Buduję pensjonat i małą stację paliw. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego już kilka razy chciał przeprowadzić kontrolę inwestycji pod kątem prawa budowlanego. Nie zgodziłem się, powołując się m.in. na sytuację związaną z COVID-19, w efekcie sprawa trafiła do sądu. Czy mogę zostać ukarany?
Prowadzenie budowy w okresie stanu epidemii nie zwalnia przedsiębiorcy od różnych powinności wobec organów administracji publicznej. Dotyczy to m.in. poddania się kontroli w związku z prowadzoną inwestycją. Ani bowiem ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095, ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 218), ani żaden inny specjalny akt prawny wprowadzony w związku ze stanem epidemii, co do zasady, nie ograniczyły kompetencji kontrolnych organów administracji. A więc np. uprawnień powiatowego inspektora nadzoru budowlanego. Jak wynika z art. 81 ustawy – Prawo budowlane do obowiązków organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego należy m.in. nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów, która w szczególności dotyczy:
a) zgodności zagospodarowania terenu z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz wymaganiami ochrony środowiska;
b) warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych w projektach budowlanych przy wykonywaniu robót budowlanych oraz utrzymywaniu obiektów budowlanych;
c) zgodności rozwiązań architektoniczno-budowlanych z przepisami techniczno-budowlanymi oraz zasadami wiedzy technicznej;
d) właściwego wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie;
e) stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów zgodnie z art. 10;
Z kolei w art. 81a prawa budowlanego podano, że organy nadzoru budowlanego lub osoby działające z ich upoważnienia mają prawo wstępu:
1) do obiektu budowlanego;
2) na teren:
a) budowy,
b) zakładu pracy.
Ponadto czynności kontrolne związane z wykonywaniem uprawnień organów nadzoru budowlanego przeprowadza się w obecności inwestora, kierownika budowy lub robót, kierownika zakładu pracy lub wyznaczonego pracownika bądź osób przez nich upoważnionych albo w obecności właściciela lub zarządcy obiektu, a w lokalu mieszkalnym – w obecności pełnoletniego domownika i przedstawiciela administracji lub zarządcy budynku.
A zatem w opisanej sytuacji przedsiębiorca nie miał podstaw, by uchylić się od obowiązku poddania się kontroli powiatowego inspektora nadzoru budowlanego. Jakie mogą być tego konsekwencje? Na szczególną uwagę zasługuje tu art. 91 ust. 1 pkt 1 prawa budowlanego. Z jego treści wynika, kto udaremnia określone ustawą czynności organów administracji architektoniczno-budowlanej lub nadzoru budowlanego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. W orzecznictwie sądowym akcentuje się, że „art. 91 ust. 1 ustawy chroni swobodę i skuteczność tych czynności właściwych organów administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego, do których są one uprawnione na podstawie przepisów tej ustawy” (por. wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 2015 r., sygn. akt V KK 232/15).
Pomocne dla oceny sytuacji czytelnika może się też okazać stanowisko Sądu Rejonowego w Gdyni zawarte w wyroku z 7 lutego 2020 r. (sygn. akt II K 304/19). Sąd ten ustalił, że przedsiębiorca w pewnym okresie udaremniał wykonanie kontroli powiatowego inspektora nadzoru budowlanego polegającego na uniemożliwieniu mu przeprowadzenia kontroli budowy stacji paliw wraz z punktem handlowym i miejscami noclegowymi. Finalnie sąd skazał przedsiębiorcę na karę grzywny. Wracając do pytania, sąd rozpatrujący sprawę czytelnika może wymierzyć mu sankcję w postaci grzywny, a nawet karę pozbawienia wolności. ©℗
Podstawa prawna
• art. 81, art. 81a, art. 91 ust. 1 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2351; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 88)
