Zastrzeżenie zamieszczone w treści czynności prawnej, które uzależnia powstanie lub ustanie skutków tej czynności od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Zdarzenie uważa się za niepewne nie tylko wówczas, gdy strony nie mają wpływu na jego nastąpienie (np. wybuch wojny, uzyskanie zezwolenia administracyjnego), ale także wtedy, gdy od decyzji jednej lub obu stron zależy jego spełnienie się (np. zawarcie związku małżeńskiego, uzyskanie odpowiedniego wykształcenia). Warunkiem nie będzie więc zastrzeżenie, które uzależnia skuteczność czynności prawnej od zdarzenia, które na pewno nastąpi (np. jeśli będzie nowy rok).
Rodzaje warunków:
• dodatnie – zdarzenia przyszłe i niepewne polegające na zmianie istniejącego stanu rzeczy (np. odziedziczysz dom, jeśli zawrzesz związek małżeński),
• ujemne – utrzymują istniejący stan rzeczy, czyli zdarzenie wskazane w warunku nie nastąpi (np. odziedziczysz dom, jeśli nikomu go nie sprzedasz),
• zawieszające – uzależniają powstanie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego (np. odziedziczysz dom, jeśli skończysz studia),
• rozwiązujące – uzależniają ustanie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego (np. odziedziczony dom przestanie być twoją własnością, jeśli wyjedziesz z kraju).
Kodeks cywilny przewiduje sankcje na wypadek nielojalnego zachowania stron. W sytuacji gdy strona, której zależy na nieziszczeniu się warunku, przeszkodzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego ziszczeniu się warunku, wówczas następują takie skutki, jakby warunek się ziścił. Jeżeli natomiast strona, której zależy na ziszczeniu się warunku, doprowadzi do jego ziszczenia w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, wówczas następują takie skutki, jakby warunek się nie ziścił.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Jeśli warunek zawieszający jest niemożliwy, przeciwny ustawie lub zasadom współżycia społecznego – wówczas cała czynność prawna jest nieważna. Natomiast jeśli którakolwiek z tych cech posiada warunek rozwiązujący, wówczas uważa się go za niezastrzeżony.
Podstawa prawna
• Art. 89–94 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).