Prezydent Karol Nawrocki zawetował w poniedziałek 25 sierpnia 2025 r. nowelę ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Zakładała ona przedłużenie ochrony tymczasowej regulowanej unijną dyrektywą. Swoją decyzję Nawrocki motywował między innymi tym, że świadczenie 800 plus powinni dostawać tylko ci uchodźcy z Ukrainy, którzy pracują w Polsce. Prezydent chce m.in., żeby dostęp do opieki zdrowotnej dla nich był uwarunkowany odprowadzaniem składki zdrowotnej. Zapowiedział też własną inicjatywę legislacyjną w tej sprawie.
Dyrektywa UE o ochronie tymczasowej: obowiązki państw członkowskich
Według Komisji Europejskiej, jeśli osoby objęte ochroną tymczasową nie dysponują wystarczającymi środkami, państwa członkowskie muszą zapewnić im niezbędną pomoc w zakresie opieki społecznej, medycznej i środków do życia. Dyrektywa nie przewiduje jednak minimalnej kwoty świadczeń, pozostawiając decyzję o ich wysokości w gestii poszczególnych państw.
Fundusze unijne na wsparcie uchodźców z Ukrainy
Rzecznik Komisji Europejskiej Markus Lammert przyznał, że Unia Europejska przeznacza fundusze unijne na pomoc obywatelom Ukrainy – jeszcze przed latem decyzję o przekazaniu państwom członkowskim goszczącym ukraińskich uchodźców 3 mld euro. Przypomniał też, że państwa członkowskie podjęły w lipcu decyzję o przedłużeniu ochrony tymczasowej dla obywateli Ukrainy przebywających na terenie Unii Europejskiej do marca 2027 r. W ten sposób wspólnota wzmacnia swoje zaangażowanie we wspieranie Ukrainy tak długo, jak będzie to potrzebne – powiedział.
Ochrona tymczasowa wobec Ukraińców
Mechanizm ochrony tymczasowej został uruchomiony wobec obywateli Ukrainy po rosyjskiej inwazji na pełną skalę w lutym 2022 r. i jest regularnie przedłużany przez państwa członkowskie. Jakie świadczenia przysługują Ukraińcom w Polsce? Mechanizm ochrony tymczasowej zapewnia im prawo do pobytu we wszystkich państwach członkowskich, dostęp do rynku pracy, mieszkania, opieki medycznej, wsparcia socjalnego oraz edukacji dla dzieci. Obecnie z ochrony korzysta w całej Unii Europejskiej około 4 mln obywateli Ukrainy.