Kilkudziesięciu wybitnych naukowców z Polski i Węgier podsumowało badania prowadzone w 2022 roku. Podczas konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości wskazano m. in. na potrzebę przyspieszenia prac regulacyjnych nad sztuczną inteligencją.
W trakcie konferencji Polish-Hungarian Research Platform, która odbyła się 21-22 listopada w Warszawie zostały zaprezentowane wyniki badań w ramach międzynarodowej współpracy Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości (IWS) z Instytutem Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla w Budapeszcie. - Po wielu miesiącach wytężonej pracy badawczej podsumowujemy wyniki czterech polsko-węgierskich zespołów badawczych. Naukowcy zajmowali się sztuczną inteligencją, reformą sądownictwa administracyjnego, ochroną osób starszych oraz mediacją - mówił dr hab. Marcin Wielec, profesor UKSW i dyrektor Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.
Według zespołu naukowców pracujących nad sztuczną inteligencją (artificial intelligence – ) istnieje pilna potrzeba prac nad regulacjami prawnymi w tym zakresie. Polsko-węgierską platformą badawczą nad sztuczną inteligencją kierowała doktor hab. nauk prawnych, inżynier informatyk, prof. UKSW Agnieszka Gryszczyńska. Wskazuje ona, że wyniki badań nad AI jednoznacznie pokazują problemy regulacyjne i legislacyjne w dobie nowoczesnych technologii, a brak regulacji na poziomie UE i na poziomie krajowym jest coraz większym hamulcem rozwoju zastosowań najnowszych rozwiązań technologicznych. - Europa musi dążyć do regulacji prawnej oraz programów wsparcia sztucznej inteligencji, bo w przeciwnym przypadku przegra globalny wyścig w stosowaniu najnowszych technologii. A w tym wyścigu bardzo zawansowane są Stany Zjednoczone i państwa Azjatyckie z Chinami na czele - powiedziała prof. Agnieszka Gryszczyńska.
Podczas konferencji polsko-węgierskiej zostało omówionych wiele problemów ze stosowaniem sztucznej inteligencji oraz zaprezentowano dokumenty rozwiązań prawnych, które już są bardzo zaawansowane. - Obecnie czekamy na dalsze prace nad Artificial Intelligence Act, czyli regulacją z poziomu UE, byśmy wiedzieli w jasny sposób jak kwestie AI będą regulowane w Europie. Nasze polsko-węgierskie badania będą bardzo pomocne w implementacji unijnych regulacji w państwach członkowskich, bo część z tych unijnych rozwiązań będzie działało bezpośrednio, ale niektóre będą wymagały także interwencji prawodawcy krajowego - wskazała prof. Gryszczyńska.
Badania polsko-węgierskiej platformy pokazały również, że są obszary, w których już teraz można stosować sztuczną inteligencję zarówno w sektorze prywatnym jak i w administracji publicznej. Jednak tylko w tych obszarach, które nie wiążą się z wysokim ryzykiem naruszenia wrażliwych danych. - Wyobrażam sobie wykorzystanie AI w postępowaniu przygotowawczym procesu karnego. Marzę o tym, by sztuczna inteligencja przygotowała mi np. projekt aktu oskarżenia, który ja później zatwierdzę. Sztuczna inteligencja mogłaby być bardzo pomocna np. w tworzeniu alertów postępowań ws. tego samego czynu w cyberprzestępczości, co bardzo ułatwiłoby pracę prokuratury - tłumaczyła prof. Gryszczyńska.
Projekt pt. „Polsko – Węgierska Platforma Badawcza” Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości jest efektem bliskiej współpracy z Instytutem Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla w Budapeszcie. - Zgromadziliśmy 24. wybitnych naukowców z Polski i Węgier. W naszym gronie mamy przedstawicieli najważniejszych instytucji naukowo-badawczych z dwóch państw, którzy przeprowadzili kilkadziesiąt otwartych tzw. workshopów naukowych. W grupach przygotowano rozdziały do monografii naukowych, co daje już ponad 1000 stron międzynarodowej analizy w publikacjach - wskazał prof. Marcin Wielec.
Prowadzona przez IWS Platforma polsko-węgierska, a także polsko-słowacka, polsko-chorwacka i polsko-ukraińska mają być kopalnią wiedzy, wymiany doświadczeń oraz środowiskiem, gdzie są wykuwane zdrowe idee wywodzące się z Europy Środkowej oraz uwzględniające specyfikę tego regionu. - Chcemy, aby projekty prowadzone przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, stały się jednymi z wiodących programów naukowo-badawczych w Europie Centralnej - podkreślił prof. Marcin Wielec.
Celem projektu „Polish-Hungarian Research Platform” jest ożywienie międzynarodowej współpracy prawników oraz wypracowanie nowych metod przygotowywania projektów legislacyjnych, które będą mogły być wykorzystane w prawie krajowym oraz europejskim. - Współpraca z Instytutem Wymiaru Sprawiedliwości jest niesamowitą okazją dla węgierskiej nauki, by brać udział w programie badawczym na tak wysokim poziomie. Jako obserwator z zewnątrz patrzę z podziwem, jak IWS ambitnie poszerza swoje badania o kolejne kraje Europy Środkowej - mówił prof. dr János Ede Szilágyi, dyrektor Instytutu Prawa Porównawczego im. Ferenca Mádla w Budapeszcie.