymały miejsca o wyższym bezrobociu, w małych i średnich miastach tracących funkcje gospodarcze i społeczne. Przyjęte zasady stymulowały powstawanie nowych firm w słabiej rozwiniętych gminach, które nie były w stanie sprostać wygórowanym wymaganiom dużych inwestorów. Przyspieszono też proces motywowania firm. We wszystkich aktywnych inwestycyjnie samorządach, w szczególności na gruntach prywatnych, skrócono czas wydawania decyzji inwestorskich i decyzji o wsparciu. Co bardzo istotne, zniesiono reżim czasowy funkcjonowania stref. Ustalono, że będą one działały bezterminowo. Decyzja o wsparciu, którą w miejsce zezwolenia na działalność w SSE otrzymają przedsiębiorcy, wydawana będzie na 10, 12 lub 15 lat.
Ustawa premiuje inwestycje mające wpływ na konkurencyjność i innowacyjność regionalnych gospodarek, a w konsekwencji na rozwój gospodarczy Polski. Zgodność z aktualną polityką rozwojową kraju, transfer wiedzy, działalność badawczo-rozwojowa, rozwój klastrów, współpraca ze szkolnictwem zawodowym czy też zapewnienie korzystnych warunków socjalnych i rozwoju pracowników to tylko niektóre wymagania opisane w kryteriach jakościowych (gospodarczych i społecznych). Ich celem jest zwiększenie atrakcyjności Polski dla inwestorów zagranicznych oraz ochrona rozwoju polskiej przedsiębiorczości.
Polska Strefa Inwestycji to dla Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu główny partner, a zarazem narzędzie marketingowe pozwalające skutecznie realizować działania statutowe agencji. Główne z nich to wsparcie inwestycji w kraju i ekspansji zagranicznej przedsiębiorców oraz działania polegające na internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw. Oparte są one z jednej strony na współpracy ze specjalnymi strefami ekonomicznymi, z drugiej zaś na zbudowanej przed laty, w ramach porozumień z marszałkami województw, sieci Regionalnych Centrów Obsługi Inwestorów.
Współpraca PAIH z jej partnerami regionalnymi zaowocowała wieloma wspólnymi projektami. „Invest in Gmina” to wzorcowy gminny portal internetowy pozwalający samorządom dotrzeć do zainteresowanych ich ofertą inwestycyjną przedsiębiorców. Projekt ten jest wynikiem wieloletniej polityki PAIH w zakresie standaryzacji procesu obsługi inwestorów i budowania jej marki. Powstał on na bazie projektów „Invest in Poland” i „Invest in Region”.
Następny projekt - „Grunt na Medal” jest ogólnopolskim konkursem promującym najlepsze tereny inwestycyjne w Polsce. W 2021 r. odbyła się już jego IX edycja, do której zgłoszono 164 terenów inwestycyjnych położonych w 120 gminach. Każda z tych lokalizacji spełniała standardy oferty inwestycyjnej opracowane przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu. Należy podkreślić też, że w związku z korektą ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych w konkursie po raz pierwszy mogły brać udział tereny inwestycyjne będące pod opieką stref. To istotna jakościowa zmiana, która wpłynęła na podniesienie poziomu zgłaszanych do konkursu ofert.
Kolejny sztandarowy produkt agencji to „Generator Ofert Inwestycyjnych” - internetowa baza terenów inwestycyjnych wykorzystywanych do realizacji projektów prowadzonych przez PAIH. Samorządy mogą samodzielnie zamieszczać w niej oferty typu greenfield, brownfield, informacje dla sektora turystycznego czy też dane dotyczące dostępnych w gminie powierzchni biurowych. Aktualnie w generatorze znajduje się ok. 1100 ofert. Istotne jest to, że każda z nich spełnia standardy PAIH, a pracownicy Centrum Inwestycji dbają o to, by była kompletna i aktualna. Należy zaznaczyć, że tylko w 2021 r. do nowych 64 projektów inwestycyjnych rozpoczętych przez agencję przekazano ponad 600 ofert z generatora.
Polska Agencja Inwestycji i Handlu w ramach swoich zadań statutowych wspiera również polskich eksporterów i polskich inwestorów za granicą. W tym obszarze działań partnerska współpraca z Polską Strefą Inwestycji i samorządem odbywa się na szczeblu regionalnym i lokalnym. Działania na rzecz internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw oraz wsparcie ich zagranicznej ekspansji oparte są na konkretnym programie. Realizuje go centrala PAIH w Warszawie wspólnie ze swoimi Zagranicznymi Biurami Handlowymi. Oferta eksportowa agencji dotyczy m.in. działań analitycznych z zakresu badania potencjału inwestycyjnego, opracowania strategii ekspansji na wybrane rynki, przygotowania listy wiarygodnych partnerów biznesowych czy organizacji spotkań B2B i misji biznesowych dla przedsiębiorców.
Polska Agencja Inwestycji i Handlu realizuje swoją misję także w zakresie działań promocyjnych, informacyjnych i szkoleniowych. Uczestniczy we wdrażaniu „Standardów obsługi inwestora w samorządzie” - autorskim projekcie PAIH nadzorowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Prowadzi cykliczne spotkania szkoleniowe, których celem jest podnoszenie kompetencji w zakresie obsługi inwestorów i eksporterów. Organizuje także webinaria dotyczące charakterystyki branż na wybranych rynkach zagranicznych, analizy warunków prowadzenia działalności na tych rynkach czy też kwestii związanych ze specyficznymi uwarunkowaniami kulturowymi i ochroną praw własności intelektualnej. Tylko w 2021 r. PAIH przeprowadziła 89 takich spotkań, w których uczestniczyło około 6000 przedstawicieli samorządu i przedsiębiorców.
Wszystkie działania, które realizuje Polska Agencja Inwestycji i Handlu, wynikają z ustawy z 7 lipca 2017 r. o wykonywaniu zadań z zakresu promocji polskiej gospodarki. Są one komplementarne z tymi, które zdefiniowano w maju 2018 r. w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji. Stąd wynika zbieżność interesów i partnerskie relacje pomiędzy agencją, a jej strategicznym partnerem - Polską Strefą Inwestycji. Zarówno PAIH, jak i specjalne strefy ekonomiczne działają na rzecz rozwoju przedsiębiorczości w polskich gminach. To oznacza, że dotychczasowa współpraca i ułożone właściwie relacje z samorządem lokalnym i regionalnym są kluczowe dla realizacji celu nadrzędnego, jakim jest podnoszenie konkurencyjności naszego kraju na arenie międzynarodowej.
Mirosław Odziemczyk
Pełnomocnik Zarządu PAIH SA ds. Współpracy ze Specjalnymi Strefami Ekonomicznymi
PARTNER