Wypłata środków z PPK nie zawsze rodzi obowiązek zapłaty podatku

Uczestnik PPK, który wypłacił środki ze swojego rachunku PPK w celu pokrycia wkładu własnego przy kredycie hipotecznym, musi zapłacić podatek tylko wtedy, gdy nie zwrócił środków na swój rachunek. Wypłata w przypadku poważnego zachorowania nigdy nie powoduje obowiązku zapłaty podatku.

Głównym celem PPK jest systematyczne gromadzenie oszczędności z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu 60. roku życia. Uczestnik PPK może jednak skorzystać ze środków zgromadzonych na swoim rachunku PPK zarówno przed, jak i po osiągnięciu tego wieku. W ustawie o PPK przewidziano sytuacje, gdy uczestnik PPK - także ten, który nie ma jeszcze 60 lat - otrzyma całość wypłacanych środków, bez obowiązku zapłaty podatku.

Wypłata PPK w celu pokrycia wkładu własnego

Uczestnik PPK, który nie ma jeszcze 45 lat, może zwrócić się do instytucji finansowej z wnioskiem o zawarcie z nią umowy dot. wypłaty do 100% środków z rachunku PPK w celu pokrycia wkładu własnego przy kredycie hipotecznym (np. na zakup mieszkania, domu czy działki). Środki te muszą zostać później zwrócone, w wartości nominalnej, na rachunek PPK uczestnika. Umowa, zawarta z instytucją finansową, określa m.in. zasady i terminy zwrotu środków, przy czym termin zwrotu nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty środków oraz nie może trwać dłużej niż 15 lat od dnia wypłaty.

Sama wypłata środków w celu pokrycia wkładu własnego nie łączy się z obowiązkiem zapłaty podatku - uczestnik otrzymuje całość środków, o które wnioskował, bez pomniejszenia o podatek od zysków kapitałowych. Obowiązek zapłaty 19% podatku od zysków kapitałowych powstaje dopiero wtedy, gdy uczestnik nie zwrócił co najmniej części wypłaconych środków w terminie ustalonym w umowie zawartej z instytucją finansową (art. 21 ust. 1 pkt 58c lit. b oraz art. 30a ust. 1 pkt 11a i ust. 12 ustawy o PIT).

Przykład:Uczestnik PPK wypłacił, w celu pokrycia wkładu własnego, 100% wartości środków ze swojego rachunku PPK, ale zwrócił na swój rachunek tylko połowę wartości tych środków. W takim przypadku dochód po stronie uczestnika PPK powstał w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin zwrotu wypłaconych środków, określony w umowie zawartej z instytucją finansową. Dochód stanowi kwota niedokonanego w terminie zwrotu wypłaconych środków, pomniejszona o koszt nabycia odkupionych jednostek uczestnictwa lub umorzonych jednostek rozrachunkowych, przypadających na niedokonany zwrot. Za koszt nabycia takich jednostek uważa się sumę wydatków na nabycie odkupionych jednostek uczestnictwa albo sumę wpłat na umorzonej jednostki rozrachunkowe, z których dokonano wypłaty, ustaloną w takiej proporcji, jaką stanowiła kwota niedokonanego zwrotu do wartości środków wypłaconych uczestnikowi PPK. Dochód ten podlega opodatkowaniu 19% podatkiem od zysków kapitałowych. W takim przypadku podatek nie jest pobierany przez instytucję finansową - uczestnik PPK ma obowiązek wykazać należny podatek w zeznaniu rocznym. [koniec przykładu]

Poważne zachorowanie

Uczestnik PPK - zarówno taki, który ma już 60 lat, jak i taki, który nie osiągnął jeszcze tego wieku -

może wypłacić do 25% środków ze swojego rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania tego uczestnika, jego małżonka lub dziecka (do osiągnięcia przez nie 18. roku życia). Definicja „poważnego zachorowania” zawarta jest w ustawie o PPK. Wypłata w przypadku poważnego zachorowania nie rodzi obowiązku zapłaty podatku. Wypłacone na ten cel środki nie są zwracane na rachunek PPK.

Przykład.Uczestnik PPK wypłacił 25% środków ze swojego rachunku PPK z tytułu swojego poważnego zachorowania, a następnie 25% środków z tytułu poważnego zachorowania swojej żony. Żadna z tych wypłat nie spowodowała powstania obowiązku zapłaty podatku dochodowego. [koniec przykładu]

Wypłata PPK po 60. roku życia

Uczestnik PPK, który osiągnął 60. rok życia, może wypłacić środki ze swojego rachunku PPK bez obowiązku zapłaty podatku, jeżeli spełni wymagania określone w ustawie o PPK.

Podatku nie zapłaci uczestnik PPK, który:

• wypłaci 25% środków jednorazowo, a 75% w co najmniej 120 miesięcznych ratach,
• wypłaci środki w co najmniej 120 miesięcznych ratach,
• wypłaci środki w co najmniej 120 miesięcznych ratach w formie świadczenia małżeńskiego,
• wypłaci w formie świadczenia dożywotniego lub okresowego środki przetransferowane z PPK do zakładu ubezpieczeń (z takiego rozwiązania można skorzystać, gdy uczestnik PPK zawarł z zakładem ubezpieczeń umowę, na podstawie której - po osiągnięciu 60. roku życia - nabędzie prawo do świadczenia okresowego lub dożywotniego),
• wypłaci środki przetransferowane z PPK na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej lub rachunek terminowej lokaty prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej (takie rozwiązanie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy lokata spełnia warunki określone w ustawie o PPK).

Przykład.Uczestnik PPK, który osiągnął 60. rok życia, chce przetransferować środki ze swojego rachunku PPK na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej w banku. Będzie mógł zrobić to tylko w przypadku, gdy w umowie o prowadzenie rachunku lokaty przewidziano możliwość dysponowania środkami przekazanymi z PPK jedynie w sposób określony w art. 99 ust. 1 ustawy o PPK (wypłata 25% środków jednorazowo, a 75% środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach albo 100% środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach). Wypłata transferowa na rachunek lokaty nie będzie wiązać się z obowiązkiem zapłaty podatku. Jeżeli jednak wypłata środków przetransferowanych z PPK będzie realizowana w wyniku likwidacji rachunku lokaty albo nastąpi zmiana umowy tego rachunku, uczestnik PPK zapłaci 19% zryczałtowany podatek od dochodu z tytułu wypłaty 75% środków przetransferowanych z PPK. Dochód stanowi wówczas kwota wypłaty pomniejszona o koszty przypadające na tę wypłatę, stanowiące wydatki na nabycie odkupionych jednostek uczestnictwa lub wpłaty na umorzone jednostki rozrachunkowe, z których środki pieniężne zostały przekazane w formie wypłaty transferowej na rachunek terminowej lokaty (art. 21 ust. 1 pkt 58c lit. c i pkt 58d oraz art. 30a ust. 1 pkt 11f i ust. 17 ustawy o PIT). [koniec przykładu]

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.