Obowiązki pracodawcy to zbiór powinności, które powinien realizować w związku z nawiązanymi stosunkami pracy i za niewykonywanie których grożą mu sankcje. Zakres obowiązków jest bardzo obszerny i zróżnicowany, dlatego ograniczymy się do zaprezentowania jedynie podstawowych. Zostały uregulowane w kodeksie pracy, przepisach pozakodeksowych (np. ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawie o związkach zawodowych), postanowieniach zakładowego prawa pracy oraz w konkretnych umowach o pracę.

RADZIMY
Licz się z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika. Pracownik skorzysta z tego prawa, jeżeli pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia spoczywających na nim obowiązków. Ponadto może zażądać odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a w przypadku umów na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy – za 2 tygodnie.

Pracodawca, który nie wykonuje swoich obowiązków lub wykonuje je nienależycie, musi liczyć się z nieprzyjemnymi sankcjami. Poniesie odpowiedzialność majątkową (musi zapłacić odszkodowanie), jeśli w wyniku jego działania lub zaniechania pracownik poniósł szkodę, np. stracił pracę, bo pracodawca naruszył zakaz dyskryminacji, nie otrzymał nowego zatrudnienia, bo pracodawca spóźnił się z wydaniem świadectwa pracy. Może też zostać ukarany grzywną, jeśli jego zachowanie zostanie uznane za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, np. nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, bezpodstawnie obniża wysokość wynagrodzenia lub świadczenia.

Zaznajamianie pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykony- wania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami Zgłoszenie nowo zatrudnionego pracownika do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, odprowadzanie składek na te ubezpieczenia w czasie trwania stosunku pracy
Organizowanie pracy w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy Pomoc pracownikowi przechodzącemu na emeryturę, m.in. w formie współdziałania przy gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia i wydawania niezbędnych zaświadczeń
Organizowanie pracy w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie Skompletowanie dokumentacji umożliwiającej ustalenie kapitału początkowego dla ubezpieczonych pracowników, za których przekazują do ZUS imienne raporty miesięczne, a następnie przekazanie tej dokumentacji organowi rentowemu
Przeciwdziałanie dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy Informowanie organu rentowego o osiąganiu przez zatrudnionego emeryta lub rencistę przychodów, które mogą mieć wpływ na wysokość otrzymywanego świadczenia lub wstrzymanie jego wypłaty w razie przekroczenia odpowiednich kwot przychodów
Zapewnianie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz prowadzenie systematycznego szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy Zawiadomienie w ciągu 30 dni od rozpoczęcia działalności gospodarczej właściwego inspektora pracy i właściwego inspektora sanitarnego o miejscu, zakresie i rodzaju tej działalności
Terminowe i prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia
Ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych Stwarzanie pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunków sprzyjających przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy
Zaspokajanie w miarę posiadanych środków socjalnych potrzeb pracowników
Stosowanie obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy
Prowadzenie dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników
Wpływanie na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego
Przeciwdziałanie mobbingowi, czyli respektowanie zakazu poniżania, szykanowania, ośmieszania pracownika zarówno w relacjach pracodawca – pracownik, jak i w stosunkach między zatrudnionymi
Udostępnianie pracownikom tekstu przepisów o równym traktowaniu w zatrudnieniu w formie pisemnej informacji rozpowszechnianej na terenie zakładu pracy lub zapewnienie pracownikom dostępu do tych przepisów w inny sposób przyjęty u pracodawcy
Informowanie pracowników w sposób przyjęty u pracodawcy o możliwości zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, a pracowników zatrudnionych na czas określony – o wolnych miejscach
Niezwłoczne wydanie pracownikowi świadectwa pracy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy
Jadwiga Sztabińska

Podstawa prawna
Art. 55 par. 11, art. 94–99 i 281–283 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 z późn. zm.).