To osoba zajmująca się zawodowo (uprawniona na podstawie posiadanej licencji) pośrednictwem w transakcjach kupna i sprzedaży w zamian za prowizję, czyli wynagrodzenie ustalane w procentach od wartości transakcji. W Polsce jest to makler papierów wartościowych lub makler giełdy towarowej.

Makler papierów wartościowych

Zawód maklera papierów wartościowych może wykonywać osoba wpisana na listę maklerów papierów wartościowych.
Osoba fizyczna (czyli niebędąca firmą), która chce być maklerem, musi zdać egzamin przed komisją egzaminacyjną dla maklerów.
Uzyskanie uprawnień do wykonywania zawodu maklera następuje z dniem wpisu na listę maklerów.

Listy maklerów i doradców, skreślenie z listy oraz zawieszenie uprawnień do wykonywania zawodu maklera lub doradcy podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Komisji Papierów Wartościowych i Giełd. Zawód maklera papierów wartościowych można wykonywać na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub na podstawie innego stosunku prawnego ze spółką prowadzącą działalność maklerską, z bankiem – w zakresie działalności maklerskiej oraz prowadzenia rachunków papierów wartościowych, z zagraniczną firmą inwestycyjną, z towarzystwem funduszy powierniczych, z towarzystwem funduszy inwestycyjnych lub funduszem inwestycyjnym, z towarzystwem emerytalnym lub funduszem emerytalnym, z zakładem ubezpieczeń, ze spółką prowadzącą giełdę lub prowadzącą rynek pozagiełdowy, z Krajowym Depozytem, z towarowym domem maklerskim.

Działalność maklerską w zakresie pośrednictwa w obrocie papierami wartościowymi w Polsce prowadzą domy maklerskie. Muszą być one zorganizowane w formie spółki akcyjnej, z siedzibą na terytorium RP. Akcje domu maklerskiego mogą być wyłącznie imienne, chyba że są akcjami zdematerializowanymi (dopuszczonymi do publicznego obrotu), zaś zapłata za obejmowane lub nabywane akcje domu maklerskiego, które nie zostały dopuszczone do publicznego obrotu, nie może pochodzić z pożyczek, kredytów ani z nieudokumentowanych źródeł.

Maklerzy giełd towarowych

Na listę maklerów giełd towarowych może być wpisana osoba fizyczna, która zdała egzamin dla maklerów giełd towarowych.
Uzyskanie uprawnień do wykonywania zawodu maklera giełd towarowych następuje z dniem wpisu na listę maklerów giełd towarowych. Lista maklerów giełd towarowych, skreślenie z listy oraz zawieszenie uprawnień do wykonywania zawodu maklera giełd towarowych podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.

Zawód maklera giełd towarowych można wykonywać na podstawie stosunku pracy, zlecenia lub innego stosunku prawnego o podobnym charakterze z towarowym domem maklerskim, ze spółką prowadzącą giełdę, ze spółką będącą giełdową izbą rozrachunkową, z domem maklerskim. Również zawieranie transakcji giełdowych przez maklera niezależnego lub pozostawanie przez maklera giełd towarowych w stosunku pracy lub stałego zlecenia z maklerem niezależnym.

Zbigniew Biskupski

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. nr 183, poz. 1538).
Ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 121, poz. 1019 z późn. zm.).