W ten sposób określa się postanowienia art. 36 ust. 2 statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze dotyczące kompetencji obligatoryjnej.

Kompetencja MTS właściwie ma charakter dobrowolny, tzn. działa on wtedy, gdy strony przedstawią spór do rozstrzygnięcia. Zgoda stron na przekazanie sporu do MTS może obejmować określony konflikt albo może być wyrażona w klauzuli sądowej zawartej w umowie międzynarodowej. Jednak na podstawie art. 36 ust. 2 państwo ma możliwość zaciągnięcia zobowiązania, na skutek którego będzie miała zastosowanie kompetencja obligatoryjna. Polega ona na tym, że MTS może działać na wniosek tylko jednej strony. Należy przy tym podkreślić, że przyjęcie zobowiązań wynikających z klauzuli fakultatywnej jest dobrowolne i zależy od woli określonego państwa. Z postanowień art. 36 ust. 2 wynika bowiem, że państwa, będące stroną statutu MTS, mogą w każdym czasie złożyć oświadczenie, że w stosunku do każdego innego państwa, które przyjęło takie samo zobowiązanie, uznają ipso facto (z mocy tego faktu) i bez specjalnego układu jurysdykcję MTS w sporach natury prawnej dotyczących interpretacji traktatu, jakiegokolwiek zagadnienia prawa międzynarodowego, a także zaistnienia faktu, który – gdyby był stwierdzony – stanowiłby naruszenie zobowiązania międzynarodowego, jak również charakteru lub rozmiarów odszkodowania należnego z tytułu naruszenia zobowiązania międzynarodowego.

Monika Burzyńska